Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu. Ảnh: AFP.
"Người Israel vô cùng xúc động khi Tổng thống Trump đưa ra quyết định lịch sử là công nhận chủ quyền của Israel đối với Cao nguyên Golan. Chính phủ sẽ ra nghị quyết đặt tên cho khu định cư mới trên Cao nguyên Golan theo tên của Tổng thống Donald Trump", Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cho biết hôm 23/4.
Động thái này diễn ra sau khi Netanyahu tái đắc cử nhiệm kỳ thứ 5 và đảng Likud bảo thủ của ông giành tới 65 trong số 120 ghế của quốc hội. Thủ tướng Israel cũng vừa tới Golan cùng gia đình nhân kỳ nghỉ lễ Quá Hải của người Do Thái kéo dài một tuần.
Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 25/3 ký sắc lệnh công nhận Cao nguyên Golan thuộc chủ quyền Israel, động thái được xem như hậu thuẫn của Washington đối với Netanyahu trước thềm bầu cử nhưng lại vấp phải sự phản đối của nhiều quốc gia và Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Syria gọi quyết định của Trump là "một cuộc tấn công trắng trợn vào chủ quyền" nước này.
Cao nguyên Golan cách thủ đô Damascus của Syria khoảng 60 km về phía tây nam, diện tích khoảng 1.200 km2. Israel đã chiếm phần lớn Cao nguyên Golan từ Syria trong cuộc chiến Trung Đông năm 1967 và cản trở những nỗ lực của Syria nhằm lấy lại khu vực này năm 1973. Hai nước đã thống nhất tạo một khu vực phi quân sự dài 44 km do Liên Hợp Quốc kiểm soát.
Đến năm 1981, quốc hội Israel thông qua luật áp dụng "luật pháp, quyền tài phán và hành chính" đối với Cao nguyên Golan, đồng nghĩa sáp nhập Golan vào lãnh thổ nước này. Tuy nhiên, nghị quyết 497 của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc tuyên bố quyết định của Israel vô ích và không có hiệu lực pháp lý quốc tế.
Cao nguyên Golan có hơn 30 khu định cư của người Israel với khoảng 20.000 dân. Các khu định cư này bị coi là bất hợp pháp theo luật pháp quốc tế. Ngoài ra ở đây có khoảng 20.000 người Syria, với phần đa là người Arab Druze, chưa kịp chạy trốn khi Golan bị chiếm giữ.
Mai Lâm (Theo BBC)