Thanh Huyền
Cùng với sáng tác, nhiều năm qua Murakami đã dịch ra tiếng Nhật những tiểu thuyết như The Catcher in the Rye (Bắt trẻ đồng xanh) của J.D. Salinger, The great Gatsby (Gatsby vĩ đại) của F. Scott Fitzgerald, The Long Goodbye (Lời từ biệt dài lâu) của Raymond Chandler và Breakfast at Tiffany (Bữa sáng ở Tiffany) của Truman Capote. Nhà văn cho biết: "Đó là những tiểu thuyết quan trọng mà tôi rất muốn dịch". Những tác phẩm được chọn dịch không chỉ là kiệt tác để đời của các nhà văn lớn mà cũng là những cuốn sách Murakami rất thích từ khi còn học trung học.
Lý giải cho việc chọn dịch những tác phẩm kinh điển, Murakami đưa ra 3 lý do: "Thứ nhất, tôi đã nghĩ đến chuyện hình thành cho mình một phong cách dịch và tôi chọn văn học kinh điển làm thứ để thử. Thứ hai, đây thường là những tác phẩm đã hết hạn bảo hộ tác quyền. Thứ ba, bộ phận văn học đương đại đã được giới dịch trẻ quan tâm rồi".
Nhà văn Haruki Murakami. |
Điểm chung của những tác phẩm được Murakami chuyển dịch là những bối cảnh thành thị. The Great Gatsby, The Catcher in the Rye và Breakfast at Tiffany đều diễn ra ở New York còn The Long Goodbye là câu chuyện xảy ra ở Los Angeles.
Murakami cho biết, ông bị ấn tượng bởi những tác giả mình đã dịch đến độ khát khao khám phá phong cách của họ.
"Lối viết của Chandler thực sự hấp dẫn tôi. Có cái gì đó rất đặc biệt trong những trang viết của ông. Hàng năm trời tôi cứ băn khoăn xem nó chính xác là cái gì. Ngay cả trong khi dịch tác phẩm của ông, tôi vẫn tự hỏi, điều gì đã làm cho Chandler trở nên đặc biệt".
Nhà văn cũng ngợi ca phong cách của Fitzgerald và Capote.
"Những trang viết của họ rất lưu loát, giàu nhịp điệu và lành nghề. Fitzgerald giúp tôi nhận ra tầm quan trọng của việc phải biết đặt ra những yêu cầu ngày càng cao đối với trang viết. Đó là lý do tôi luôn nghĩ rằng, tôi cần phải đầu tư hơn cho những sáng tác của mình. Bởi tôi coi Fitzgerald như một chuẩn mực để noi theo".
Tuy nhiên, Murakami cho rằng, Fitzgerald và Capote "có lối viết rất khác với tôi".
Bản dịch cuốn "Bắt trẻ đồng xanh" của Murakami. |
"Tôi không viết được những trang văn đẹp như thế. Nhưng tôi muốm học hỏi vẻ đẹp, tiết điệu và sự lưu loát của họ vào những câu chữ xuềnh xoàng của mình", nhà văn tâm sự.
Đánh giá cao tầm quan trọng của tiết điệu đối với sức hấp dẫn của một tác phẩm văn học, Murakami nói: "Tiếng Nhật và tiếng Anh có cấu trúc rất khác nhau. Vì thế, nếu chỉ dịch trực tiếp một cách đơn thuần, bạn sẽ bỏ mất nhịp của tác phẩm. Mỗi dịch giả có một cách riêng trong việc nắm bắt đúng nhịp của cuốn tiểu thuyết".
Tác giả Rừng Nauy so sánh, dịch, trong nhiều trường hợp, cũng giống như giải một bài toán.
"Dịch từ tiếng Anh sang tiếng Nhật cũng như giải toán vậy. Toán học có những đề tài khiến người ta phải vắt óc suy nghĩ cả ngày, dịch thuật cũng ngốn của người ta một khoản thời gian kha khá chỉ để chọn đúng một từ đặc biệt nào đó. Có người phù hợp với công việc như thế, có người không. Còn tôi, tôi rất thích", ông nói.
Tuy chuyển ngữ nhiều tác giả văn học Mỹ, nhưng khi được hỏi về nhà văn mà ông ngưỡng mộ nhất, Murakami nói: "Nếu được chọn nhà văn vĩ đại nhất mọi thời, tôi sẽ bỏ phiếu cho Dostoevsky".
Theo Murakami, Dostoevsky có những nét độc đáo riêng, khiến ông hoàn toàn khác với những bậc thày văn chương như Honore de Balzac và Charles Dickens.
"Dostoevsky luôn giữ được vị thế đặc biệt hơn. Tách ra khỏi những thiên tài cùng một đẳng cấp như Mozart và Schubert, ông giống như Beethoven trong âm nhạc ở nỗ lực phấn đấu không ngừng nhằm vượt lên những thành tựu mình đã đạt được và cuối cùng, sáng tạo nên một tác phẩm đáng được người đời sùng bái", Murakami nói.
(Nguồn: Mainichi)