Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Như Vinh, trưởng khoa Thăm dò chức năng hô hấp, Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM, giảng viên Đại học Y dược TP HCM cho biết, khi mắc các bệnh đường hô hấp, như hen, viêm phổi, phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), đặc biệt là Covid-19 trong giai đoạn hiện nay, phổi của người bệnh có thể có nhiều đàm (đờm), gây khó thở, khó chịu.
Theo bác sĩ Vinh, khoảng 80% bệnh nhân Covid-19 không triệu chứng, 20% bệnh nhân còn lại có 4 triệu chứng phổ biến nhất là sốt, ho khan, mệt mỏi, khạc đàm. Các bài tập ho giúp người bệnh chủ động vừa làm sạch phổi, thông khí tốt hơn, vừa tống đàm ra ngoài đúng cách, đỡ tốn sức và không khiến việc khó thở nặng hơn.
Trước khi thực hiện các bài tập, người bệnh cần phải làm cho đàm loãng ra, bằng cách uống các thuốc thuộc nhóm long đàm như N-acetylcysteine, guaifenesin... hoặc uống nhiều (nên uống nước ấm).
Mô phỏng bài tập ho tống đàm. Ảnh: My Digital Publication
Bài tập ho tống đàm
Người bệnh ngồi trên ghế vững chắc, thoải mái. Sau đó thực hiện lần lượt các động tác sau:
- Hít sâu bằng mũi, có thể nín thở một lúc rồi hà hơi thật dài về phía trước mặt (như động tác hà hơi lên tấm kính để làm mờ tấm kính). Thực hiện động tác hít và hà hơi 3-4 lần, để đàm đi từ đường dẫn khí nhỏ ra đường dẫn khí lớn.
- Hít sâu thêm một lần nữa và sau đó ho gằn giọng hai tiếng đôi (không cần ho mạnh quá, chỉ ho vừa sức thành hai tiếng "hực, hực"). Động tác này giúp tống đàm từ đường dẫn khí lớn ra khỏi phổi để khạc ra ngoài.
Nếu vẫn còn cảm giác có đàm, nên thực hiện lại để tống hết đàm ra khỏi phổi.
Bài tập ho chủ động
Ho chủ động giúp đẩy đàm ra khỏi phổi định kỳ, nhằm làm sạch phổi mà không đợi đến khi đàm quá nhiều gây ho (thụ động). Ho thụ động có thể ho thành cơn, sặc sụa gây mệt mỏi và khó thở. Khi cảm thấy cổ họng vướng đàm, thực hiện động tác ho này sẽ tống bớt đàm ra ngoài một cách chủ động.
Người bệnh ngồi trên ghế vững chắc, thẳng lưng, dùng hai tay ôm lấy bụng sao cho hai bàn tay nắm vào khuỷu tay đối bên. Sau đó:
- Hít vào bằng mũi, thở ra hơi sâu bằng miệng hơn bình thường 2-3 lần.
- Lần hít vào thở ra tiếp theo, động tác thở ra thay bằng cách ho mạnh 2-3 tiếng ngắn (hả miệng khi ho). Đồng thời dùng tay ép bụng về phía lưng, người cúi về phía trước. Đàm sẽ được đẩy từ phổi ra ngoài.
Nếu vẫn cảm thấy vướng đàm, có thể thực hiện vài lần nữa.
Mô phỏng tư thế ngồi khi tập ho chủ động. Ảnh: Krsna Physio Plus
Bác sĩ Vinh đặc biệt lưu ý, việc ho tống đàm mạnh như vậy sẽ khiến chất tiết trong đường hô hấp bay ra ngoài không khí. Trường hợp người bệnh mắc Covid-19 thì có thể lây nhiễm cho những người xung quanh. Do đó, khi thực hiện các bài tập, người bệnh chỉ thực hiện trong không gian riêng biệt của mình và phải khử khuẩn, vệ sinh phòng, xử lý rác thải đúng quy định.
Thư Anh