|
Năm 1999, một đoàn khảo sát hỗn hợp của Mỹ và Argentina khi thám hiểm đỉnh cao 6.715m của núi lửa Yuaria đã phát hiện một đàn tế thần của đế quốc Inca, với 3 thi thể dùng làm vật tế, gồm 1 bé trai và 2 bé gái. Giám định phóng xạ cho thấy họ có tuổi là 7, 6 và 15 tuổi rưỡi.
Đế quốc Inca là tổ chức xã hội phát triển nhất của nền văn minh thổ dân châu Mỹ, cư trú ở giữa các dãy núi mà trung tâm là Kosco của Peru. Phạm vi thế lực của họ mở rộng đến tận miền bắc Argentina ngày nay. Vào thời gian trước và sau khi người Tây Ban Nha đặt chân đến Nam Mỹ, đế quốc có nền văn minh phát triển cao này đột nhiên bị suy vong rồi tuyệt diệt. Nghiên cứu cho thấy xã hội Inca khi ấy vẫn giữ tập tục dùng người sống làm vật tế lễ.
Theo suy đoán của các nhà khoa học, các xác ướp này có niên đại từ năm 1490 (khi đế quốc Inca mở rộng đến miền Bắc Argentina) đến năm 1532 (khi người Tây Ban Nha đến đây).
Các nhà nghiên cứu đã đặt tên cho 3 xác ướp này là "Bé trai", "Bé gái" và "Cô gái". Trừ "Bé gái" bị sét đánh, cơ thể tổn hại một ít, hai xác ướp còn lại đều còn hoàn chỉnh đến mức đáng kinh ngạc. Các nhà khoa học đã khám nghiệm họ như kiểm tra những người đang sống. Da của họ do bị đóng băng nên cứng lại, nhưng cơ bắp không hề khô. Chụp cắt lớp phát hiện các khí quản nội tạng vẫn hoàn hảo. Trong dạ dày vẫn còn một ít thức ăn chưa tiêu hết, trong đại tràng vẫn còn phân, cho thấy trước khi chết ít lâu họ vẫn ăn uống.
Kết quả chụp X-quang chứng tỏ "Cô gái" bị viêm xoang và viêm phế quản, xương cốt không có dấu vết của đường Harry (đường biểu thị thiếu dinh dưỡng). Vì vậy các nhà khảo cổ phán đoán họ thuộc giới thượng lưu trong xã hội Inca. Răng bị mòn nghiêm trọng có lẽ bởi họ dùng ngô làm thức ăn chính.
Phân tích tóc cho thấy trước khi chết, họ đã uống một lượng lớn lá coca (thứ lá ngày nay người ta dùng để chiết xuất cocain). Các nhà khoa học đã dùng kim tiêm chọc vào cánh tay và mông của họ để lấy mẫu, đem thí nghiệm gene và vi sinh vật thì thấy họ không cùng mẫu hệ. Nhưng điều lý thú là qua nghiên cứu gene, họ đã tìm cho "Cô gái" một người "bà con" còn sống. Đó là một người Mỹ gốc Peru, hiện sống ở bang Maryland. Ông này vui vẻ cung cấp mẫu gene để các nhà khoa học nghiên cứu. Gene và đường xoắn của hai người rất giống nhau.
Tư thế của "Cô gái" trong bức ảnh chính là tư thế khi được tìm thấy. Cô mặc quần áo màu nâu, tóc tết thành các bím nhỏ, chân xếp bằng, tay khoanh lại, người ngả, mình đắp một tấm thảm màu đất. "Bé trai" thì bị trói thành tư thế của thai nhi trong bụng mẹ, trên mình mặc chiếc áo dài màu đỏ.
Người Inca dùng trẻ em làm vật tế lễ vì chúng tiêu biểu cho sự thuần khiết, để được thần linh chấp nhận.
Các em được lựa chọn căn cứ vào vẻ khôi ngô và sự thông minh. Cha mẹ chúng đều tự hào vì con mình được bộ tộc để mắt tới, còn các em nhỏ cũng biết rõ điều gì sẽ đến với mình. Trong thời gian từ khi được chọn đến lúc lên dàn tế, các em làm những công việc chuẩn bị cho mình như sắm sửa quần áo, tết tóc, làm đồ tùy táng...
Nghi thức tế thần được tiến hành trên núi cao. Người chủ tế đốt đuốc, cho những em bé - đồ tế - uống nước lá coca và rượu ngô. Nghiên cứu không thấy dấu vết các em bị đánh hay bị thắt cổ, vì vậy các nhà khoa học phỏng đoán chúng bị mất dần tri giác do nước lá coca, rượu và tình trạng thiếu ôxy trên cao. Người chủ tế đem chôn các "đồ tế" trong trạng thái này xuống các hố có kích cỡ 1 m vuông và sâu 1,7 m. Dưới con mắt của người hiện đại thì đó là việc vô cùng tàn nhẫn, nhưng trong xã hội Inca thì được làm vật tế thần là niềm hạnh phúc. Sau khi chết, họ được sùng kính và bái mộ.
Các nhà khoa học chưa giải phẫu những xác ướp cổ này. Chúng hiện được bảo quản tại một phòng thí nghiệm thuộc Viện nghiên cứu Đại học Cơ đốc giáo Santa, trong điều kiện -13 độ C.
Tiền Phong (theo Nhân dân nhật báo)