- Trong các chỉ số tài chính phản ánh về công ty niêm yết, ông thường chú ý đến chỉ số nào nhất?
- Tôi thường quan tâm đến chỉ số P/E (chỉ số giá trên thu nhập từ cổ tức). Chỉ số P/E thường được tính toán và công bố hàng ngày cùng với giá trị giao dịch các cổ phiếu. Thông thường chỉ số P/E là một công cụ hữu hiệu để xác định liệu một cổ phiếu được giao dịch cao hơn hay thấp hơn cổ phiếu của các công ty tương tự.
- Ông có thể giải thích cụ thể hơn?
- Theo cách hiểu đơn giản, chỉ số P/E là số năm cần thiết để lợi nhuận của công ty có thể bù đắp được số tiền mà mình bỏ ra mua cổ phiếu với giả định rằng, lợi nhuận của công ty sẽ không thay đổi. Chẳng hạn, lợi nhuận mỗi cổ phiếu cho năm 2001 của REE là 2.990 đồng, chỉ số P/E (vào ngày 6 tháng 5 vừa qua) là 11,22. Điều này có nghĩa là nếu mua cổ phiếu ở mức giá này và giả định thu nhập từ cổ tức hàng năm đều bằng 2.990 đồng/cổ phiếu thì phải mất 11,22 năm mới thu hồi đủ vốn đầu tư. Hay với DPC, P/E được tính là 12,55, có nghĩa là cần 12,55 năm để thu hồi đủ số tiền bỏ ra nếu mua DPC với giá 20.800 đồng và mức cổ tức giả định là 1.657 đồng cho mỗi năm. Khi các yếu tố khác không đổi, P/E càng thấp thì càng tốt.
- Dựa vào P/E, ông có đánh giá gì về các cổ phiếu hiện nay?
- Thông thường, để dự tính giá của một loại cổ phiếu, người ta thường dùng thu nhập trên mỗi cổ phiếu của công ty nhân với hệ số P/E trung bình ngành hoặc của một công ty tương tự về quy mô, ngành nghề và đã được giao dịch trên thị trường. Tại các thị trường đã phát triển, theo số liệu thống kê về chỉ số P/E, chỉ số này từ 8-15 là bình thường, nếu chỉ số này lớn hơn 20 thì công ty đang được đánh giá rất tốt. Trường hợp công ty có hệ số P/E thấp có thể là do thị trường không đánh giá cao công ty đó hoặc chưa hiểu biết nhiều về công ty.
Việc áp dụng hệ số P/E để tính giá cổ phiếu tại Việt Nam còn gặp phải nhiều khó khăn do thiếu số liệu và thị trường chứng khoán chưa phát triển. Mặc dù vậy, nếu quan sát thị trường, có thể thấy những cổ phiếu được ưa chuộng nhất hiện nay có P/E dao động quanh khoảng 10. Nếu so sánh bằng chỉ tiêu này thì các cổ phiếu như LAF (P/E là 15,68); SGH (25,64); BTC (17,28); BT6 (16,59) là tương đối đắt; còn AGF (7,9); BBC (6,29); GIL (5,93) đang rẻ.
- Để tăng tính chuẩn xác trong việc sử dụng P/E khi đánh giá cổ phiếu, theo ông cần cân nhắc những yếu tố gì?
- P/E không phải là chỉ số có tính quyết định khi xem xét đánh giá doanh nghiệp vì thực tế khả năng tăng trưởng, cơ cấu tài chính của các công ty thường không giống nhau ngay trong cùng một ngành chứ chưa nói là khác ngành. Để giảm bớt sự lệch lạc khi xem xét chỉ số P/E, theo tôi cần điều chỉnh và cân nhắc các yếu tố quyết định giá trị công ty ngoài lợi nhuận.
Về mặt vĩ mô, các cơ quan cần sớm thống kê và thông báo các chỉ tiêu hoạt động của từng ngành (trong đó có P/E của từng doanh nghiệp và của trung bình toàn ngành) để nhà đầu tư có số liệu so sánh, đánh giá.
- Ủy ban Chứng khoán Nhà nước vừa có thông báo về việc chưa mở rộng biên độ dao động giá. Là nhà đầu tư ông thấy đã cần thiết phải tăng biên độ chưa?
- Nếu quan sát thị trường chặt chẽ sẽ thấy nhà đầu tư không hề dễ dãi khi đặt lệnh. Với biên độ giá 2%, nhà đầu tư không còn chỉ chọn 3 mức giá tham khảo là giá trần, giá sàn, giá tham chiếu nữa mà đã có sự so kè, tính toán từng trăm đồng một. Đó là vì với những nhà đầu tư ngắn hạn, họ phải để ý đến phí giao dịch, còn với nhà đầu tư dài hạn, họ đã có sự tính toán kỹ hơn trước khi chọn mua. Thực tế nhiều phiên giao dịch gần đây cho thấy, thị trường chưa sử dụng hết biên độ 2%, còn nhà đầu tư cũng không còn bốc đồng với những lệnh mua cao, bán thấp. Do đó, theo tôi, việc nới rộng biên độ chưa phải là nhu cầu cấp thiết của thị trường hiện nay.
(Theo Đầu Tư Chứng Khoán)