Tôi là học sinh cấp ba xa nhà tại một trường chuyên ở TP HCM. Khác với nhiều đứa bạn hàng ngày được mẹ đưa đón đi học, hoặc chí ít mỗi tối về nhà đều được gặp mẹ, gần hai năm nay, tôi chỉ được gặp mẹ mỗi tuần một lần vào cuối tuần. Thậm chí có tuần vì bận việc học hoặc những việc khác nên tôi không thể về nhà thăm mẹ.
Tôi luôn mong mẹ sống thật hạnh phúc và khỏe mạnh. |
Nói qua một chút, nhà tôi ở huyện Long Thành, nơi có cao tốc TP HCM - Long Thành - Dầu Giây. Mỗi chuyến đi ôtô từ nhà lên trường và phòng trọ hoặc ngược lại sẽ mất khoảng 45 phút đến một tiếng. Có thể mọi người nghĩ nó không quá xa, nhưng với một đứa học sinh cấp ba trước đây chưa sống xa gia đình bao giờ, thì đó thực sự là một khoảng cách dài, cả về mặt địa lý lẫn tâm hồn.
Mỗi cuối tuần ngắn ngủi ấy, tôi chỉ có thể về nhà vào chiều thứ Bảy, hoặc sáng Chủ nhật sau khi học xong các lớp học thêm. Rồi ngay chiều Chủ nhật, tôi lại đi, hoặc sáng thứ Hai hôm sau phải dậy sớm để lên trường.
Thời gian đầu, tôi không thực sự để ý, mãi sau này mới nhận ra, khoảng cách đã khiến tôi và mẹ không còn gần gũi nhau như trước. Giữa chúng tôi dường như đã hình thành một bức tường vô hình không thể gọi tên. Đến mức tôi đã nhiều lần tự hỏi bản thân, liệu việc đi học ở trường tốt, sống ở thành phố lớn còn ý nghĩa gì khi tôi và mẹ đã không chỉ xa cách về mặt địa lý? Phải chăng lỗi lầm là ở tôi, đứa con trai vô tâm vì những thứ mới mẻ, đã bỏ quên mẹ.
Trước đây, lúc chưa lên thành phố học, lần xa mẹ, xa nhà lâu nhất là khi tôi tham gia khóa "Học kỳ quân đội" ở huyện tổ chức. Hồi ấy chắc tôi mới lớp bảy, lớp tám, sống xa nhà một tuần là điều gì đó mà tôi chưa bao giờ dám nghĩ tới. Tôi nhớ mãi buổi tối cuối cùng ở doanh trại, chúng tôi tham gia một buổi sinh hoạt đặc biệt về gia đình. Trong căn phòng tắt đèn tối om, mỗi đứa được thắp một cây nến trước mặt và nghe nói chuyện về tấm lòng của người làm cha làm mẹ cùng những điều cha mẹ mong mỏi khi về già.
Tôi nhớ khi đó đứa nào cũng khóc như mưa, mà tôi chính là đứa khóc to nhất. Lúc đó, tôi không hiểu vì sao mình lại khóc, chỉ đơn giản nghĩ đây là một chủ đề rất cảm động nên tôi đã khóc rất nhiều (tôi là một người nhạy cảm). Mãi đến cuối buổi, mấy anh chị phụ trách đi phát cho mỗi đứa một bao thư, tôi đã ngờ ngợ, một cảm xúc không tên từ từ dâng lên trong tôi. Phát đến mình, thấy trên bao thư là dòng chữ của mẹ gửi mình, tôi đã hiểu. Tôi nhớ nhà. Tôi nhớ mẹ.
Trước đây, tôi chưa bao giờ thật sự trải nghiệm cảm giác này nên chẳng thể hiểu. Chính lần đó, lần đầu tiên tôi biết nhớ mẹ là gì. Tôi đọc từng dòng chữ mẹ viết. Nội dung trong bức thư là mẹ ân cần hỏi thăm tôi về cuộc sống, sức khỏe. Mẹ bảo cả nhà khỏe, rất nhớ và mong tôi về.
Tôi bỗng thấy mình có lỗi quá. Cả một tuần ấy, hình như chưa một lần nào tôi nhớ đến mẹ, tự hỏi xem mẹ có khỏe không, có đang nhớ tôi không. Hay đã một lần nào tôi nói với nhật ký (trong trại trước khi đi ngủ chúng tôi sẽ viết nhật ký) rằng tôi nhớ nhà, nhớ mẹ và mong cả nhà vẫn khỏe hay chưa? Lúc ấy tôi chỉ muốn về nhà, gặp mẹ ngay lập tức để có thể ôm mẹ một cái thật chặt. Và tôi đã làm điều ấy ngay ngày hôm sau lúc mẹ đón tôi về. Thậm chí tôi đã ứa nước mắt ngay khi thấy mẹ nữa. Đó chắc là lần đầu tiên tôi thật sự thể hiện tình cảm với người mẹ kính yêu của mình.
