Một bức ảnh chụp chớp Gamma. |
Ông Hans-Thomas Janka, Viện Vật lý Thiên văn Max Plank ở Garching (Đức), cho biết, người ta đã quan sát được hàng nghìn chớp gamma như vậy trong vũ trụ. Mặc dù vậy, nguồn gốc của chúng vẫn còn rất "mù mịt". Các nhà khoa học mới chỉ biết một điều tương đối chắc chắn là các vụ nổ này xảy ra ở những vùng rất xa trong vũ trụ, và tia chớp Gamma đưa lại cho chúng ta ánh sáng từ quá khứ.
Nhờ cường độ mạnh, chớp Gamma có thể đi qua hàng tỷ năm ánh sáng. Cũng vì thế, các nhà khoa học coi chớp Gamma là sứ giả của thời kỳ vũ trụ sơ khai, khi mà các ngôi sao đầu tiên mới hình thành.
Các đây hai năm, các nhà khoa học Mỹ đã lập một kỷ lục: phát hiện ánh sáng của tia chớp Gamma cách nay 13 tỷ năm (Big Bang xảy ra cách đây trên 14 tỷ năm). Rõ ràng, để đi xa như vậy, tia chớp phải giải phóng một năng lượng lớn khủng khiếp.
Câu hỏi là, làm sao chớp Gamma có thể giải phóng năng lượng này?
Mô hình giải thích chớp Gamma. Click vào hình để xem rõ hơn. |
Hai nhà khoa học thuộc Viện Công nghệ Massachusetts (Mỹ) - Maurice van Putten và Amir Levinson - mới đây đã đưa ra một mô hình giải thích hiện tượng đó. Theo họ, chớp Gamma xuất hiện khi một lượng vật chất lớn chuyển động nhanh, bị hút xoáy vào lỗ đen rồi bùng nổ.
Mô hình giải thích: Trước khi các mảnh vật chất bị hút mất vào hố đen, trong khoảng 20 giây, chúng tụ thành hình như chiếc vòng tay khổng lồ, quay quanh hố đen. Theo tính toán, hệ thống này rất kém bền vững, và khi đi vào không gian cong của hố đen, chúng giải phóng năng lượng dưới dạng sóng hấp dẫn. Một phần lớn năng lượng này được phóng ra dọc theo từ trường của hố đen, đó chính là chớp Gamma.
Mặc dù giả thuyết của hai nhà khoa học khá logic, nhưng không phải là không có vấn đề - bởi nó dựa trên hố đen - dạng thiên thể không quan sát được, mà chỉ có thể giả định là có thực, dựa trên những chuyển động khác thường của các vật thể xung quanh.
Minh Hy (theo SPIEGEL)