Cuối tháng 10/2009, hai công ty có trụ sở tại TP HCM làm thủ tục mở tờ khai nhập khẩu lô hàng 113 ôtô đầu kéo đã qua sử dụng về Việt Nam. Trong đó, 40 xe được sản xuất năm 2005 và 73 chiếc còn lại sản xuất năm 2004. Toàn bộ 113 xe này đều được nhập khẩu từ Mỹ, về Việt Nam theo đường biển và đăng ký tờ khai tại hải quan TP HCM tháng 12/20009.
Thế nhưng, chỉ 40 chiếc được làm thủ tục thông quan. Còn lại 73 xe thuộc diện vướng thủ tục và phải nằm chờ tại cảng để các bộ ngành họp bàn hướng giải quyết. Trong khi đó, cả hai doanh nghiệp đã hoàn thành đầy đủ nghĩa vụ thuế đối với những chiếc xe kể trên.
Khoản 3 điều 10 Nghị định 12 về việc cho phép nhập khẩu xe cũ quy định: "Ôtô các loại đã qua sử dụng được nhập khẩu phải bảo đảm điều kiện: Đã qua sử dụng không quá 5 năm, tính từ năm sản xuất đến năm nhập khẩu". 73 chiếc xe nêu trên sản xuất cuối năm 2004 và tính đến đầu năm 2010 nhập khẩu là 5 năm, 3 ngày và không đủ điều kiện nhập khẩu.
Theo giải trình của 2 doanh nghiệp này, hàng về chậm là lỗi của hãng vận chuyển vì thế khi hàng về chiếu theo quy định đăng ký thông quan, lô xe trên vượt quá quy định về hạn sử dụng mất 3 ngày. Phía chủ hãng tàu H&T Holding cũng đã có văn bảo giải trình việc giao hàng chậm hơn thời hạn cam kết tới 10 ngày do gặp bão biển. Và đây là lý do bất khả kháng nên doanh nghiệp đề xuất các cơ quan chức năng xem xét và cho phép làm thủ tục thông quan. Bởi những chiếc xe này đã nhập về Việt Nam nên rất khó tái xuất, chưa kể, việc làm này ngốn của doanh nghiệp khá nhiều chi phí.
Trước kiến nghị của doanh nghiệp, cuối tháng 7 vừa qua, Văn phòng Chính phủ có văn bản yêu cầu Bộ Công Thương - Tài chính phối hợp với các cơ quan chức năng xem xét phương án xử lý đối với lô hàng 73 ôtô đã qua sử dụng nêu trên.
Theo Bộ Công Thương, trong quá trình hoạt động hai doanh nghiệp trên đã tuân thủ đầy đủ các quy định của pháp luật và chưa có tiền sử nợ thuế. Do đó, để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, giảm thiểu chi phí phát sinh, cơ quan đề xuất cho thông quan lô hàng 73 xe trên. Vì nếu không cho thông quan lô hàng trên, doanh nghiệp sẽ đối mặt với nguy cơ phá sản vì không thể tái xuất, trong khi chi phí lưu kho bãi lại phát sinh cao. Trong khi đó, ôtô đầu kéo là mặt hàng mà thị trường có nhu cầu rất lớn, mỗi năm phải nhập trên 1.500 xe các loại cả cũ và mới. Hơn nữa, loại xe này, trong nước chưa sản xuất được.
Cơ quan này cũng đề nghị Chính phủ xem xét, cho phép doanh nghiệp được làm thủ tục để lưu hành xe tại Việt Nam theo quy định.
Hồng Anh