Ngày 26/7, Ban soạn thảo Luật hôn nhân gia đình họp phiên soạn thảo lần thứ nhất, dưới sự chủ trì của Bộ trưởng Tư pháp Hà Hùng Cường (Trưởng ban soạn thảo), thứ trưởng Đinh Trung Tụng (Phó ban).
Theo ông Dương Đăng Huệ (Vụ trưởng Pháp luật Dân sự - Kinh tế, Bộ Tư pháp), các vi phạm nghĩa vụ trong quan hệ hôn nhân gia đình có thể bị xử lý về hành chính hoặc hình sự. Luật quy định “vợ chồng có nghĩa vụ chung thủy, thương yêu… nhau” nhưng khi một bên vi phạm nghĩa vụ này (như ngoại tình, ngược đãi, hành hạ…) thì lại không có chế tài xử lý. Khi ra tòa, thì các hành vi này được xác định là nguyên nhân ly hôn chứ chưa phải là căn cứ để xác định trách nhiệm về nhân thân, tài sản và con trong giải quyết ly hôn.
Tuy nhiên, theo bà Nguyễn Thị Túy Hoa, Chánh án TAND huyện Từ Liêm, vấn đề này cần phải được cân nhắc thận trọng vì có vụ chồng đánh vợ bị xử hình sự hẳn hoi mà ra đến tòa, vợ vẫn “xin” cho chồng. “Đưa ngay vào trước khi có tổng kết là chưa nên”, bà Hoa nói.
Đại diện đến từ Khoa Luật, ĐH Quốc gia Hà Nội cũng khuyến cáo “không nên đưa quá nhiều chế tài mà nên để Bộ luật hình sự, Luật xử lý vi phạm hành chính điều chỉnh”.
Bộ trưởng Hà Hùng Cường: “Phải xác định rõ Luật hôn nhân gia đình có nhiệm vụ gì, phạm vi điều chỉnh đến đâu để tránh không làm thay các luật khác”. Ảnh: Bộ Tư pháp |
Nhiều ý kiến tại phiên họp cho thấy, theo luật các trường hợp chung sống với nhau như vợ chồng không có đăng ký kết hôn thì không được thừa nhận là có quan hệ vợ chồng. Cách thức giải quyết hậu quả về nhân thân, tài sản và con giữa các bên có quan hệ chung sống cũng không được quy định cụ thể.
Hiện chỉ có Nghị quyết thi hành Luật Luật hôn nhân gia đình, Nghị định của Chính phủ và văn bản hướng dẫn của tòa án quy định về vấn đề này nhưng chủ yếu điều chỉnh các quan hệ chung sống phát sinh trước ngày 1/1/2001 (thời điểm luật có hiệu lực).
Tuy nhiên, thời gian qua hiện tượng chung sống như vợ chồng đã và đang tồn tại trong thực tiễn, làm phát sinh nhiều hậu quả về con, nhân thân và tài sản giữa các bên liên quan cần được pháp luật giải quyết. Vì thế, Luật sửa đổi sẽ quy định hậu quả pháp lý của các vấn đề này, cân nhắc xem xét, thừa nhận hôn nhân của các trường hợp chung sống như vợ chồng trong các trường hợp đặc thù về mặt lịch sử hoặc đặc thù về phong tục tập quán.
Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng, thi hành Nghị quyết của Quốc hội, thời gian qua tình trạng chung sống như vợ chồng mà không đăng ký đã dần chấm dứt, giờ lại “mở ra” thì phải hết sức cân nhắc.
Luật hôn nhân gia đình chưa có quy định cụ thể về vấn đề mang thai hộ. Chính phủ khi ban hành Nghị định số 12/CP về sinh con theo phương pháp khoa học đã quy định cấm mang thai hộ, nhưng lại chưa quy định hậu quả pháp lý như xác định cha, mẹ đứa trẻ được sinh, các quyền nhân thân và tài sản của đứa trẻ với những người có liên quan (người mang thai hộ, người nhờ mang thai hộ). Luật sửa đổi sẽ quy định vấn đề này theo hướng bảo vệ quyền, lợi ích của trẻ em sinh ra từ quan hệ mang thai hộ.
Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Nguyễn Văn Pha và nhiều ý kiến trong Ban soạn thảo cho rằng cần quy định nhưng vấn đề như mang thai hộ, ly thân, kết hôn có yếu tố nước ngoài… trong Luật sửa đổi; tuy nhiên cũng cần tránh những quy định mang tính “vẽ đường cho hươu chạy”.
Phát biểu kết luận, Bộ trưởng Hà Hùng Cường nhấn mạnh quan điểm định hướng lớn của việc xây dựng Luật Luật hôn nhân gia đình lần này là sự ổn định lâu dài, trên cơ sở kế thừa truyền thống và đáp ứng những gì cuộc sống đang diễn ra. Mọi vấn đề đều phải được cân nhắc hết sức thận trọng.
Bộ trưởng lưu ý: “Phải xác định rõ Luật hôn nhân gia đình có nhiệm vụ gì, phạm vi điều chỉnh đến đâu để tránh không làm thay các luật khác”.
Những bất cập lớn được chỉ ra trong thực tiễn 12 năm thi hành Luật Hôn nhân gia đình là: các quy định về giải quyết hậu quả phát sinh từ việc chung sống như vợ chồng không đăng ký kết hôn chưa ghi nhận trong luật và chưa đảm bảo tính đồng bộ; chưa có quy định về ly thân, một hiện tượng xã hội phổ biến; chế độ tài sản trong hôn nhân không đảm bảo quyền tự do định đoạt về tài sản của vợ chồng trước và sau khi kết hôn; thiếu chế tài, quy định về ly hôn chưa đảm bảo nguyên tắc tự do ly hôn; quy định kết hôn giữa những người đồng tính, vấn đề mang thai hộ, kết hôn có yếu tố nước ngoài… |
Theo Pháp luật VN