Đầu năm tới nay, hàng loạt doanh nghiệp xin gia hạn thanh toán khoản cổ tức mà lẽ ra cổ đông phải được nhận từ cách đây 1-2 năm.
Công ty cổ phần Đầu tư Hạ tầng và Đô thị Dầu khí (Mã CK: PTL) là một trong những trường hợp thất hứa nhiều lần. Ban đầu, doanh nghiệp định trả cổ tức 2011 bằng tiền, tỷ lệ 4% (tương đương 400 đồng một cổ phiếu PTL). Thời gian trả ấn định 10/2/2012.
Không ít cổ đông vẫn chưa nhận được cổ tức của năm 2010, 2011. Ảnh: Hoàng Hà |
Tuy nhiên, khi tới hẹn, Đầu tư Hạ tầng và Đô thị Dầu khí xin lùi ngày thanh toán sang 20/6/2012, bởi một số khoản nợ khách hàng chuyển trả cho doanh nghiệp chưa về kịp tài khoản như cam kết nên chưa thể thu xếp nguồn tiền. Đến gần thời điểm thanh toán mới, công ty lại khiến cổ đông “hẫng” thêm lần nữa khi tuyên bố tiếp tục hoãn sang 20/9/2012, rồi 28/6/2013 và mới đây nhất là 19/12/2014. Lý do vẫn là chưa kịp thu xếp nguồn tiền do một số khoản nợ khách hàng chuyển trả chưa về tài khoản doanh nghiệp.
Đầu tư Hạ tầng và Đô thị Dầu khí có vốn điều lệ 1.000 tỷ đồng, hoạt động trong lĩnh vực bất động sản. Theo báo cáo tài chính hợp nhất quý I, công ty lỗ gần 430 triệu đồng. Đến ngày 31/3, công ty còn khoản nợ ngắn hạn tại Ngân hàng Bảo Việt và Vietcombank lên tới hơn 113 tỷ đồng. Trước đó, năm 2012, Đầu tư Hạ tầng và Đô thị Dầu khí chỉ lãi 3,4 tỷ đồng, giảm mạnh 37 lần so với năm 2011.
Một doanh nghiệp khác cũng luôn thất hẹn cổ tức là Công ty cổ phần Thiết bị Sài Gòn (Mã CK: SMA). Giữa năm ngoái, công ty ra thông báo sẽ trả cổ tức 2011 với tỷ lệ 14% vào ngày 20/12/2012. Kế hoạch này bị trì hoãn tới 1/4/2013, rồi sang 30/6/2013 với lý do nguồn thu về chậm trễ. Mới đây, khi Công ty Thiết bị Sài Gòn tiếp tục xin cổ đông lùi đến ngày 30/9. Sở Giao dịch Chứng khoán TP HCM đã có công văn nhắc nhở và đề nghị doanh nghiệp khẩn trương giải quyết vấn đề này, tránh gây ảnh hưởng đến quyền lợi cổ đông.
Theo báo cáo quý I, công ty chỉ thu lãi sau thuế hơn 260 triệu đồng. Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối đến ngày 31/3 là 7,2 tỷ đồng.
Trường hợp của Công ty Sông Đà 7 (Mã CK: SD7), sau khi xin lùi thời hạn trả cổ tức 2010 liên tiếp 4 lần, còn muốn chẻ nhỏ để trả thành 2 đợt. Ban đầu, công ty chốt danh sách cổ đông từ tháng 2/2012 và tính trả vào ngày 26/3/2012. Tuy nhiên, kế hoạch này sau đó lại dời sang 29/6/2012, rồi tới 28/12/2012 và 28/6/2013.
Mới đây nhất, công ty lại xin khất ngày thanh toán và cho biết sẽ trả trước đợt một vào ngày 31/12/2013, tỷ lệ 8%. Đợt 2 là ngày 30/6/2014 cũng có tỷ lệ 8%. Lý do, theo Sông Đà 7, là công ty chưa thu xếp được nguồn tiền do việc thu hồi nợ còn nhiều khó khăn.
