Theo văn bản này, hình thức phạt tù hoặc phạt tiền sẽ chỉ được áp dụng khi lao động không chấp hành quyết định xử phạt hành chính trước đó của cơ quan quản lý nhà nước và không chịu về nước. Trường hợp đã chấp hành quyết định xử phạt hành chính, đã về nước, nhưng chưa đầy 1 năm sau lại xuất khẩu và bỏ trốn thì vẫn bị xử lý hình sự.
Mức phạt tù từ 2 đến 7 năm áp dụng đối với người tổ chức, cưỡng ép người khác trốn hoặc ở lại nước ngoài trái phép. Trường hợp gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng (tổ chức, cưỡng ép từ 16 người trở lên; thu lợi bất chính từ hành vi này trên 300 triệu đồng, làm cho nước tiếp nhận lao động ngưng hợp tác) sẽ bị phạt tù 12-20 năm.
Cục Quản lý lao động ngoài nước thuộc Bộ Lao động Thương binh và Xã hội sẽ có trách nhiệm thu thập đầy đủ tài liệu, chứng cứ chứng minh hành vi vi phạm và làm văn bản kiến nghị cơ quan công an cấp tỉnh khởi tố lao động. Văn bản này phải được gửi cho Viện KSND và Tòa án nhân dân cấp tỉnh.
Bộ trưởng Lao động Thương binh và Xã hội Nguyễn Thị Hằng đánh giá, thông tư này góp phần xây dựng quan hệ lành mạnh giữa lao động, công ty xuất khẩu lao động và cơ quan quản lý nhà nước, hạn chế tối đa tình trạng bỏ trốn, ở lại nước ngoài bất hợp pháp. "Hai hôm nay tôi nhận được rất nhiều đề nghị tiếp nhận lao động Việt Nam từ các nước Libi, Hàn Quốc, Nhật Bản, Ảrập Xêút. Nếu có văn bản này sẽ rất thuận lợi trong việc hợp tác", bà nói.
Tình trạng lao động xuất khẩu bỏ trốn xảy ra ở hầu khắp thị trường, tập trung nhiều nhất là Đài Loan, Hàn Quốc và Nhật Bản. Chính vì tỷ lệ trốn quá cao, Đài Loan đã ngừng tiếp nhận lao động giúp việc gia đình và khán hộ công của Việt Nam từ 20/1/2005 và đến nay vẫn chưa thấy dấu hiệu mở cửa trở lại. Hàn Quốc cũng nhiều lần tuyên bố sẽ cắt giảm, thậm chí ngưng tiếp nhận nếu tỷ lệ bỏ trốn quá cao.
Hồng Khánh