Một cửa hàng giày dép của VN. |
Ông Nguyễn Đức Thuấn, Phó chủ tịch Lefaso cho biết, tiến trình ra quyết định điều tra đối với da giày VN của Liên minh châu Âu (EU) quá bất ngờ nên phía Hiệp hội và doanh nghiệp khó có thể chuẩn bị được một cách hoàn hảo. Tuy nhiên, trước mắt, Lefaso cùng với Hiệp hội da giày TP HCM sẽ thành lập một ban trường trực để hướng dẫn cách làm thủ tục kê khai cũng như chuẩn bị cho tiến trình điều tra, nhằm hạn chế những hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra.
Lefaso cũng khuyến cáo các doanh nghiệp cần liệt kê trung thực doanh số bán, kim ngạch xuất khẩu... Bên cạnh đó, doanh nghiệp không nên hy vọng quá nhiều vào các luật sư mà cần chủ động để tìm cách đối phó.
Ông Diệp Thành Kiệt, Phó chủ tịch Hiệp hội da giày TP HCM cho rằng, để đối phó với vụ kiện, không chỉ có Lefaso, Hiệp hội và các nhà sản xuất da giày VN mà sự hỗ trợ của các văn phòng đại diện công ty nước ngoài tại VN là rất cần thiết. Một phần, những đơn vị này rất thông thạo và am hiểu về kiện chống bán phá giá nên họ có thể giúp đỡ doanh nghiệp VN trong quá trình làm thủ tục chuẩn bị cho vụ kiện. "Hiện một số văn phòng đại diện của công ty nước ngoài không nằm trong diện bị điều tra nhưng đã mời luật sư để tìm hiểu về vụ kiện. Trong khi đó, các doanh nghiệp VN có tên trong danh sách điều tra thì không thể thuê luật sư vì thiếu khả năng về tài chính. Đó cũng là một trong những bất lợi cho phía VN", ông Kiệt nhấn mạnh. Trước mắt, Hiệp hội da giày VN và TP HCM sẽ xem xét và chọn ra khoảng 60 doanh nghiệp có khả năng để lấy mẫu chuẩn bị cho việc điều tra sắp tới của EC.
Trao đổi với VnExpress, Vụ trưởng châu Âu, Bộ Thương mại Phạm Văn Minh cũng cho rằng, việc thuê luật sư nào là quyền của doanh nghiệp. Tuy nhiên, Bộ Thương mại cũng giới thiệu cho các doanh nghiệp những văn phòng luật sư có uy tín và từng tham gia những vụ kiện thương mại. Ông Minh cũng khuyến cáo, việc sử dụng luật sư khi tham gia kiện với các doanh nghiệp EU không giống như với các doanh nghiệp Mỹ. Mỹ hoạt động theo thể chế song phương nên việc lobby (vận động hành lang) có thể áp dụng được. Nhưng EU là thể chế đa phương, mọi thứ liên quan đến pháp luật đều rất rõ ràng, biện pháp lobby hầu như không có hiệu quả.
Tổng giám đốc Công ty Cổ phần xúc tiến Công nghiệp ngành da giày Việt Hội (VSP) Trần Ngọc Anh lo lắng, nếu đơn vị nào đã lọt vào danh sách điều tra của EC thì chắc chắn công việc kinh doanh sẽ bị ảnh hưởng ít nhiều. Một phần, doanh nghiệp phải mất nhiều thời gian để chuẩn bị hồ sơ cho việc điều tra. Mặt khác, sau khi điều tra nếu kết luận là sản phẩm da giày VN bán phá giá, EU sẽ tăng thuế nhập khẩu, với mức dự kiến ban đầu là 30%. "EU là thị trường tiêu thụ nhiều nhất đối với sản phẩm giày dép của VN. Tuy nhiên, một khi EU đánh thuế nhập khẩu cao, doanh nghiệp cũng phải tìm thị trường thay thế", ông Anh nói.
Phương án đa dạng hoá thị trường đã được đề cập đến từ lâu. Theo ông Minh, để tránh tất cả những rủi ro về mặt thị trường, Bộ Thương mại đã nhiều lần khuyến cáo doanh nghiệp về việc chú ý đa dạng hoá thị trường và đa dạng hoá chủng loại hàng. Tuy nhiên, ông cho rằng, nhận thức của doanh nghiệp đối với vấn đề này còn chưa chặt chẽ và việc chuyển hướng cũng không phải đơn giản khi năng lực của doanh nghiệp VN vẫn chưa phải là cao.
Theo ông Minh, trong thời gian tới, ngoài các thị trường châu Á, châu Mỹ và châu Âu, các doanh nghiệp giày dép VN nên mở rộng hoạt động sang thị trường châu Phi, bởi đây là một thị trường mới và có nhu cầu khá cao về giày dép thông thường.
Ông Minh cũng cho biết, hiện nay ngành công nghiệp giày dép của EU đang gặp khó khăn do giá thành sản phẩm cao làm giảm sức cạnh tranh. Trong khi đó, người dân nơi đây luôn yêu cầu sự thay đổi nhanh về mẫu mã, kiểu dáng. Hiện EU nhập khẩu chính giày dép thể thao, giày da chỉ chiếm khoảng 40%. Gần 80% giày dép của VN được xuất khẩu sang EU, trong đó chủ yếu là giày vải.
Hà Vy - Nguyễn Thuỳ