So với những nhóm cổ phiếu như bất động sản, khoáng sản, chứng khoán… nhóm cổ phiếu thủy điện trên HOSE, HNX và cả UPCoM có phần “chất” và “lành” hơn. Mặc dù vậy, để có thể tiếp cận thành công với nhóm cổ phiếu này lại không hề đơn giản.
“Tốt” nhưng chưa biết “khoe”
Mặc dù có hơn chục mã, nhưng cổ phiếu thủy điện lại cho thấy một sự rời rạc thay vì gắn kết như nhóm cổ phiếu khác. Hiếm khi thấy hiện tượng nhóm cổ phiếu thủy điện nói riêng và cổ phiếu ngành điện nói chung đồng loạt tăng giá. Về yếu tố tương tác với nhà đầu tư, có thể nói nhóm cổ phiếu thủy điện thuộc hàng yếu nhất, phần lớn công bố thông tin theo kiểu “đến hẹn lại lên”.
Một phần nguyên nhân là do các doanh nghiệp nằm ở các tỉnh khá xa với TP HCM hay Hà Nội, nên không dễ tiếp cận với các công ty chứng khoán hay quỹ đầu tư. Mặt khác, sự thận trọng có phần bảo thủ của lãnh đạo doanh nghiệp cũng khiến các cổ phiếu này có phần xa cách với nhà đầu tư.
Nếu như tại một số nhóm cổ phiếu mà lãnh đạo doanh nghiệp cho thấy sự “máu me”, thậm chí có những đồn đoán về việc đánh lên, đánh xuống, làm giá, thì các yếu tố này đối với nhóm cổ phiếu thủy điện gần như bằng 0.
Hiện nay trên sàn, nổi nhất trong nhóm cổ phiếu thủy điện chính là VSH (Vĩnh Sơn-Sông Hinh). VSH có đẩy đủ các yếu tố để nhà đầu tư tổ chức lẫn cá nhân ưa chuộng. VSH có giá trị vốn hóa hơn 2.200 tỷ đồng, thuộc nhóm cổ phiếu có giá trị vốn hóa lớn nhất, nằm trong rổ VN30 và một số rổ cổ phiếu của các tổ chức nước ngoài.
Về hoạt động kinh doanh của VSH cũng không có gì phải “phàn nàn”, khi kinh doanh có lợi nhuận đều đặn, tỷ lệ nợ/vốn thấp. Đóng cửa phiên giao dịch hôm qua VSH đạt 10.900 đồng/cổ phiếu, đây là mức giá vừa phải, không quá rẻ cũng không quá đắt, mua vào 1.000 cổ phiếu VSH chỉ tốn hơn 10 triệu đồng, khá thích hợp cho các nhà đầu tư cá nhân.
Chưa kể, VSH cũng là cổ phiếu hay “nổi sóng” nhất trong nhóm cổ phiếu điện (cùng với PPC) mà giới nhà đầu tư thường nói vui với nhau “mua VSH dễ trúng xe SH”.
Nhưng ngoài những mặt tích cực, VSH lại có những vấn đề không bình thường và không nên có chút nào. Cuối tháng 11, tức là gần hết năm, VSH mới tổ chức đại hội cổ đông để thông qua kết quả kinh doanh của năm 2011. Ngặt nỗi, tổng doanh thu hơn 600 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế gần 330 tỷ đồng của VSH cũng chỉ được… tạm tính theo giá bán điện cho EVN (bằng 90% giá) vào năm 2009.
Đây là vấn đề hết sức phi lý của VSH, đã được nói đến rất nhiều lần, nhưng đến nay vẫn chưa thể giải quyết triệt để. Rốt cuộc, VSH từ một cổ phiếu được ưa chuộng nhất và thuộc nhóm cổ phiếu thủy điện tốt nhất nhưng giá chỉ ở mức “bình bình”. So về thị giá VSH còn thua một loạt cổ phiếu khác cùng ngành.
Không có chỗ cho số đông
3 quý đầu năm, NLC (Thủy điện Nà Lơi) có lãi 14,5 tỷ đồng, tăng hơn 5% so với cùng kỳ năm trước. Vốn điều lệ của NLC hiện đạt 50 tỷ đồng, khá thấp nhưng trong đó riêng Tổng công ty Sông Đà đã chiếm hơn 51%, điều này dẫn đến lượng cổ phiếu trôi nổi trên thị trường của NLC khá thấp, chỉ gần 2,5 triệu cổ phiếu.
