Ngành hàng điện tử sẽ được áp dụng chính sách thuế nhập khẩu mới trong lộ trình xóa bỏ ưu đãi nhập khẩu theo tỷ lệ nội địa hóa. |
Theo Bộ Tài chính dự kiến, trong thời gian 1 năm chuyển đổi này, các doanh nghiệp được quyền lựa chọn áp dụng thuế nhập khẩu linh kiện, phụ tùng theo chính sách ưu đãi nội địa hóa như cũ hoặc áp dụng theo thuế suất từng linh kiện, phụ tùng. Bộ Tài chính cho rằng, áp dụng theo phương án này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp định hướng trong sản xuất kinh doanh, đồng thời có thời gian chuẩn bị để sản xuất kinh doanh theo chính sách thuế mới, hạn chế các vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện.
Về chính sách thuế mới, Bộ Tài chính đang định hướng xây dựng lại thuế suất nhập khẩu các linh kiện phụ tùng cơ khí, điện và điện tử khi bỏ ưu đãi nội địa hóa. Thuế suất nhập khẩu mới đảm bảo các mục tiêu cơ bản như phải cân đối và gắn liền với lịch trình cắt giảm thuế để thực hiện Hiệp định Ưu đãi thuế quan có hiệu lực chung giữa các nước ASEAN; đảm bảo mức thuế nhập khẩu bình quân dự kiến áp dụng cho tổng số các linh kiện nhập khẩu sản phẩm không thay đổi hoặc thay đổi không đáng kể so với mức thuế nhập khẩu doanh nghiệp được áp dụng khi thực hiện theo chính sách ưu đãi thuế nội địa hóa.
Mức thuế nhập khẩu dự kiến xây dựng cho từng loại linh kiện, phụ tùng cũng phải đảm bảo phù hợp với định hướng đầu tư, khả năng sản xuất linh kiện, phụ tùng đó trong nước; đồng thời phải tính đến nguồn nhập khẩu linh kiện, phụ tùng để đảm bảo sự cạnh tranh bình đẳng cho các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp cùng một lọai sản phẩm nhưng có nguồn nhập khẩu linh kiện từ các nước, các khu vực khác nhau.
Đối với nhóm linh kiện của các sản phẩm trong nước đã sản xuất được, có khả năng phát triển trong những năm tới và có lợi thế cạnh tranh, thuế suất nhập khẩu mới dự kiến áp dụng là 15-20%, có thể lên đến 30%. Mức thuế hiện hành áp dụng cho nhóm này là 30%.
Nhóm linh kiện của các sản phẩm nhập khẩu chủ yếu từ các nguồn ngoài khu vực ASEAN, trong nước có khả năng sản xuất nhưng không cạnh tranh được với linh kiện nhập khẩu sẽ được áp dụng mức thuế dự kiến 15% (mức thuế hiện hành là 20%).
Sẽ áp dụng mức thuế 10-15% cho nhóm linh kiện của các sản phẩm có khả năng sản xuất trong nước ở mức độ trung bình, nhập khẩu chủ yếu từ các nước trong khu vực ASEAN, trong khi mức nhập khẩu hiện tại là 20-30%.
Nhóm linh kiện trong nước có khả năng sản xuất thấp áp dụng mức thuế nhập khẩu dự kiến 5-10% (hiện tại 20%). Nhóm linh kiện của các sản phẩm hiện đang có mức thuế nhập khẩu ưu đãi 5% trở xuống, nếu nhập khẩu từ các nước ASEAN thì quy định bằng hoặc thấp hơn thuế nhập khẩu sản phẩm nguyên chiếc. Nếu nhập khẩu chủ yếu từ các nước ngoài khu vực ASEAN thì giữ nguyên mức thuế nhập khẩu như hiện tại.
Theo Bộ Tài chính, việc áp dụng chính sách thuế nhập khẩu ưu đãi giảm dần theo tỷ lệ nội địa hóa từ năm 1999 đến nay đã mang lại nhiều hiệu quả tích cực về kinh tế, chính trị, xã hội. Trên 200 doanh nghiệp có vốn đầu tư trong nước và nước ngoài đã đầu tư nhà xưởng, máy móc thiết bị, dây chuyền công nghệ với số vốn hằng tỷ USD, sản xuất hằng trăm loại sản phẩm công nghệ cao như đèn hình tivi, cuộn lái tia, động cơ, máy phát điện...
Tuy nhiên, việc áp dụng thuế nhập khẩu ưu đãi theo tỷ lệ nội địa hóa hiện nay không còn phù hợp với tiến trình hội nhập thương mại khu vực và toàn cầu hiện nay nữa, nên Bộ Tài chính phải xem xét việc xóa bỏ dần chính sách này.
Thống kê của Bộ Tài chính cho thấy, sản phẩm có số thuế nhập khẩu nộp cao nhất trong 3 năm từ 2001 đến 2003 là tivi (240 tỷ đồng, chiếm 30%); 4 sản phẩm máy điều hòa, tủ lạnh, đầu đĩa và giàn các loại, máy giặt nộp khoảng 420 tỷ đồng (tỷ lệ 51,5%); mặt hàng động cơ Diezen nộp 63 tỷ đồng (7,7%). Trong đó mặt hàng tivi có tỷ lệ nội địa hóa đến trên 60%, các mặt hàng khác có tỷ lệ nội địa hóa 20-50%. Do năm tài chính 2004 của các doanh nghiệp ngành điện, điện tử phần lớn vừa kết thúc cuối tháng 3 và tháng 4 vừa qua nên chưa có số liệu của năm 2004, nhưng ước tính tỷ lệ này cũng rất cao.
Theo lịch trình cắt giảm thuế để thực hiện Hiệp định ưu đãi thuế quan có hiệu lực chung giữa các nước ASEAN (CEPT/AFTA) thì đến năm 2006, trừ một số mặt hàng loại trừ hoàn toàn không tham gia hiệp định CEPT, toàn bộ mặt hàng cơ khí, điện, điện tử sẽ phải cắt giảm thuế nhập khẩu xuống 0% đến 5%. Trong khi đó các cam kết quốc tế khác về việc bãi bỏ chính sách thuế theo tỷ lệ nội địa hóa cũng đã đến gần, ví dụ cam kết của Hiệp định thương mại Việt - Mỹ, hoặc đòi hỏi chung của tiến trình đàm phán gia nhập Tổ chức thương mại thế giới (WTO)...
Đại diện các doanh nghiệp ngành điện, điện tử, ông Vũ Quốc Tuấn, Trưởng phòng đối ngoại Công ty Sony Việt Nam cho rằng việc xóa bỏ chính sách ưu đãi thuế nhập khẩu theo tỷ lệ nội địa hóa có thể khiến cho mức thuế suất nhập khẩu mới cao hơn hiện hành. Nhưng vì mục tiêu hội nhập thương mại thế giới của nền kinh tế Việt Nam, theo ông Tuấn, chắc chắn các doanh nghiệp sẽ chấp nhận mức thuế suất nhập khẩu mới trong tình hình chung.
Bộ Tài chính dự kiến sau khi tham khảo ý kiến của các Bộ ngành khác và doanh nghiệp, sẽ đệ trình Chính phủ chính thức cho phép bãi bỏ chính sách ưu đãi thuế theo tỷ lệ nội địa hóa các sản phẩm linh kiện, phụ tùng cơ khí, điện, điện tử và thực hiện phân loại các mặt hàng theo thuế suất nhập khẩu mới.
Phan Anh