Dự luật này giành được 228 phiếu thuận, còn thiếu 32 phiếu để thông qua PNTR. Các đảng viên Đảng Cộng hòa đều tỏ ra bất ngờ trước việc khá nhiều phiếu chống - 161 phiếu. Có 43 nghị sĩ không biểu quyết.
Trước đó, Chính phủ Mỹ hy vọng Hạ viện sẽ thông qua PNTR trước khi Tổng thống Bush sang thăm Việt Nam trong khuôn khổ Hội nghị cấp cao APEC cuối tuần này. Trong nỗ lực kêu gọi Quốc hội thông qua PNTR cho VN, Nhà Trắng cam kết theo dõi lượng hàng dệt may nhập khẩu từ Việt Nam và sẽ tiến hành điều tra nếu phát hiện dấu hiệu của việc bán phá giá.
Hình thức thông qua Dự luật ngày hôm qua tại Hạ viện Mỹ là biểu quyết (Yeas and Nays), cần phải có 2/3 số nghị sĩ đồng ý. Các nghị sĩ đảng Cộng hòa dự kiến đưa Dự luật ra bỏ phiếu lại vào ngày 15/11. Với hình thức bỏ phiếu, chỉ cần đa số tán thành là dự luật được thông qua. Như vậy, con số 228 phiếu đạt được như hôm qua sẽ nhiều hơn 10 phiếu so với yêu cầu tối thiểu.
Tuy nhiên, Dự luật còn cần được Thượng viện Mỹ thông qua mới có giá trị pháp lý. Dệt may có thể là một vấn đề trong cuộc thảo luận tại đây.
Trao đổi với VnExpress, Chủ tịch Phòng thương mại Mỹ tại VN (AmCharm) David Knapp cho hay ông rất lấy làm tiếc về kết quả bỏ phiếu tại Hạ viện Mỹ, bởi trước đó cộng đồng doanh nghiệp Mỹ đều hy vọng tổng thống Bush đến Hà Nội tham dự APEC với PNTR trong tay.
AmCham cho hay sẽ kêu gọi doanh nghiệp Mỹ lên tiếng ủng hộ VN và thuyết phục các nghị sĩ trong buổi bỏ phiếu về Dự luật PNTR với VN dự kiến tiếp tục diễn ra vào ngày mai. "Chúng tôi sẽ làm hết sức để kêu gọi Hạ viện Mỹ thông qua PNTR cho VN trong phiên bỏ phiếu tới", ông Knapp nói.
Hiện xuất khẩu của Mỹ vào VN đạt khoảng 724 triệu USD trong khi kim ngạch hàng VN xuất khẩu vào Mỹ đạt 6,4 tỷ USD. Một số nghị sĩ Mỹ tỏ ra e ngại rằng thông qua PNTR cho VN, thâm hụt thương mại càng lớn hơn bởi Mỹ sẽ hạ bớt hàng rào thuế quan với hàng hóa nhập khẩu từ đối tác.
Tuy nhiên, phần lớn doanh nghiệp Mỹ cho rằng bình thường hóa quan hệ thương mại với VN sẽ mở đường cho họ đầu tư, kinh doanh vào VN dễ dàng hơn. Hiện vốn đầu tư của Mỹ vào VN mới đạt vỏn vẹn 2 tỷ USD, nếu kể cả vốn gián tiếp qua nước thứ 3 con số này mới đạt 3 tỷ USD, đứng hàng thứ 7 trong số các nhà đầu tư vào VN, kém xa Nhật Bản, EU.
Về kết quả bỏ phiếu ở hạ viện Mỹ sớm nay, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Dũng cho rằng đây là điều rất đáng tiếc, không phù hợp và không đáp ứng được lợi ích và nguyện vọng của nhân dân hai nước, đặc biệt là giới kinh doanh Mỹ. “Chúng tôi hy vọng Hạ viện cũng như Quốc hội Mỹ sớm xem xét thông qua các dự luật, góp phần thúc đẩy quan hệ với hai nước”, ông nói.
Những phản ứng tích cực trong dư luận và nghị trường Mỹ thời gian gần đây khiến nhiều người kỳ vọng trong chuyến thăm chính thức Việt Nam tới đây, Tổng thống Mỹ Bush sẽ đem theo PNTR. “PNTR chưa được thông qua, chuyến thăm của Tổng thống Mỹ G.Bush vẫn diễn ra bình thường, bởi ông ấy đến đây theo lời mời của Chủ tịch nước và tham dự hội nghị APEC 2006. Tất nhiên, nếu PNTR đã được thông qua sẽ là điều tốt cho phía Mỹ khi ông Bush tiến hành chuyến thăm Việt Nam”, ông Lê Dũng nhận định.
Tổng thống Bush sẽ tới Việt Nam vào 17/11 và theo ông Lê Dũng, tất cả các vấn đề liên quan tới lợi ích của cả hai bên sẽ được thảo luận kỹ lưỡng trong chuyến thăm này.
K.D.