Cái lớn nhất VN có vẫn là nhân công rẻ. Ảnh: Hoàng Hà. |
Trong khoảng thời gian nửa cuối năm 2007 và đầu năm nay, đại diện các tập đoàn, doanh nghiệp nước ngoài đến VN khá dày đặc. Nhiều nhất phải kể đến các công ty thuộc Đài Loan như HannStar Board, Gold Circuit Electronics (GCE), Unimicron Technology, Tripod Technology và Compeq Manufacturing... Hiệp hội các nhà sản xuất mạch in Đài Loan có kế hoạch xây dựng tổ hợp sản xuất ở Hà Nội vào tháng 8.
Một số "đại gia" như Olympus, Philips, Chi Mei Optoelectronics... thì tuyên bố rút khỏi Trung Quốc để tìm đến VN triển khai kế hoạch mở nhà máy mới. Mới đây, hãng thông tấn Reuters đưa tin Canon sẽ chi 5 tỷ yên Nhật (50 triệu USD) xây dựng cơ sở lắp ráp máy in với chi phí thấp tại một tỉnh ở miền Bắc.
Theo ông Nguyễn Anh Tuấn, Vụ trưởng vụ Công nghệ thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông), lý do giảm bớt sự lệ thuộc vào Trung Quốc, tìm đến VN và một số nước Đông Nam Á khác của các hãng điện tử là vì giá nhân công của đất nước trên 1 tỷ dân ngày một gia tăng và chính sách về môi trường trở nên rất khắt khe. Và họ đã không bỏ qua một VN với vô số các điều kiện "mở" của chính phủ nhằm thu hút đầu tư. Hơn nữa, sự kiện Intel và Foxconn bỏ vốn lớn vào VN giống như một đảm bảo về một môi trường nhiều hứa hẹn.
Tuy nhiên, đánh giá về xu hướng này cũng có nhiều góc nhìn khác nhau. Tiến sỹ Nguyễn Quốc Hiếu, Chánh văn phòng Hiệp hội doanh nghiệp điện tử VN, cho rằng cơ hội cho ngành công nghiệp điện tử nội địa là đáng kể và thách thức cũng rất lớn. "Thị trường công nghiệp phụ trợ của chúng ta còn quá kém, còn phải nhập từ dây điện đến đèn LED... nên rất khó sớm phát triển mạnh công nghiệp điện tử. Cái lớn nhất chúng ta có là nhân công rẻ nên chỉ có thể gia công giai đoạn cuối mà thôi", ông Hiếu bình luận.
Nhiều ý kiến khác lại khẳng định đây chính là một trong những yếu tố hỗ trợ nội lực cho công nghiệp điện tử VN vì hiệu ứng dây chuyền sẽ thúc đẩy ngành công nghiệp phụ trợ đáp ứng nhu cầu. Tăng giá trị nội địa bằng chất xám là một lợi ích lớn. Thiết bị số có giá trị vật chất không cao nhưng nội dung số bên trong cũng như ứng dụng sẽ theo giá thị trường. Trong khi đó, các tập đoàn không sản xuất trọn gói sản phẩm tại một nơi mà phân ra làm nhiều công đoạn: thiết kế, sản xuất, lắp ráp, đóng gói... rồi tìm nơi gia công có lợi thế nhất cạnh tranh nhất cho mỗi việc.
"VN đang ở giai đoạn đầu của sự phân công này, mức giá trị thấp. Chúng ta chỉ có cách phát triển là thu hút các tập đoàn đầu tư mạnh. Đó là con đường mà Nhật, Hàn Quốc, Đài Loan, Malaysia và Trung Quốc... đã trải qua", ông Nguyễn Anh Tuấn nhận định.
Nguyễn Anh