Thất Sơn -
"Hoa Đường tùy bút" tập hợp 11 bài tạp văn và 51 bản dịch thơ Đỗ Phủ của Phạm Quỳnh. Các bài viết như: Thế thái nhân tình, Muốn sống, Chỉ buộc chân voi, Con người hiểm độc... thể hiện một cách viết giản dị, lưu giữ ký ức cuối đời của ông, đồng thời thể hiện nhiều cảm xúc, rung động của Phạm Quỳnh trước thời cuộc. Ngoài ra, 51 bản dịch thơ Đỗ Phủ của ông cũng cho thấy nhiều chiêm nghiệm về cuộc đời, tình người.
Bìa cuốn sách "Hoa Đường tùy bút". |
Theo nhạc sĩ Phạm Tuyên, con trai Phạm Quỳnh, bản thảo Hoa Đường tùy bút vốn được Phạm Quỳnh trao cho nhà thơ Đông Hồ. Sau này nhà thơ Đông Hồ mới trao trả lại cho gia đình tác giả. Nguyên mẫu của nhân vật chính trong bài viết Con người hiểm độc là về một vị Thượng thư trong triều. Vị Thượng thư này vì có hiềm khích với Phạm Quỳnh nên nhiều lần rắp tâm hãm hại ông. Vì thế, cái chết của Phạm Quỳnh từng được tiên đoán cũng có liên quan đến nhân vật giấu mặt này.
Phạm Quỳnh sinh năm 1893, mất năm 1945, hiệu là Thượng Chi, bút danh Hoa Đường, Hồng Nhân. Ông từng làm việc tại trường Viễn Đông Bác Cổ, là chủ bút tạp chí Nam Phong, người sáng lập đồng thời là Tổng thư ký Hội Khai trí Tiến Đức. Ông từng tham gia chính quyền Bảo Đại, giữ các chức vụ như Ngự tiền Văn phòng, Thượng thư Bộ Học và Thượng thư Bộ Lại. Sau khi Nhật đảo chính Pháp, ông lui về ở ẩn tại biệt thự Hoa Đường, Huế.
Những tác phẩm của ông đã được xuất bản của ông gồm: "Mười ngày ở Huế (NXB Văn học, 2001), Luận giải văn học và triết học (NXB Thông tin, 2003), Pháp du hành trình nhật ký (NXB Hội Nhà Văn, 2004), Thượng Chi văn tập (NXB Văn học, 2007), Du ký Việt Nam (NXB Trẻ, 2007), Phạm Quỳnh - Tiểu luận viết bằng tiếng Pháp (NXB Tri thức, 2007).