Hà Linh -
Hiện tượng được gọi là "sự khủng hoảng có hệ thống" trong nền văn hóa đọc cũng ảnh hưởng đến cả thói quen đọc sách, kể chuyện cho con vốn đã trở thành truyền thống trong đời sống sinh hoạt ở Nga. Trong những năm 1970, 80% phụ huynh nước Nga thường xuyên đọc truyện cho con nghe trước giờ đi ngủ. Nhưng bây giờ, con số này chỉ còn lại 7%.
Trong khi sức đọc của người Nga ngày càng giảm sút, nhiều quốc gia đang phát triển khác đang dần dà chiếm lĩnh vị trí trước đây từng thuộc về quê hương của Tolstoy. Khảo sát của Liên hợp quốc cho thấy, Nga hiện chỉ xếp thứ 7 trong danh sách các quốc gia đọc nhiều nhất, dẫn đầu là Ấn Độ, Thái Lan và Trung Quốc.
Các chuyên gia cho rằng, nguyên nhân của tình trạng này bắt nguồn từ sự sụp đổ của nhà nước Xô viết. Vào những năm 1990, thời kỳ xảy ra những biến động dữ dội về kinh tế và chính trị, tỷ lệ đọc sách của người Nga giảm sút chóng mặt, còn tỷ lệ dân nghiện rượu và nghiện hút tăng lên một cách đột ngột.
![]() |
Khung cảnh này ngày càng hiếm trong đời sống của người Nga. |
Thêm vào đó, sự xuất hiện ồ ạt của các chương trình truyền hình thực tế và sự ra đời của Internet ngày càng đẩy sách ra khỏi đời sống tinh thần của người dân.
Năm 1991, thời điểm nước Nga Xô viết sụp đổ, có khoảng 48% giới trẻ nước này đọc và quan tâm tới sách văn học. Đến 2005, con số này co lại còn 28%.
Điện Kremlin đang rất đau đầu trước hiện trạng này. Họ cho rằng, khả năng cạnh tranh của Nga với các cường quốc trên thế giới sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi xu hướng lười đọc như hiện nay. Các nhà chức trách đã phát động kế hoạch 13 năm nhằm vực dậy truyền thống yêu sách của nước này. Họ công bố, năm 2008 sẽ là Năm đọc sách, nhằm thu hút sự chú ý của công chúng đến kho tàng trí thức của nhân loại.
"Mọi dẫn chứng đều chỉ ra rằng, nước Nga đang ngày càng coi rẻ việc đọc sách", một báo cáo của chính phủ gần đây tiết lộ.
Năm 1991, 79% người Nga đọc ít nhất một cuốn sách mỗi năm. Năm 2005, con số này tụt xuống còn 63%.
Báo và tạp chí cũng chịu số phận tương tự. Chỉ có 24% dân số còn đọc báo ngày, giảm đáng kể so với 61% vào năm 1991. 7% người dân đọc một tờ tạp chí mỗi ngày.
Sở thích chọn sách văn học bây giờ cũng khác với ngày xưa. Trong thời Xô viết, độc giả đổ xô đi mua những tác phẩm của Fyodor Dostoyevsky và Lev Tolstoy nhưng bây giờ người Nga thích Danielle Steele hoặc J.K. Rowling hơn. Và thay vì chọn thơ ca, họ đọc sách khoa học hoặc truyện trinh thám rùng rợn.
Loại sách dạy người đọc cách sống có sự bùng nổ nho nhỏ với sự ra đời của hàng loạt đầu sách có những cái tên, kiểu như: Làm thế nào để trở thành tỷ phú, hay Làm sao để quyến rũ một chàng trai. Chính phủ nước này còn cảnh báo về sự xuống cấp của các chương trình truyền hình.
Các hiệu sách ở Nga ngày càng hiếm đi và thay vào đó là những cửa hàng bán đồ chơi sex, sòng bạc và những địa chỉ tiêu thụ các loại DVD bất hợp pháp.
Ở Matxcơva hiện nay, cứ 100.000 người dân thì có 8 hiệu sách. Con số trung bình của cả nước Nga còn thấp hơn, 100.000 người có 4 hiệu sách. Trong khi đó, ở tây Âu, cứ 100.000 người lại có đến 60 hiệu sách để lựa chọn. Yuri Luzhkov, thị trưởng Matxcova cho biết, trong tương lai, thành phố sẽ chuyển 2.000 sòng bạc thành hiệu sách hoặc thư viện. Các sòng bạc sẽ được chuyển đến địa điểm khác và quy hoạch lại hoạt động của chúng dựa trên các quy định mới.
(Nguồn: Sundayherald)