Mẫu vật rêu được đánh thức. Ảnh: Washington Post. |
Mũ băng và đất đóng băng vĩnh cửu tan chảy hé lộ sức sống bền bỉ của một số loài. Các nhà khoa học phát hiện nhiều tổ chức đông cứng được cho là đã chết suốt thiên niên kỷ vẫn có dấu hiệu của sự sống. Khả năng hồi sinh của những tổ chức từ vi khuẩn tới sinh vật đa bào đã góp phần thay đổi hiểu biết của các nhà nghiên cứu về sinh tồn.
Năm 1850, sông băng Teardrop trên đảo Ellesmere của Canada che phủ một đám rêu. Đám rêu đông cứng dưới lớp băng dày suốt thời gian dài cho tới khi thời tiết ấm lên giúp nó thoát khỏi nấm mồ băng. Nhóm nghiên cứu phát hiện cây rêu cổ đại trong tình trạng ngả màu và nát tươm, nhưng vẫn mang sắc xanh ở một đầu.
"Bạn sẽ không nghĩ bất cứ thứ gì bị chôn vùi hàng trăm năm như vậy lại có thể sống sót", nhà sinh vật học tiến hóa Catherine La Farge ở Đại học Alberta, Canada, cho biết. "Vật đó thường được xem như đã chết. Nhưng khi nhìn thấy mô màu xanh, tôi nghĩ điều đó thật bất thường".
La Farge mang mẫu vật rêu tới phòng thí nghiệm và đặt nó trong lớp đất giàu dưỡng chất. Gần 1/3 mẫu vật hồi sinh. Đám rêu mọc chồi và lá mới, đồng thời chỉ thể hiện chút ít tác động khi bị đông cứng dưới đất sâu trong nhiều thế kỷ.
Nhà sinh thái học Peter Convey ở Tổ chức Khảo sát Nam Cực của Anh cho biết rêu có cách thích nghi đặc biệt giúp chúng dễ sống sót hơn các loài thực vật khác sau khi đông cứng trong thời gian dài. Làm theo cách La Farge hồi sinh đám rêu trên đảo Ellesmere, Convey và đồng nghiệp cũng đánh thức cây rêu 1.500 năm tuổi bị chôn sâu một mét bên dưới lớp đất đóng băng vĩnh cửu ở Nam Cực. Họ cũng nhận thấy có thể làm sống lại nhiều tổ chức phức tạp hơn. Trước đó, giới nghiên cứu cho rằng những tổ chức đơn bào là dạng sống duy nhất có thể tồn tại sau một thiên niên kỷ ngủ yên dưới băng.
Nhà vi trùng học Tatiana Vishnivetskaya đến từ Đại học Tennessee, Mỹ và cộng sự đã hồi sinh thành công những con giun tròn ước tính có niên đại 42.000 năm. Gaetan Borgonie, chuyên gia về giun tròn ở viện Extreme Life Isyensya tại Gentbrugge, Bỉ, cho biết khi điều kiện môi trường trở nên bất lợi, loài vật này có thể tiến vào trạng thái ngừng hoạt động gọi là dauer stage. Chúng có thể ăn trước để tích trữ năng lượng và tạo lớp vỏ bảo vệ trước nhiệt độ cực hạn.
An Khang (Theo IB Times)