Trong tuần qua, MegaFon, tập đoàn cung cấp dịch vụ điện thoại di động lớn thứ 2 Nga, sau MTS, đã chính thức phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) tại Sở Giao dịch Chứng khoán London. Anh. Màn chào sàn diễn ra có phần lặng lẽ và kết quả thu được dù không tồi, song cũng không được như mong muốn của nhiều người trong cuộc.
Cụ thể, tại thời điểm đóng cửa phiên giao dịch ngày 5/12/2012, giá cổ phiếu MegaFon đứng ở mức 19,60 USD một đơn vị, giảm 3% so với giá chào sàn (20 USD một cổ phiếu). Theo đó, IPO của MegaFon có trị giá 1,7 tỷ USD, là IPO lớn nhất tại Sở Giao dịch Chứng khoán London kể từ đầu năm đến nay và nhiều khả năng sẽ vẫn là IPO lớn nhất của sàn này trong năm nay.
Nhiều người tin rằng IPO của MegaFon sẽ thành côgn hơn nếu Goldman Sachs không đột nhiên rút lui. Ảnh: Leganer |
Đây là IPO lớn thứ 2 của một doanh nghiệp Nga, kể từ khi Tập đoàn sản xuất nhôm RusAl thực hiện tại Sở Giao dịch Chứng khoán Hong Kong vào năm 2010. Với kết quả này, giá trị vốn hoá thị trường của MegaFon đạt 11,1 tỷ USD. Tính đến hết tháng 11/2012, MegaFon có hơn 63 triệu thuê bao ở thị trường Nga.
Nhiều nhà phân tích nhận xét, các cổ đông, nhà đầu tư của MegaFon có phần hơi thất vọng với kết quả trên, bởi tháng 9/2012, ý định ban đầu của MegaFon là huy động khoảng 4 tỷ USD. Đến giữa tháng 10, nhận thấy sự hờ hững của giới đầu tư, cộng với tình hình kinh tế thế giới vẫn chưa sáng sủa, nên điều chỉnh xuống còn một nửa, khoảng 2 tỷ USD.
Và ngay trước thềm IPO, nhiều thông tin bất lợi với MegaFon đã được đăng tải lên mạng. Biểu hiện rõ nhất là Goldman Sachs, tập đoàn tài chính - ngân hàng uy tín của Mỹ rút lui khỏi vai trò tư vấn, bão lãnh phát hành. Tức là Goldman Sachs không những chấp nhận từ bỏ khoản tiền phí dịch vụ trị giá nhiều triệu USD, mà còn đền bù khoản tiền không nhỏ do đơn phương chấm dứt hợp đồng một cách đột ngột.
Theo một số nguồn tin, Goldman Sachs rút lui sau khi có được nhiều thông tin không hay về ông Alisher Usmanov, tỷ phú giàu nhất Nga hiện nay và là cổ đông lớn của MegaFon. Chẳng hạn tin ông này có nhiều mối quan hệ xã hội phức tạp với những phần tử đáng ngờ; quan hệ nội bộ giữa các cổ đông lớn ở MegaFon không tốt đẹp..
Ông Alisher Usmanov hiện nắm tổng tài sản 18 tỷ USD, đặc tính chung giống nhiều tỷ phú Nga là rất tuỳ hứng, chịu chơi, song thường chơi ngông. Ông là người gốc Uzbek, sinh ra ở Uzbekistan, hiện mang quốc tịch Nga, là cổ đông lớn thứ hai ở đội bóng đá Anh Arsenal.
Một nhà đầu tư có tiếng giấu tên trả lời tờ Financial Times của Anh rằng: “Một khi ngân hàng tầm cỡ như Goldman Sachs đột ngột rút lui, thì hẳn phải có chuyện gì đó không hay xảy ra. Đơn giản là ở MegaFon chắc có ‘mùi’ lạ gì đó khiến Goldman Sachs không cảm thấy thoải mái. Đang yên đang lành, không bao giờ Goldman Sachs lại tự nguyện khước từ miếng ngon”.
Đáng chú ý nữa, dù Goldman Sachs tự ý rút lui, song nhiều “đại gia” khác trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng vẫn ở lại trong đội hình tư vấn và bảo lãnh phát hành cho MegaFon. Đó là Citigroup (Mỹ), Credit Suisse (Thuỵ Sỹ), VTB (Nga) cùng 2 đối tác phối hợp là Morgan Stanley (Mỹ) và Sberbank (Nga).
Teliasonera, tập đoàn viễn thông lớn có trụ sở chính tại Stockholm (Thuỵ Điển) là cổ đông lớn thứ 2 cũng dự định bán bớt hơn 10% cổ phần tại MegaFon, cụ thể từ mức 35,6% xuống còn 25%.
Để đối phó với tình hình, MegaFon đã khẩn trương bầu thêm 2 thành viên độc lập mới vào Ban giám đốc Tập đoàn. Đó là ông Paul Myners (quốc tịch Anh) và Yan Rudberg, một doanh nhân Thuỵ Điển, trong đó ông Paul Myners là một doanh nhân nổi tiếng. Ông đã từng là Giám đốc điều hành của Gartmore Group, thành viên Ban giám đốc 2 tập đoàn viễn thông có uy tín O2, Orange, Tập đoàn bán lẻ Marks & Spencer và cả thành viên Ban lãnh đạo của Ngân hàng Trung ương Anh (BOE).
Ông Ivan Tavrin, Tổng giám đốc MegaFon nhận định: “Ông Paul là người có kinh nghiệm làm việc tại nhiều vị trí trọng yếu ở các tổ chức tài chính đa dạng có uy tín, hơn nữa ông cũng từng đảm nhiệm chứsc thành viên Ban giám đốc một số công ty đại chúng, đây là là rất quý giá đối với chúng tôi”.
Đây được coi là động thái “làm đẹp” đội hình bộ máy lãnh đạo MegaFon nhằm đánh bóng thương hiệu. Bản thân ông Lars Nyberg, CEO Teliasonera khẳng định, để ủng hộ cho sự thành công của IPO, cá nhân ông bỏ ra 2 triệu USD là tiền túi riêng để mua cổ phiếu của MegaFon ở mức giá chào sàn ban đầu. “Là một thành viên của HĐQT MegaFon, tôi đã quyết định đầu tư lớn vào Công ty. Đây là một cách khẳng định cam kết của tôi với MegaFon”, ông Lars Nyberg nói.
Nhiều nhà đầu tư cho rằng IPO của MegaFon thực ra không hẳn là thất bại, tuy nhiên kết quả sẽ còn tốt đẹp hôn nếu Goldman Sachs không tự rút lui.
Theo Đầu Tư Chứng Khoán