Đạo diễn Hà Sơn. Ảnh: Đ.T.P. |
Nói như đạo diễn Hà Sơn - Giám đốc Công ty Hà Anh pictures - thì: "Chờ đợi mãi cuối cùng em cũng đến". Cuộc thương thuyết giữa Đài truyền hình VN với các hãng sản xuất phim tư nhân gây bất ngờ với ngay cả những người trong cuộc. "Tôi đã chờ đợi dịp gặp gỡ này 3 năm rồi, cũng còn khá hơn so với nhiều đạo diễn khác. Có người đã ôm mộng cuộc "bắt tay" này tới 10 năm", đạo diễn Hà Sơn nói. Và không chỉ có ông, hầu hết lời đầu tiên các đạo diễn phát biểu đều là cảm xúc vui mừng. "Trước đây tôi cho rằng Việt Nam khó có thể có được một nền điện ảnh chiếm 50% thời lượng phát sóng trên truyền hình như chủ trương nhà nước đề ra, nhưng hôm nay tôi nghĩ mình đã sai. Với sự họp mặt hùng hậu như tôi đang chứng kiến đây, điện ảnh đang hứa hẹn bước phát triển mới. Sự hợp tác này là một sân chơi công bằng, một chủ trương xã hội hóa, bỏ qua sự phân biệt phim ngoài phim trong", đạo diễn Tất Bình - Giám đốc Hãng phim truyện I - nói.
Hai vấn đề gây tranh cãi nhiều nhất tại hội thảo là phương thức thanh toán và hội đồng thẩm định. Thanh toán phim bằng cách nào để không gây khó khăn cho Đài truyền hình trong thời điểm khó khăn về tài chính, mà vẫn khiến nhà sản xuất phim thấy thỏa mãn với sức lao động của mình? Giải pháp nhà đài đưa ra là, đổi phim bằng thời lượng quảng cáo. Thuyết phục các nhà làm phim, ông Nguyễn Thanh Lương - Giám đốc Trung tâm quảng cáo và dịch vụ truyền hình - nói: "Mua một tập phim của nước ngoài, trung bình chúng tôi phải trả 1.000 USD. Bởi các hãng nước ngoài không chỉ bán phim cho riêng VN, ngoài ra còn có các nguồn thu khác nên giá thành bán phim không quá cao. Nhưng nếu mua phim VN, chi phí cho một tập phim có thể lên tới vài nghìn USD, thậm chí nhiều hơn thế nữa. Trong thời điểm này, chúng tôi không thể đáp ứng được yêu cầu thanh toán tiền mặt. Đổi thời lượng quảng cáo là phương án tôi cho là khả thi".
Nhưng cách giải quyết này không nhận được sự đồng tình hoàn toàn từ các hãng phim. Ông Trần Hòa - đại diện Hãng phim Người bảo vệ - thắc mắc: "Nếu phim dài 200 tập, nhà đài định làm thế nào để thanh toán cho nhà sản xuất nếu đổi bằng thời lượng quảng cáo trong thời gian quá dài như thế?". Còn đạo diễn Tất Bình - người duy nhất tỏ ra ủng hộ với phương án của nhà đài - cũng đề nghị, đơn vị mua phim phải đưa ra khung giá quảng cáo cụ thể, để từ đó, nhà sản xuất mới có định giá rõ ràng khi chào hàng với Đài truyền hình.
Ông Nguyễn Duy Kiểm - Giám đốc Công ty nghe nhìn - tỏ rõ sự lo lắng về phương thức thanh toán này, bởi công ty của ông chỉ thực hiện chuyên ngành sản xuất phim chứ không biết gì về lĩnh vực quảng cáo. "Tôi nghĩ đó là một bất cập. Doanh nghiệp chúng tôi chỉ chuyên về làm phim, bỗng nhiên lại phải kiêm thêm việc bán hộ Đài thời lượng quảng cáo, một công việc ngoài chuyên môn". Từ đó, ông Kiểm yêu cầu nơi mua phim đặt ra cách thanh toán phù hợp cho từng đối tượng.
