Tại tọa đàm Pháp luật trong quản lý chất lượng và biện pháp chống hàng gian, giả được Viện Tâm lý và giáo dục pháp luật tổ chức sáng 29/12 ở TP HCM, nhiều doanh nghiệp tỏ ra bức xúc về tình trạng hàng gian, giả đang gia tăng, trong khi sự phối hợp "trị" của các cơ quan chức năng vẫn còn rất nhiêu khê, mất thì giờ.
Giám đốc Công ty Võ Trần Võ Thị Minh Tâm, Đại diện sở hữu trí tuệ cho Công ty HP tại Việt Nam cho biết, tình trạng bị nhái, giả sản phẩm mực HP đang ngày càng tăng với mức độ tinh vi hơn. Năm 2003, công ty này bắt 33 vụ hàng giả thì 2005 phát hiện 29 vụ. Năm nay lại vọt lên đến 59 vụ làm giả, nhái ở 13 tỉnh thành. Để đối phó với hàng giả, HP đã phải dán tem toàn cầu chống hàng giả lên sản phẩm, song đến tem cũng bị nhái nốt. Doanh nghiệp đành chuyển sang tuyên truyền cho người tiêu dùng cách lựa chọn sản phẩm thật.
Đại diện Công ty Nam Liên, một đơn vị sản xuất tem chống hàng giả, cũng thừa nhận chính mình đang bị nhái một cách ngon lành. "Tem chống hàng giả là sản phẩm phải in ấn với kỹ thuật công nghệ cao, nhưng vẫn bị nhái mà không thể ngăn chặn được", đại diện Nam Liên than phiền.
Nhiều doanh nghiệp lo ngại tình trạng nhái giả tràn lan hiện nay, ở mọi ngành sản phẩm, đặc biệt là sẽ gia tăng nguy cơ cạnh tranh hàng từ Trung Quốc khi hội nhập WTO, sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín và thương hiệu của mình trong bối cảnh phải cạnh tranh khốc liệt hơn sau khi gia nhập WTO.
Ông Lê Viết Hải, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần xây dựng và kinh doanh địa ốc Hòa Bình cho hay, có 2 nhãn hiệu sản phẩm mà đến ông cũng không biết có phải là nhái, dởm không.
Đó là sản phẩm sơn Hodastone và tấm cửa công nghiệp Masonite. Ông Hải cho rằng, tấm cửa công nghiệp Masonite của Hòa Bình được nhập từ Mỹ, nhưng hiện nay thị trường xuất hiện hàng cùng nhãn hiệu của Malaysia. "Vậy có nhái không, tôi không biết cũng chưa ai xác định được, nhưng đã cạnh tranh với hàng chính hãng rất dữ", ông Hải bức xúc nói.
Vải Thái Tuấn in logo trên biên vải cũng bị hàng giả nhái; bia hơi Phú Minh ở Phú Yên bán hết trong ngày nhưng cũng bị chôm bao bì vỏ chai để đổ bia khác vào... "Hàng của chúng tôi bị làm giả mà đến mình cũng khó phân biệt được thì làm sao người tiêu dùng biết được", Phó tổng giám đốc Công ty Thái Tuấn Lê Thúc Hoài nói. Ông Hoài cũng cho rằng, muốn xử hàng gian, giả phải giải quyết tận gốc. Tuy nhiên rất khó thực hiện vì "bứt dây động rừng", trong khi các cơ quan chức năng phản ứng rất chậm khi có tin báo của doanh nghiệp.
Nhiều doanh nghiệp khác cho rằng, công tác chống hàng giả, nhái chủ yếu là đơn vị tự bơi chứ khó trông chờ vào phối hợp của các cơ quan chức năng.
Luật sư Trương Thị Hòa khẳng định, khi gia nhập WTO, chống hàng giả là công tác xuyên quốc gia chứ không chỉ riêng nội bộ một doanh nghiệp, cơ quan hay nhà nước nào. Vai trò của doanh nghiệp là chủ yếu trong trị hàng giả, nhưng rất cần sự phối hợp của các cơ quan chức năng, tăng cường tuyên truyền trong người tiêu dùng, kể cả sự trung thực của hệ thống đại lý doanh nghiệp để không bắt tay với hàng giả, nhái.
"Vấn đề không chỉ xử lý mà quan trọng là phải phát hiện hàng giả kịp thời, kể cả hàng giả từ nước ngoài vào và hàng sản xuất tại Việt Nam", bà Hòa nói. Đồng thời luật sư này cho rằng, cơ chế bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ cũng phải đặt vai trò của luật sư lên cao hơn mức hiện nay. "Cả nước có đội ngũ 4.000 luật sư nhưng chỉ một số ít được phép đại diện sở hữu trí tuệ cho doanh nghiệp để bảo vệ quyền lợi khi bị hàng nhái, giả xâm phạm. Như vậy là hạn chế lực lượng chống hàng gian, giả cho doanh nghiệp trong nước", bà Hòa đề xuất.
Phan Anh