Thảo luận về báo cáo của ngành tư pháp sáng 9/12, đại biểu Nguyễn Minh Tâm, Phó đoàn Quảng Trị, cho biết tỷ lệ người Việt Nam ly hôn, ly thân mỗi năm chiếm khoảng 2,6% dân số. Theo số liệu của Viện Nghiên cứu Gia đình và Giới năm 2023, cả nước có hơn 60.000 vụ ly hôn, tương đương khoảng 30% tổng số cặp đôi kết hôn. "Đây là những con số đáng báo động, phản ánh sự mong manh của hôn nhân trong bối cảnh hiện nay", bà nói.
Theo nữ đại biểu, trẻ em là nhóm chịu tác động nặng nề nhất từ việc cha mẹ ly hôn. Đây cũng được xem là một trong những nguyên nhân khiến tình trạng tội phạm vị thành niên có xu hướng gia tăng. Thực tế này đòi hỏi các cấp, các ngành phải có giải pháp thiết thực nhằm hạn chế ly hôn, đặc biệt trong giới trẻ, qua đó góp phần kéo giảm bền vững tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật.
Đại biểu Tâm cho rằng công tác hòa giải, gồm hòa giải ở gia đình, cơ sở và tại tòa án, có vai trò quan trọng trong việc hàn gắn các gia đình đứng trước nguy cơ tan vỡ. Tuy nhiên, hoạt động này hiện chưa được quan tâm đúng mức. Luật Hòa giải ở cơ sở đã ban hành từ lâu nhưng hiệu quả còn hạn chế, trong khi chính sách đối với đội ngũ hòa giải viên còn nhiều bất cập, khó thu hút người có kinh nghiệm tham gia, hoạt động hòa giải còn mang tính hình thức, thiếu chiều sâu.
Theo quan điểm của bà, phán quyết của tòa án không chỉ dừng ở việc phân chia tài sản hay quyền nuôi con, mà cần hướng tới mục tiêu hòa giải, đoàn tụ để vợ chồng cùng xây dựng gia đình hạnh phúc, chăm lo con cái. Do đó cấp có thẩm quyền cần nghiên cứu giao chỉ tiêu cụ thể về hòa giải thành công trong giải quyết các vụ án ly hôn, nhằm gắn trách nhiệm của thẩm phán với công tác hòa giải, góp phần kiềm chế đà gia tăng ly hôn. Luật Hòa giải ở cơ sở cũng phải được sửa đổi để nâng cao hiệu quả thực chất của hoạt động này.
Đại biểu Nguyễn Minh Tâm (Phó đoàn Quảng Trị). Ảnh: Hoàng Phong
Tại hội thảo trước đó, PGS Nguyễn Hữu Minh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Gia đình và Giới, cho rằng số vụ ly hôn tăng dần qua các năm, trong đó tỷ lệ nữ đứng đơn ngày càng cao hơn nam. Điều này phản ánh tác động của kinh tế thị trường đã thâm nhập sâu vào đời sống gia đình, chi phối cả tình cảm vợ chồng, dẫn tới những cuộc ly hôn đáng tiếc, kéo theo hệ lụy là sự phát triển thiếu toàn diện của con cái.
Điều tra giữa kỳ dân số và nhà ở năm 2024 cho thấy có 2,9% dân số thành thị đã ly hôn, tập trung nhiều nhất ở nhóm tuổi 40 đến 49. Cả nước hiện có hơn 2,3 triệu người ly hôn hoặc ly thân. Tỷ lệ ly hôn ở đô thị cao hơn nông thôn, lần lượt là 2,9% và 2,4%.
Tính theo vùng, Đông Nam Bộ là khu vực có số người ly hôn, ly thân cao nhất với gần 560.000 người, tiếp đến là Đồng bằng sông Cửu Long với hơn 521.700 người. Địa phương có số người ly hôn, ly thân cao nhất là TP HCM với hơn 263.300 người; tiếp theo là TP Hà Nội với hơn 146.400 người.
Sơn Hà