Áo lụa Hà Đông - phim của hãng Phước Sang được đầu tư tới 1 triệu USD. |
Bà Phạm Thu Liên - Giám đốc Hãng phim Thế Giới Mới - lại mang nỗi lo khác, đó là làm thế nào để các doanh nghiệp đổ tiền vào quảng cáo trong phim, nếu phim chỉ được trả bằng thời lượng quảng cáo. "Chúng tôi muốn được hỗ trợ về mặt tiếp thị trước khi phim chính thức phát sóng. Phim phải được quảng bá rộng rãi, các đơn vị kinh tế mới biết mà đặt quảng cáo trong phim của chúng tôi". Về chuyện này, ông Nguyễn Thanh Lương khẳng định, sẽ đảm bảo các phương thức quảng cáo cho những bộ phim chuẩn bị ra mắt. Ông cũng thừa nhận trong thời gian qua, Đài đã không chú ý đến chuyện này, vì thế lượng khán giả truyền hình hạn chế dù phim phát sóng có chất lượng khá.
Cũng về vấn đề kinh phí, nhiều hãng đặt ra câu hỏi, phim đã được Đài duyệt, nhưng có thể không được trình chiếu ngay bởi còn phụ thuộc vào lịch phát sóng cụ thể, vậy trong khoảng thời gian chờ đợi ấy, ai sẽ trả tiền cho hãng phim? Trả lời cho câu hỏi này, ông Đỗ Văn Hồng - Trưởng Ban kế hoạch tài chính Đài Truyền hình VN - nói: "Hiện tại, chúng tôi chưa bố trí được thời gian phát sóng cụ thể, nên chưa có người chịu trách nhiệm về chuyện thanh toán cho các doanh nghiệp trong thời gian chờ đợi. Chúng tôi sẽ xem xét vấn đề này và nhanh chóng đưa ra kết luận".
Sau phương thức thanh toán, các hãng phim tập trung vào vấn đề hội đồng thẩm định tác phẩm. Nhà thơ Hoàng Nhuận Cầm - đại diện Hãng phim Hoàng Vân - bức xúc lên tiếng: "Tôi không khuyến khích Đài tạo ra một cơ chế mới, bởi kéo theo nó sẽ lại là một thói quen mới, một lối mòn mới. Tôi đề nghị Hội đồng duyệt cần có những người chủ chốt, sau đó là đội ngũ thẩm định cơ động, phụ thuộc vào tác phẩm đó thuộc thể loại phim gì. Nếu là phim hành động, hội đồng phải là những người có chuyên môn phim hành động cao. Nếu là phim tâm lý, hội đồng duyệt cũng phải thay đổi cho phù hợp".
Đạo diễn Hà Sơn sau một loạt dẫn chứng về chuyện bị hội đồng duyệt cắt cúp cảnh một cách vô lý, ông cho rằng, nhất thiết phải có trọng tài về nội dung, đảm bảo cho sự chính xác, khách quan của kịch bản. Giám đốc Hà Anh pictures nhấn mạnh, phim là đứa con tinh thần của tác giả, và hoàn toàn mang tính chân thực, đúng với hoàn cảnh xã hội, vì thế không có lý gì mà cắt không cho chiếu. "Việc thành lập nên hội đồng thẩm định công minh vô cùng cần thiết để đảm bảo cho người sáng tác được thỏa sức vẫy vùng", ông nói.
Ông Đỗ Văn Hồng khẳng định, việc thành lập một hội đồng thẩm định là điều vô cùng phức tạp, chưa thể giải quyết ngay được. Giải pháp mà ông Hồng đưa ra là: "Vừa làm vừa bàn mới ra vấn đề".
Đến cuối ngày, kết luận cuối cùng cho sự hợp tác vẫn chưa được chốt lại. Và theo lời ông Nguyễn Thanh Lương, mọi chuyện liên quan đến hội thảo này sẽ được chính thức thông báo vào cuối tháng 5.
Lê Bảo