Tính giá trị vốn hóa của số cổ phiếu NLC trôi nổi theo mức giá của phiên hôm qua là 13.400 đồng/cổ phiếu, cũng chỉ gần 34 tỷ đồng. Điều này tất yếu sẽ hạn chế sự tham gia của thị trường đối với NLC mặc dù hoạt động kinh doanh của công ty hiệu quả. Với vốn điều lệ nhỏ, các cổ đông tổ chức không dễ gì tham gia vào các doanh nghiệp như NLC.
Ở đây còn một nguyên nhân khá khách quan là so với một số ngành nghề khác, việc mở rộng hoạt động kinh doanh thủy điện không hề đơn giản, kiểu như “mua thêm đất, xây thêm căn hộ” hoặc trang bị thêm máy móc. Nếu mở rộng, phải hội tụ nhiều yếu tố, vì vậy “cửa” để các nhà đầu tư bên ngoài tham gia không lấy gì làm dễ dàng.
Đầu tháng 4 năm nay, thủy điện-điện lực 3 (DRL) lên sàn, khi đó mặc dù thị trường vẫn còn khá sôi động nhưng không mấy ai để ý đến cổ phiếu này. DRL là cổ phiếu thủy điện có giá đắt nhất trên sàn ở mức 2.4. Vốn điều lệ của DRL hiện nay là 95 tỷ đồng, trong đó Tổng công ty điện lực miền Trung nắm hơn 30%.
9 tháng, DRL lãi 15,6 tỷ đồng, kém gần 11 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2011, nhưng tính trên vốn điều lệ thì không hề nhỏ chút nào. Thanh khoản của DRL gần như tê liệt, phiên giao dịch ngày 12/12 có 660 cổ phiếu DRL được giao dịch, trước đó cổ phiếu này đã có 6 phiên liền không có giao dịch.
Trên thị trường OTC, vẫn còn đó một loạt cổ phiếu thủy điện chưa lên sàn, với cổ đông nào nắm giữ những cổ phiếu này chỉ biết chờ đợi theo kiểu được chăng hay chớ. Lấy một trường hợp gần nhất là GHC (thủy điện Gia Lai) trên UPCoM có giá hơn 23.000 đồng/cổ phiếu vào phiên hôm qua.
Hồi đầu tháng 8, GHC tạm ứng cổ tức đợt 1/2012 với tỷ lệ lên đến 30%, tỷ lệ tương đương với những doanh nghiệp đầu ngành trên sàn hiện nay. 2 năm qua GHC đều có lãi, tính đến cuối năm 2011 vốn điều lệ của GHC đạt 100 tỷ đồng. Với những tiêu chuẩn như vậy, GHC thừa sức để lên sàn HOSE. Nhưng rốt cuộc, GHC lại nằm trên UPCoM.
Hoạt động kinh doanh thủy điện rõ ràng không có gì đặc biệt, nhưng điều đó không có nghĩa là các doanh nghiệp trong ngành này không có gì để nói với cổ đông. Lấy đơn cử trường hợp một doanh nghiệp như Quốc Cường Gia Lai, hoạt động kinh doanh khó khăn, nợ nần chồng chất mà còn được quan tâm, trong khi những doanh nghiệp vẫn làm ăn có lãi như thủy điện thì chẳng ai “ngó ngàng”.
Nếu làm một “phép thử” bằng cách hỏi 10 nhà đầu tư bất kỳ kể tên một lãnh đạo của doanh nghiệp thủy điện nào đó, có khi cả 10 nhà đầu tư đều không kể tên được ai.
Ở đây, các cổ đông lớn của các doanh nghiệp thủy điện như EVN hay Tổng công ty Sông Đà cần nghiêm túc xem xét trách nhiệm của mình. Đã lên sàn, trở thành công ty cổ phần, công ty đại chúng thì phải hành động vì số đông, thay vì chỉ ngồi 1 chỗ và nghĩ cho mình.
Theo Sài Gòn đầu tư tài chính