Thời gian qua, cổ đông hàng loạt các công ty khác cũng trong tâm thế mòn mỏi chờ cổ tức nhưng không thấy. Chẳng hạn Công ty Công nghiệp Khoáng sản Bình Thuận (Mã CK: KSA) mới thanh toán 40% cổ tức năm 2011, phần còn lại hứa trả vào tháng 8/2013. Công ty cổ phần Chương Dương cũng xin lùi cổ tức đợt 1 năm 2011 sang tháng 8/2013.
Trong khi đó, Công ty Xây dựng số 15 (Mã CK: V15) xin hoãn cổ tức từ năm 2010 sang tháng 6/2013. Tuy nhiên, kết quả chi trả cổ tức ra sao vẫn chưa công bố lên Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội.
Đánh giá về thực trạng này, ông Trương Duy Khiêm - Giám đốc chi nhánh Lê Ngô Cát - Công ty chứng khoán ABCS cho rằng, chây ỳ cổ tức sẽ khiến doanh nghiệp mất uy tín. Việc chia cổ tức đã đưa ra từ đại hội cổ đông và đã được ghi nhận vào nghị quyết nên nếu “lời nói mà không đi đôi với việc làm” sẽ khiến cổ đông hụt hẫng.
“Theo Luật, doanh nghiệp bị lỗ sẽ không chia cổ tức. Nhưng trước đó, doanh nghiệp quyết định chốt quyền chia cổ tức nghĩa là họ đã có lợi nhuận. Còn việc các công ty lấy cớ để lần lữa việc chuyện cổ tức thuộc về trách nhiệm của ban điều hành, chứng tỏ họ chưa minh bạch và rõ ràng”, ông Khiêm nói.
Ngược lại, nếu kinh doanh yếu kém, ông Khiêm cho rằng doanh nghiệp cũng nên dũng cảm thuyết phục cổ đông không chia cổ tức. “Còn nếu biết là tình hình yếu kém mà vẫn cố tình chia thì khác nào dụ nhà đầu tư mua vào, rồi doanh nghiệp bán cổ phiếu ra nhằm kiếm lợi nhuận trong ngắn hạn”, ông Khiêm phân tích.
Tuy nhiên, ông Khiêm cũng cho rằng, hiện rất khó xác định trách nhiệm từ phía doanh nghiệp khi thất hứa do chưa có luật nào quy định rõ về thời hạn chia cổ tức. Xét cho cùng, theo ông Khiêm, người gánh hậu quả nặng nề nhất vẫn là doanh nghiệp vì phải chịu cảnh đồn thổi là thiếu minh bạch, mất niềm tin đối với nhà đầu tư, gây ảnh hưởng đến thị trường chung.
Riêng đối với người cầm cổ phiếu, ông Khiêm gợi ý, nên chủ động kiến nghị với công ty để đòi lại quyền lợi, hoặc nhờ Ủy ban Chứng khoán xem xét giải quyết. Còn Ủy ban chứng khoán cũng cần ra soát lại doanh nghiệp và xử phạt nghiêm minh.
Trao đổi với VnExpress.net, một lãnh đạo Ủy ban Chứng khoán Nhà Nước chia sẻ hiện chưa có quy định xử phạt nào chi tiết về vụ việc này. “Đây là vấn đề liên quan đến quản trị công ty và quyền lợi cổ đông nên sắp tới Ủy ban chứng khoán sẽ xem xét, rà soát lại điều luật, đồng thời cho sửa đổi bổ sung. "Tuy nhiên, phía cổ đông cũng cần xem xét kỹ lưỡng về quyền lợi của mình để có những quyết định đầu tư đúng đắn”, lãnh đạo này nói thêm.
Tường Vi - Hồng Châu