Đề thi vào lớp 6 ở mỗi trường khác nhau nhưng chủ yếu nằm trong chương trình lớp 5; phạm vi kiến thức thường gồm 3 học phần: Đọc hiểu, luyện từ và câu, tập làm văn. Kỹ năng đọc hiểu không chỉ giúp học sinh giành điểm phần này mà còn làm tốt các bài khác. Dưới đây là những yêu cầu và cách làm để hoàn thành tốt câu hỏi này.
Nhận dạng và phân tích câu đọc hiểu
Qua các đề thi vào lớp 6 của các trường tại Hà Nội như Amsterdam, Nguyễn Tất Thành, Lương Thế Vinh... câu đọc hiểu có vị trí linh hoạt, tùy theo cách ra đề của từng trường. Mỗi đề thi thường có 1, 2 câu về đọc hiểu, mỗi câu có 3, 4 ý nhỏ và thường chiếm 30-40% điểm số của toàn bài.
Dạng câu đọc hiểu chỉ yêu cầu học sinh nhớ kiến thức là có thể làm bài. Cấu trúc thường có 2 phần:
Phần đầu là văn bản câu đọc hiểu (ngữ liệu). Ngữ liệu thường là bài thơ, đoạn thơ, đoạn văn... in nghiêng, ghi rõ nguồn nên dễ nhận biết.
Phần tiếp theo là các câu hỏi đi kèm như: Hỏi tên tác giả; xác định các yếu tố hình thức của văn bản (thường nằm trong kiến thức về tiếng Việt như: biện pháp tu từ, kiểu câu, liên kết câu...); xác định nội dung của bài văn; trình bày suy nghĩ, quan điểm của bản thân.
Đề thi vào lớp 6 môn tiếng Việt – trường Amsterdam Hà Nội năm 2012. |
3 kiến thức - 4 kỹ năng học sinh cần ôn luyện
3 kiến thức
Kiến thức về văn bản cho câu hỏi liên quan đến tên bài đọc, tác giả...
Kiến thức về phần tiếng Việt, giúp trả lời câu hỏi các biện pháp tu từ, liên kết câu, nghĩa của từ...
Kiến thức xã hội để giải đáp các câu hỏi liên hệ, cảm nghĩ... Muốn tích lũy vốn kiến thức xã hội phong phú, học sinh cần chịu khó đọc sách vở, tài liệu, xem truyền hình để nắm các thông tin thời sự được mọi người quan tâm.
4 kỹ năng
Kỹ năng giải thích từ, khái niệm. Ví dụ, đề bài cho một đoạn thơ/ bài thơ và yêu cầu giải thích nghĩa của từ được trích trong đoạn thơ/ bài thơ hoặc nhan đề bài thơ.
Kỹ năng xác định nội dung văn bản, yêu cầu học sinh phải đọc kỹ, đọc nhiều để hiểu sâu, từ đó luyện tập cách xác định nội dung của văn bản.
Kỹ năng viết câu văn, đoạn văn. Đặc biệt cần tránh các lỗi như quên dấu câu, quên lùi đầu dòng ở đoạn văn, thiếu thành phần chủ ngữ, vị ngữ, không biết kết hợp các thành phần phụ như trạng ngữ để làm câu hay và rõ nghĩa hơn. Do vậy, đây là kỹ năng học sinh cần chú trọng để không bị mất điểm đáng tiếc.
Năng lực cảm thụ: khả năng cảm nhận, trình bày suy nghĩ, quan điểm tình cảm của mình về một nhân vật, chi tiết... xuất hiện trong đoạn thơ, bài thơ, câu chuyện.
"3 kiến thức - 4 kĩ năng" cô Hà bật mí cho học sinh khi làm câu hỏi đọc hiểu. |
Ngoài ra nếu muốn ghi điểm tuyệt đối câu đọc hiểu, học sinh cần nắm được yêu cầu khi làm bài. Về hình thức, học sinh nên trả lời thành các câu văn, đoạn văn ngắn gọn, súc tích, không nên dùng gạch đầu dòng hoặc trả lời quá sơ sài. Về nội dung, học sinh cần trả lời đầy đủ, đúng trọng tâm câu hỏi, không lan man, dài dòng.
Cô Vũ Hà
Giáo viên Ngữ văn tại Hệ thống Giáo dục Học Mãi