Một khoảng thời gian khác mà tôi không bao giờ quên được, hay tự gọi vui đó là "trường kỳ kháng chiến", là lúc cuối cấp hai chuẩn bị thi vào cấp ba. Vì học lực tốt và gia đình cũng có thể xem là có điều kiện, ba mẹ đã muốn tôi thi vào một trường chuyên ở thành phố. Ba mẹ còn cho tôi lên hẳn trung tâm học thêm của trường để luyện thi. Hồi ấy, phải đến bốn trên bảy ngày trong tuần, sáng tôi học ở trường, chiều đi học đội tuyển ở huyện, rồi tối đi xe gia đình lên thành phố để học ôn thi, khuya lại về nhà để học bài hôm sau đi học.
Những ngày đầu, mẹ thuê tài xế để đưa đón tôi. Nhưng một buổi tối nọ, tôi trở về nhà sau khi học xong, mà không thấy mẹ đâu, ba lại đang gọi điện thoại không ngừng. Sau tôi mới biết là do ông nội và mẹ cãi nhau về chuyện học của tôi mà mẹ đã bỏ đi. Tôi không biết, và cũng không muốn biết ai ý kiến gì, ai sai ai đúng, vì sao lại cãi nhau, lúc đó tôi chìm trong hoang mang và lo sợ tột cùng. Mẹ tôi không bắt máy, cũng không rõ là đi đâu. Vậy mà tôi chả làm được gì. Tôi đóng cửa trong phòng. Tôi và đứa em trai ôm nhau khóc. Lần đầu tiên trong cuộc đời tôi tự hỏi bản thân, liệu những việc mình đang làm là đúng, là tốt? Việc tôi đi học như vậy thật sự là điều đúng đắn? Cuối cùng có phải vì tôi mà có cớ sự này?
Sau lần đó, mẹ không thuê tài xế nữa mà tự tay đưa đón tôi đi học trên thành phố. Mỗi buổi chiều tan làm, mẹ đều lái xe đến đón tôi ở chỗ học. Mẹ mang theo khi là phần súp, khi là phần canh bún để tôi ăn đỡ đói. Mẹ sẽ là người đợi tôi tới tận 21h tan học để đưa tôi về. Tôi biết mẹ mệt và vất vả lắm nhưng lúc nào mẹ cũng quan tâm tôi, hỏi tôi học tốt không, có mệt không... Tôi biết mẹ đặt kỳ vọng vào tôi rất nhiều vì tôi là con cả trong nhà, phải làm gương cho em. Và tôi cũng vậy, luôn có niềm tin vào bản thân. Có lẽ lúc ấy tôi chưa nghĩ đến việc phải xa mẹ sau này. Tôi cũng chẳng giúp gì cho mẹ ngoài việc phải cố gắng học thật giỏi, thật chăm để không phụ lòng mẹ.
Có một lần, cả ba và mẹ đưa tôi đi học. Tôi ngồi trên xe giải một bài toán mãi không ra, chắc vì quá áp lực nên lúc ấy tôi đã bị mất khống chế. Tôi vò đầu bứt tóc và viết lên giấy những dòng chữ nguệch ngoạc. Mẹ đã trấn an tôi. Mẹ bảo: "Không có gì phải áp lực cả. Ba mẹ không đặt áp lực lên con quá nhiều. Con chỉ cần cố hết sức mình, kết quả tới đâu thì tính tới đó". Lời nói của mẹ đã giúp tôi bình tĩnh hơn và sau này mỗi lần tôi gặp áp lực trong học tập, lại nghĩ đến những lời ấy, như một câu thần chú giúp xoa dịu tinh thần và tiếp sức cho tôi.
Không lâu sau đó, trong lần thi thử đầu tiên vào trường chuyên, tôi làm bài môn Toán rất tệ. Tôi bị xuống tinh thần hoàn toàn và quyết định nhắn tin với mẹ để nhận lỗi. Mẹ, một lần nữa, đã là liều thuốc tinh thần giúp tôi vững tâm và chiến đấu. Tôi gọi khoảng thời gian này là "trường kỳ kháng chiến" vì lúc ấy không chỉ tôi hay mẹ, mà còn là cả gia đình đã tham gia một cuộc chiến tranh với khoảng cách, sức lực, tinh thần trong hơn bốn tháng để giúp tôi đạt được ước mơ của mình.
