Ngân hàng đầu tư vào nhà trả góp. Ảnh: Anh Tuấn. |
Chị Lan Anh, phóng viên một tờ báo lớn vay 300 triệu đồng tại một ngân hàng tư nhân cách đây 2 năm. Với lãi suất 1,2%/tháng, mỗi tháng cả tiền lãi và gốc vợ chồng chị phải trả ngân hàng khoảng 5 triệu đồng. "Vợ chồng tôi đều làm ở nơi có thu nhập khá, nhưng tháng nào ít bài nhuận bút thấp là gay go vì sẽ phải cắt xén vào sinh hoạt gia đình. Nếu để quá hạn, lãi phạt rất lớn (gần 1,5%)", chị cho hay. Từ đầu năm nay, dù hằng tháng gia đình chị vẫn có thu nhập khoảng 9 triệu đồng, song do giá cả tiêu dùng tăng mạnh, khoản tiền chi cho sinh hoạt tăng gần gấp rưỡi làm chị tối ngày lo trả nợ ngân hàng. "Hợp đồng đã ký, tôi không thể lấy lý do giá cả tăng để bớt trả nợ. Cũng may bố mẹ thấy tôi lúc nào cũng lo tiền bạc đã cho vay 200 triệu để trả luôn cả gốc và lãi trước thời hạn".
Theo ông Hoàng Sơn, Giám đốc Công ty địa ốc Hùng Sơn, thoạt nghe các chương trình cho vay mua nhà trả góp rất hấp dẫn: Chỉ cần có trong tay 300-400 triệu đồng khách hàng có thể mua một căn hộ tương đối tốt trị giá từ 700 triệu đến 1,2 tỷ đồng thay vì để dành tới chục năm tích cóp rồi lại bị trượt giá. Tuy nhiên, phân tích một cách khách quan, với lãi suất cho vay cao gần gấp đôi gửi tiết kiệm, cộng thêm tốc độ trượt giá tiêu dùng mỗi tháng khoảng 0,4-0,5%, người nào có thu nhập khá và rất ổn định mới không cảm thấy "túng tiền".
Sacombank cho vay với thời hạn tới 20 năm, nhưng những căn nhà đều có giá trị ít nhất 700 triệu đồng nên khách hàng có thu nhập trung bình từ 8 triệu đồng/tháng trở lên mới được xem xét. Các cặp vợ chồng trẻ làm hồ sơ vay tiền tại Techcombank trả góp 15 năm cũng cần có lương tối thiểu 5 triệu đồng.
Một áp lực khác bắt đầu xuất hiện, là khách hàng phải mua bảo hiểm phòng những trường hợp rủi ro. Theo ông Đặng Hồng Anh, Giám đốc công ty cổ phần Địa ốc Sài Gòn thương tín - SacomReal (công ty con của Sacombank), quyết định cho vay tới 20 năm được cân nhắc sau rất nhiều phiên họp. Tuy nhiên Sacombank cũng chỉ dám thử nghiệm với 3 dự án của Sacomreal rồi mới quyết định có triển khai rộng hay không. Ông Anh phân tích, thời gian kéo dài tới 20 năm, dù rằng khách hàng lấy luôn ngôi nhà để thế chấp, nhưng chẳng may họ bị tai nạn hay bị một sự cố nào đó, dù có phát mãi ngôi nhà cũng mất rất nhiều thời gian. Sacombank đang tính tới phương án yêu cầu khách hàng tham gia bảo hiểm. Nếu tháng nào khách hàng không trả tiền, kịp hãng bảo hiểm sẽ đóng tiền cho họ. Ngân hàng được lợi không bị nợ quá hạn nhưng nghiễm nhiên mỗi tháng khách hàng phải chi thêm một khoản tiền phí bảo hiểm.
Mua nhà trả góp khó khăn như vậy, song vẫn có khá đông gia đình đến với ngân hàng để lo có được chỗ an cư. Nguyên do là thị trường nhà cho thuê ở VN chỉ có chủ yếu 2 loại: Nhà cao cấp cho người nước ngoài và nhà chất lượng thấp cho sinh viên hoặc công nhân. Ông Hồng Anh cho biết, chương trình cho vay mua nhà trả góp mới triển khai từ 1/6 nhưng đã có tới 300 khách hàng gọi điện hoặc đến tìm hiểu, 5 gia đình đã quyết định đặt bút ký hợp đồng. Thời gian này, phòng bán lẻ Techcombank mỗi ngày nhận hàng chục cú điện thoại, 2-3 lượt khách đến tìm hiểu chương trình gia đình trẻ. Chị Nguyễn Li Li, chuyên viên tín dụng, cho hay chủ nhân của những cuộc gọi hầu hết là giới trẻ tuổi đời trên 30, đa phần làm việc tại các công ty tư nhân hoặc nước ngoài, mới lập gia đình.
"Tôi đã đi qua 4-5 ngân hàng thấy các điều kiện na ná nhau. Biết là số tiền lãi không nhỏ, nhưng ở nhà thuê chỗ giá hợp lý thì lo ngay ngáy bị đòi, chỗ chuyên cho thuê thì giá lại quá cao", Đức Hạnh, giảng viên Học viện Bưu chính Viễn thông tâm sự.
Nắm bắt được nhu cầu an cư của các gia đình trẻ, nhiều ngân hàng ngoài cho vay tự do còn đua nhau bắt tay với các chủ dự án, tìm khách hàng ngay từ gốc. Techcombank tiến vào TP HCM tham gia hỗ trợ vốn vay bằng 70% giá trị căn hộ trong thời gian 10 năm cho một loạt dự án như Tân Hồng Ngọc, Conic Garden.
Bà Bùi Thị Mai, Tổng giám đốc Ngân hàng cổ phần nhà Hà Nội cho hay, ngân hàng đang chủ động liên hệ và hợp tác với một số công ty, xác định nhu cầu về nhà ở để hỗ trợ vốn xây dựng rồi bán cho cán bộ nhân viên của công ty đó.
Các ngân hàng quốc doanh như Vietcombank, Đầu tư và Phát triển (BIDV) cũng không bỏ qua thị trường béo bở này. BIDV thực hiện phương thức "bỏ ống heo tiết kiệm". Khách hàng mở tài khoản khi tích lũy số dư đạt đến 10% giá trị căn hộ đăng ký mua (dự án được ngân hàng bơm một phần vốn) sẽ được cấp một phiếu số thứ tự ưu tiên mua nhà. Khi số dư đạt 30% thì được mua nhà, số tiền còn lại trả trong vòng 8 đến 10 năm.
Phó tổng giám đốc VIBBank Trịnh Thanh Bình nhận định, trong thời gian tới các ngân hàng thương mại sẽ chú trọng rất nhiều vào cho vay mua nhà nói riêng và cho vay tiêu dùng nói chung, vì ngoài tốc độ tăng trưởng nhanh, đây còn là một hình thức thu hút khách hàng tiềm năng sử dụng và thanh toán lâu dài qua tài khoản.
Việt Phong