Tháng 7/2011 Bộ Tài Nguyên và Môi trường đã kiểm tra mức độ ô nhiễm môi trường của 375 cơ sở, khu công nghiệp. Có 154/375 cơ sở vi phạm ô nhiễm môi trường, thu 19.405.000.000 tiền phạt, tạp chí Môi trường và Sức khỏe đưa tin. Đây là tín hiệu vui cho công cuộc bảo vệ môi trường (BVMT), Nhưng đây mới chỉ là vi phạm ở những cơ sở quy mô, KCN chứ chưa đề cập đến môi trường ở các làng nghề.
Theo thống kê thì hiện nay Việt Nam có 3.355 làng nghề - bao gồm cả được công nhận và tự phát. Như ta biết, kết cấu hạ tầng nông thôn (đường xá, cấp thoát nước, xử lý nước thải, tập kết xử lý rác thải) thường là yếu kém. Nay lại phải gồng mình chạy cho kịp với sự phát triển ồ ạt, thiếu quy hoạch nên nhiều làng nghề đã bị ô nhiễm, đặc biệt là ô nhiễm nguồn nước nghiêm trọng. Vì quy mô sản xuất ở các làng nghề đa phần nhỏ lẻ. Mặt bằng chật hẹp lại hoạt động xen kẽ với sinh hoạt gia đình. Công nghệ lạc hậu, chắp vá, thủ công, vốn đầu tư lại hạn hep nên hầu hết không nơi nào đầu tư hệ thống xử lý nước thải, hoặc nếu có thì cũng chỉ là để “đối phó” với cấp trên. Ô nhiễm vẫn hoàn ô nhiễm!
Ao chứa nước thải của một làng nghề. Ảnh: tnmtvinhphuc.gov.vn. |
Không ai biết lượng nước thải chưa qua xử lý từ các làng nghề; nhưng cứ tưởng tượng ao hồ, sông rạch phải hứng chịu toàn bộ số nước thải của 3.355 làng nghề -không kể các cơ sở, khu công nghiệp vi phạm chưa phát hiện – thì mức độ ô nhiễm nguồn nước cũng đáng để chúng ta giật mình suy ngẫm cho môi trường sống của quanh ta.
Hàng ngày ta thường nghe và ai cũng hiểu rõ câu “Nước là nguồn sống của con người”. Nhưng oái oăm thay ta lại đang hủy hoại nguồn sống của chính mình. Nếu có ngày ta mở vòi, nước không chảy. Ta thả gàu múc, giếng chỉ còn trơ sỏi đá vì mạch ngầm đã cạn kiệt, vì dòng sông đã rác nhiều hơn nước. Lúc ấy ta mới thấy nước là vô cùng qúy báu, không thể thiếu cho cuộc sống con người. Nhiều quốc gia đã phải đổi máu xương để giành nguồn nước, trong khi ta được thiên nhiên ưu đãi thì lại thờ ơ không biết giữ gìn trân trọng. Đừng vì lợi ích riêng tư, cục bộ hay bất cứ lý do gì để biện minh cho hành động tự hủy hoại nguồn nước đã cho ta nguồn sống.
Trong khi chờ xây dựng Đề án tổng thể xử lý ô nhiễm môi trường ở các làng nghề thì hơn ai hết, chính chúng ta – mỗi cá nhân, mỗi gia đình – của 3.355 làng nghề cần ý thức trách nhiệm để tự kiểm soát cân nhắc, nghiêm khắc với chính bản thân trong mỗi hành động của mình với môi trường nơi mình sinh sống. Đừng dễ dãi buông thả, bỏ qua để mai sau con cháu chúng ta không còn “nguồn sống”.
Từ ngày 27/2 đến 27/8, độc giả VnExpress có thể tham gia cuộc thi "Bảo vệ môi trường" dưới dạng bài viết, chùm ảnh, video mô tả thực trạng môi trường hư ô nhiễm không khí, nước...; đề xuất các sáng kiến bảo vệ hoặc nâng cao chất lượng môi trường; các biện pháp ứng phó với biến đổi khí hậu. Với bài dự thi là ảnh, độc giả gửi tối thiểu là 5 bức và tối đa 10 bức. Các bức ảnh cần có chú thích rõ ràng, dễ hiểu, có chú thích về địa danh, bối cảnh chụp. Chiều ngang của ảnh là 480 px. Dung lượng mỗi ảnh không vượt quá 10 MB. Đối với bài dự thi là clip, video, thời lượng tối thiểu 90 giây, thời lượng tối đa 3 phút, dung lượng dưới 100 MB. Bài viết được thể hiện trên Word có độ dài không quá 1.500 từ, ảnh minh họa cho bài viết được gửi riêng, không “dán” vào Word và phải có chú thích rõ ràng cho ảnh. Xem thể lệ cuộc thi chi tiết tại đây. Gửi bài dự thi tại đây |
Đào Quang Bắc