Gần ba năm trôi qua, tôi nay đã là học sinh cuối cấp. Cả nhà tự hào khi tôi đã đậu vào ngôi trường chuyên danh giá và lên thành phố theo đuổi sự nghiệp học hành. Khi mới lên đây, tôi rất nhớ nhà. Có đêm, tôi lướt Facebook và thấy hình đồ ăn mẹ đăng và nói là chuẩn bị cho tôi, khi đó tôi chỉ biết ôm cái điện thoại ngồi khóc một mình. Dần dà, không biết vì bản cái tính, khoảng cách, hay vì guồng quay học tập, công việc, bạn bè mà tôi bỏ quên mẹ ngày càng nhiều. Tôi thú nhận có những lần đã không muốn về nhà, muốn ở lại thành phố cuối tuần để nghỉ ngơi hay đi chơi.
Mấy tuần nay, mỗi thứ Bảy, mẹ lại lên thành phố khám bệnh. Mẹ bảo với tôi mẹ bị đau đầu, thiếu ngủ và cao huyết áp. Tôi choàng tỉnh. Tôi chợt nhận ra, mẹ nay đã ngoài 40, còn tôi đang ở tuổi 17, sắp bước vào một giai đoạn mới, rộng hơn và có thể là càng xa hơn nữa của cuộc đời ở những chân trời khác, xa về cả không gian lẫn thời gian. Nếu tôi cứ hoài bận tâm với những điều bên ngoài như vậy, cứ mãi ích kỷ chỉ nghĩ về bản thân, liệu tôi có thật sự hoàn thành bổn phận làm con?
Tôi nhớ lại buổi tối năm nào trong doanh trại, khi được xem một video về những điều cha mẹ mong mỏi khi về già, họ nói rằng điều người già cần nhất chính là sự ở bên, sẻ chia và quan tâm của con cháu. Hay trong một bài báo tôi mới đọc gần đây tới tiêu đề "Đừng để người già cô đơn". Họ nói "cô đơn không chỉ ảnh hưởng tới tâm lý, mà còn tác động trực tiếp đến sức khỏe của người già" và "dường như càng lúc người trẻ chúng ta càng trở nên xa rời với người già". Tôi nhận ra, đây là điều mẹ luôn mong mỏi từ tôi bấy lâu nay, khi tuổi mẹ ngày càng lớn hơn. Vì vậy, nhân dịp ngày Phụ nữ Việt Nam 20/10, cũng chính là ngày sinh nhật lần thứ 44 của mẹ, tôi quyết định viết lên những dòng này, thoát khỏi một đứa ít nói, ít bộc lộ tình cảm để nói với mẹ từng lời từ tận trong đáy lòng mình.
Mẹ ơi, con Nhật Minh nè! Chắc mẹ cũng biết con là đứa ngoan và ít nói từ nhỏ. Có thể mẹ nghĩ đó là điều tốt, nhưng con thấy cũng bởi cái tính đó, mà con chưa một lần thực sự bộc lộ với mẹ điều gì. Mẹ còn nhớ có lần con có bài phát biểu bằng tiếng Anh không? Lúc đó mẹ có quay video ngắn đăng lên Facebook và bảo không hiểu gì ngoài câu cuối "Thank you very much!" á. Thật ra trong lần đó con đã nói lời cảm ơn mẹ và nói "con yêu mẹ" bằng tiếng Anh. Nhưng lần này, chắc là lần đầu tiên con trực tiếp nói với mẹ những lời này.
Mẹ ơi! Con yêu mẹ nhiều lắm. Cảm ơn mẹ rất nhiều vì đã cho con hình hài này, đưa con đến với thế giới này. Cảm ơn mẹ đã nuôi nấng và dạy dỗ con. Cảm ơn mẹ đã luôn đồng hành và ủng hộ con trên những con đường con chọn. Con mong mỗi bước chân cuộc đời con là một sự vinh hạnh khi luôn có mẹ kề bên và sẻ chia những niềm vui, nỗi buồn. Con biết ngoài tự hào, mẹ cũng thất vọng về con nhiều lắm. Nhưng, mẹ ơi, con đã 17 tuổi rồi, con có những ước mơ và hoài bão của riêng mình, mẹ đừng lo lắng nữa nhé. Nhân dịp đặc biệt này, con mong mẹ sống thật hạnh phúc, khỏe mạnh bên ba, con, em Mít và cả gia đình mình nữa. Cả nhà luôn bên cạnh mẹ. Con yêu mẹ rất nhiều.
Nguyễn Tô Nhật Minh