Hàng năm vào dịp rằm tháng 9 âm lịch, dân làng Hành Thiện (xã Xuân Hồng, Xuân trường, Nam Định) lại tổ chức lễ hội làng để suy tôn Đức Phật và thiền sư Không Lộ người giỏi chữa bệnh lại giỏi cả thơ văn, ông tổ nghề đúc đồng, nhà kiến trúc tài giỏi có công phò vua giúp nước.
Lễ hội bắt đầu bằng phần rước kiệu bay (thuyền rồng) qua chùa Keo Hành Thiện.
Đám rước được chuẩn bị công phu từ quần áo đến kiệu, thuyền rông. Dẫn đầu đám rước là các bô lão.
Theo sau là các nam sinh trong đồng phục truyền thống đậm màu sắc cổ truyền.
Phần đặc sắc nhất của lễ hội làng Hành Thiện là cuộc đua thuyền bơi trải tập thể. 15 trải (thuyền) đại diện cho 15 xóm trong làng Hành Thiện tham gia tranh tài, xuất phát từ các nhánh sông con trong làng, hướng ra ngoài sông lớn.
Khi còn ở trong sông con trong làng, các đội rút thăm để chọn vị trí xuất phát, sau đó phải tuân thủ luật không được phép vượt thuyền khác khi chưa ra đến sông lớn. Việc chọn người chèo thuyền được dân xóm thực hiện rất cẩn thận, kỹ lưỡng.
Cuộc đua trở nên sôi động hơn khi các thuyền đua ra đến sông lớn. Người tham gia đội phải mặc đồng phục, đầu đội khăn đỏ hoặc vàng. Những người đang thọ tang thì được phép không đội mũ hoặc đội mũ màu xanh.
Người dân đứng kín hai bên sông theo dõi, cổ vũ cho các thuyền đua.
Một thuyền đua rực sắc đỏ.
Quãng đường các thuyền đua phải vượt qua dài 40 km, gồm cả sông con trong làng và ngoài sông lớn. Để về đích, các tay đua phải thi đấu vất vả trong gần 4 tiếng.
Vượt qua gần 40 km sông nước, các thuyền đua đều cán đích tại những vị trí do ban tổ chức định sẵn. Một thủ tục không thể thiếu là các thuyền đua phải "đạp têu", nghĩa là mũi thuyền phải đâm trúng cây tre làm đích. Năm nay đội giành giải nhất là đội trải của Xóm chùa trong.
Niềm vui của một thành viên đội trải Xóm chùa trong sau khi giành giải nhất. Sau cuộc thi, ai cũng mong muốn có được một sợi quai chèo hoặc lá của cây tre đạp têu mang về lấy may mắn, sức khoẻ và thuận lợi trong làm ăn.
Việt Hùng - Hải Thịnh