Hà Nội chưa phát huy hết thế mạnh. Ảnh: Anh Tuấn |
Theo ông Phú, trên nhiều mặt, Hà Nội chưa tương xứng với tiềm năng và vị thế, sự mong đợi của đồng bào cả nước.
Kỹ sư Nguyễn Ngọc Chương, Liên hiệp các Hội khoa học kỹ thuật Hà Nội, cũng nhận xét: Kinh tế thủ đô đang đứng giữa một bên là yêu cầu phát triển kinh tế với tốc độ cao và bền vững và dẫn đầu trong nhiều lĩnh vực, làm động lực cho vùng kinh tế trọng điểm phía bắc, một bên là xuất phát điểm thấp, tiềm lực kinh tế, khoa học kỹ thuật, vốn và trình độ quản lý con cách xa với trình độ khu vực. Hà Nội còn có nguy cơ tụt hậu so với các thủ đô và một số thành phố lớn trong khu vực.
Nguyên nhân, theo ông Chương, một phần là do tiềm năng kinh tế trong dân của Hà Nội được huy động ở mức thấp. Tỷ lệ giá trị công nghiệp dân doanh chỉ chiếm 9%, trong khi ở TP HCM là 17%. So với công nghiệp dân doanh của cả nước, Hà Nội chỉ chiếm 4,4%, trong khi TP HCM chiếm 30%.
Tại hội thảo "Hà Nội - Những thành tựu và thách thức trên đường phát triển" sáng nay, các chuyên gia đã chỉ ra nhiều mặt hạn chế phát triển kinh tế thủ đô như năng lực cạnh tranh của nhiều sản phẩm dịch vụ cũng như sức hấp dẫn môi trường đầu tư còn thấp; liên kết kinh tế vùng chưa hiệu quả, thể hiện ở cơ cấu kinh tế chuyển dịch còn chậm, nhất là cơ cấu nội ngành công nghiệp, dịch vụ và các sản phẩm chủ lực mũi nhọn; chất lượng quy hoạch phát triển các ngành kinh tế còn thấp; cơ cấu và chất lượng nguồn lao động thủ đô chưa dịch chuyển theo yêu cầu cơ cấu ngành kinh tế...
Những biện pháp thúc đẩy kinh tế thủ đô đã được đưa ra bàn thảo. Theo ông Nguyễn Ngọc Chương, Hà Nội cần đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng dịch vụ - công nghiệp - nông nghiệp hiện đại. Đó là phát triển các ngành dịch vụ sử dụng công nghệ có hàm lượng tri thức cao, đưa tốc độ tăng trưởng của ngành dịch vụ lên trên 10%.
Một vấn đề chiến lược khác là phải xây dựng kinh tế tri thức, bao gồm phát triển các ngành công nghệ mới cộng với quá trình hiện đại hoá các ngành công nghiệp truyền thống. Thành phố hiện có những điều kiện thuận lợi để tiếp cận kinh tế tri thức bởi có nguồn nhân lực chất lượng cao, có ngành công nghiệp chế tạo sản xuất tư liệu sản xuất, một số ngành dịch vụ đã từng bước hiện đại hoá như viễn thông, ngân hàng, tài chính...
Ngoài ra, cần đa dạng hoá các mô hình liên kết kinh tế. Hà Nội đã hình thành một cơ cấu kinh tế hai tầng, tầng cơ sở là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, tầng trên là các tập đoàn, công ty lớn. Để hình thành các cơ chế và hình thức gắn kết, phải có bàn tay của Nhà nước và thông qua vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước.
Theo GS.TS Tô Xuân Dân, Viện trưởng Viện nghiên cứu phát triển kinh tế - xã hội Hà Nội, về tổng thể, thành phố cần làm rõ những nét quan trọng nhất trong mục tiêu phát triển cả về chính trị, kinh tế, văn hoá và vùng thủ đô với tầm nhìn 20-30 năm. Riêng trong lĩnh vực kinh tế, làm rõ vai trò, nhiệm vụ từng khu vực, từng ngành, từng địa bàn. Cần phải dự báo và đánh giá tuổi thọ của từng hoạt động, từng ngành cũng như mức đóng góp của chúng vào phát triển bền vững và mục tiêu hình thành diện mạo của thủ đô sau 30-50 năm nữa.
Các chuyên gia cũng đưa ra ý kiến cần nhanh chóng xây dựng quy hoạch vùng thủ đô, mở rộng quy hoạch đô thị thành phố hai bên bờ sông Hồng... để phát triển không gian kinh tế xung quanh Hà Nội, tạo điều kiện cho thành phố đẩy nhanh tốc độ phát triển.
Đoàn Loan