Phụ nữ Việt Nam ngày xưa và ngày nay khác nhau chỗ nào nhỉ? Con nghĩ rồi nhìn chị, nhìn bà. Chị hay nhún nhảy, đeo tai nghe, diện những bộ đầm theo ý thích "nắng mưa" của chị. Chị giống các bạn con - những đứa con gái thời hiện đại - tự do, thích gì làm nấy, đôi lúc có vẻ theo xu hướng ích kỷ.
Còn bà ư? Con có cảm giác như bao vây xung quanh bà là những nhịp điệu chậm rãi, từ từ, nó đều đặn như nhịp kim đồng hồ và bình yên như những hạt nắng chiều trải dài trước sân nhà. Bà bận bộ quần áo xám nâu và gần như là thường xuyên vì mỗi lần con thăm bà đều thấy vậy.
Không giống chị, chiếc điện thoại thông minh trên tay bà được thay thế bằng muôi cơm, cán chổi. Bà không nhảy nhót hay thay đổi xoành xoạch lời nói. Bà hay hỏi han chuyện của mọi người, mà nhiều khi sự quan tâm của bà làm cho người nhà nghĩ rằng bà đang xen vào đời sống riêng tư.
Chẳng hạn như mỗi lần con gặp bà, bà cứ hỏi "bên ông bà nội thế nào rồi?", "ở lớp con xếp hạng mấy?", "con phải ráng học cho giỏi, thi đâu đậu đó nghe",... Quen lắm, quen đến phát ngán, việc "tra khảo" của bà đôi lúc còn khiến con hơi bực bội và không muốn ngồi gần bà.
Nhưng con nghĩ, bà như vậy có lẽ một phần cái khó nhọc của thời hậu chiến đã ngấm sâu vào máu và da thịt, cứ phải làm việc quần quật, phải để mắt tới người khác. Bà nhịn đủ thứ để nuôi năm đứa con gái cho lớn khôn, rồi năm "vịt trời" đẻ ra một lũ mười đứa cháu ngoại tinh nghịch.
Ông dạy tụi con học, rầy và quát mắng, còn lấy roi quất vào mông tụi con. Bà thấy xót, bà lúc nào cũng làm món trứng chiên sau mỗi buổi học cho mấy đứa cháu nhỏ như một cách để xoa dịu vết roi và truyền thêm năng lượng đầy yêu thương từ bà.
Ngày xưa, bà luôn gắng tạo ra không gian đầm ấm lý tưởng cho đại gia đình. Bà như có năng lực tuyệt vời kéo mọi người lại gần nhau, cùng vui đùa, ăn cơm tối và trò chuyện. Sinh nhật đứa cháu nào cũng tổ chức ở nhà bà. Nhà bà trở thành cái "khách sạn đặc biệt" dành cho đủ loại tiệc tùng lớn nhỏ: sinh nhật, đám giỗ, đón lễ Giỗ tổ Hùng Vương, giao thừa...
Nhà của ông bà là nơi cháu con sum họp. |
Bây giờ, đứa nào cũng lớn hết rồi. Hết sáu đứa cháu chuyển sang sinh sống ở Canada và một đứa du học Mỹ. Xa quá, bà không kéo về nổi, tuổi già sức yếu của bà không tài nào đánh lại thời gian nghiệt ngã. Bà cô đơn một mình với ông ngoại đã lẫn trí. Má tư có dọn về sống với bà nhưng lại hay đi làm xa để kiếm tiền cho con đang du học.
Mẹ con thì thứ bảy hàng tuần sang thăm bà nhưng mà làm sao đủ? Làm sao để lấp đầy những khoảng trống của "khách sạn" ngày xưa. Những khoảng không từng ngập tràn nắng ấm tỏa ra từ tiếng cười của bọn trẻ đã dần biến mất từ lúc nào. Nỗi lòng thầm kín của bà ngày một dày lên đến mức không thể giải mã nổi.
Có ai quan tâm bà như bà từng quan tâm đến mọi người? Có ai nấu ăn đầy tâm huyết và tình yêu như bà đã làm ngày xưa? Con nghĩ, con khóc. Làm sao có ai sánh được tấm lòng bao la của bà. Mọi người bây giờ hay xa lánh bà, làm bà đôi lúc nghĩ rằng bản thân là gánh nặng, già cả không thể tự thân làm việc như thời còn trẻ. Bà sẽ không thể nào nhận lại được sự quan tâm chăm sóc vĩ đại như ngày xưa bà từng cho đi.
Con biết, bà đơn giản chỉ muốn được mọi người để mắt đến, một chút thôi cũng được. Chỉ một chút ấy cũng đủ tưới mát tâm hồn già cằn cỗi và cô độc. Con thấy bà ngồi bóc thuốc một mình tay bà không run nhưng khi con lại gần tay bà run lên bần bật và khiến con phải chú ý. Ba mẹ nói rằng bà hay cường điệu hóa. Thật ra, mọi hành động tưởng như vô lý của bà đều có lý do.
Tự nhiên, con thấy thương đôi bàn tay của bà. Đôi tay từng một thời vững chãi đẩy lùi cơn sốt ra khỏi cơ thể con. Đôi tay từng rất ấm áp lau chùi những giọt nước mắt trên gương mặt con, khéo léo giữ mùi thơm của bánh tro, bánh ít, bánh khoai mì... ngạt ngào trong suốt tuổi thơ con.
Có lần con nghe ba mẹ kể, bà bảo tụi bây ráng kiếm ra nhiều tiền làm gì rồi để mẹ chết. Bà đừng có nghĩ như thế. Từ tận đáy lòng con, con yêu bà lắm. Con chắc chắn rằng không ai ghét bà đâu.
Máu của bà chảy trong người tụi con, hơi ấm của bà lan truyền đến những đứa con cháu xa xôi. Bà là lẽ sống của tụi con đấy. Bà phải hãnh diện về điều đó. Con xin lỗi vì những lúc cộc cằn gắt gỏng với bà. Lời dạy bảo của bà không trôi đi đâu được, chúng nằm trong tâm trí con mãi.
Con nhìn chị rồi nhìn bà. Chị với từng bước chân trong cơn say những điệu múa kỳ lạ vạch vô định trên nền đất xám. Bà ngồi lặng yên trên manh chiếu, hướng tầm mắt ra ô cửa sổ, lên bầu trời xanh kia và để chúng cưỡi trên những đám mây trắng. Bà thấy gì trên những tầng mây ấy?
Bùi Thanh Thảo
Từ ngày 3 đến 30/10, độc giả chia sẻ về người phụ nữ bạn luôn yêu thương và trân trọng nhất, hoặc tham gia bằng cách viết về chính mình nếu bạn có một câu chuyện truyền cảm hứng muốn lan tỏa đến những người xung quanh, để có cơ hội nhận bộ trang sức PNJ. Độc giả gửi bài tham gia cuộc thi dưới dạng bài viết trong khoảng 500 - 1.000 từ có dấu, font Unicode, kèm theo ít nhất 1-3 hình ảnh minh họa là nhân vật người phụ nữ được nói đến trong bài. Gửi bài dự thi tại đây.