Cấy điện cực vào não bệnh nhân Parkinson giúp người bệnh bình phục rất nhanh. Ảnh minh họa: Thiên Chương |
Tiến sĩ - bác sĩ Nguyễn Thi Hùng, Giám đốc Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, Phó chủ tịch Hội thần kinh TP HCM cho biết, đây là lần đầu tiên bệnh viện tại Việt Nam áp dụng phương pháp này để chữa trị cho bệnh nhân Parkinson.
Ca mổ đầu tiên thực hiện ngày 11/4 cho bệnh nhân nam 72 tuổi quê ở Hà Tĩnh và hôm nay là cụ bà 62 tuổi. Cả hai đều mắc chứng Parkinson, đã dùng thuốc nhiều năm và hiện không còn đáp ứng với thuốc. Trước khi nhập viện, cả hai đều không cử động được.
Ông Hùng cho biết, mỗi ca phẫu thuật kéo dài 9 giờ. Ban đầu người bệnh được chụp cộng hưởng từ và CT scan sọ não, xử lý qua vi tính để xác định đúng vị trí các nhân trong não đã gây ra các triệu chứng của bệnh Parkinson.
Các bác sĩ sau đó gắn điện cực tham dò qua hướng dẫn của hình ảnh. Khi điện cực chạm đến vị trí của nhân não gây triệu chứng Parkinson thì các tế bào thần kinh tại đó sẽ phát ra tín hiệu đặc biệt. Các tín hiệu này được xác dịnh qua âm thanh, hình ảnh trên máy vi tính đặc hiệu.
Bác sĩ thần kinh cử động tay chân của người bệnh để kiểm tra lại có đúng vị trí chưa. Khi đó kích thích một dòng điện có cường độ rất thấp để kiểm soát hoạt động của các nhân gây ra triệu chứng Parkinson.
Khi đã xác định đúng vị trí rồi, bác sĩ nối dây điện cực này với một pin phát xung điện cũng tương tự như đặt máy tạo nhịp trong bệnh lý tạo nhịp tim. Bệnh mang pin này ở dưới da vùng ngực với các thông số thích hợp để điều chỉnh triệu chứng trở lại bình thường.
Các triệu chứng của người bệnh sẽ được cải thiện ngay lập tức khi pin hoạt động như triệu chứng run, cứng đờ, chậm vận động. Thời gian hoạt động của pin là 4-5 năm tùy theo cường độ dòng điện nhiều hay ít nhưng đã cải thiện cuộc sống cho bệnh nhân.
"Hai bệnh nhân chỉ mới được lắp điện cực vào não, việc gắn pin chạy thử sẽ được tiến hành trong vài ngày tới", bác sĩ Hùng cho biết.
Theo bác sĩ Hùng, Parkinson là bệnh lý thoái hóa thần kinh thường gặp ở người sau 65 tuổi với tỷ lệ là khoảng 1% . Bệnh có biểu hiện là do sự thiếu hụt chất dẫn truyền thần kinh Dopamine, làm cho một vài nhân trong não bị tăng hoạt động, làm ức chế các cử động bình thường và gây nên các vận động bất thường.
Bệnh nhân có các triệu chứng bất thường như run rẩy tay chân, cử động chậm chạp và cứng đơ, làm cho người bệnh đi đứng và hoạt động rất khó khăn. Từ trước đến nay, bệnh nhân được dùng thuốc Levodopa để bổ sung chất dẫn truyền thần kinh Dopamine, nhưng thuốc này thường có hiệu quả rõ trong những năm đầu của bệnh.
Sau 7-8 năm thì thuốc không còn tác dụng nhiều nữa và gây cho người bệnh các biến chứng như xáo trộn vận động hay loạn động, bệnh nhân có những cử động bất thường còn nặng hơn hay có những lúc bị cứng đờ không cử động được.
Kỹ thuật đặt điện cực vào một số nhân ở trong não sẽ làm cải thiện rõ rệt các triệu chứng như cứng đơ, không còn đáp ứng với thuốc. Kỹ thuật được áp dụng tại Âu Mỹ hơn 10 năm nay gọi là kích thích điện não sâu làm giảm đi những rối loạn vận động của người bệnh đến 70-80%.
Đây là kỹ thuật mới lần đầu tiên sử dụng ở Việt Nam. Các nước châu Âu và Mỹ khuyến cáo sử dụng kỹ thuật này để điều trị bệnh Parkinson ở giai đoạn không đáp ứng với thuốc, loạn trương lực cơ toàn thể và run vô căn, không đáp ứng với thuốc.
Trước khi chữa trị cho hai bệnh nhân này, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương đã chuẩn bị khoảng 5 năm về nhân lực và trang thiết bị, trong đó con người là yếu tố quan trọng nhất. Bệnh viện đã gửi các bác sĩ chuyên khoa thần kinh và phẫu thuật thần kinh tu nghiệp ở Mỹ và Pháp.
Thiên Chương