Dân ồ ạt mua nhà sở hữu nhà nước

Người dân làm thủ tục mua nhà. Ảnh: ĐL

Chỉ trong buổi sáng 6/9, Xí nghiệp quản lý và phát triển nhà số 5 đã tiếp khoảng 50 người đến tìm hiểu và nộp đơn mua nhà. Người dân ngồi chật cả gian phòng tiếp dân vẻn vẹn hơn 10m2 của cơ quan này. Hai nhân viên phải liên tục thay nhau giải thích và nhận hồ sơ của dân. Ông Nguyễn Viết Thinh, Giám đốc Xí nghiệp, cho hay, 5 cán bộ chuyên trách của đơn vị luôn phải làm việc đến 7h tối và thứ bẩy, chủ nhật để kiểm tra hồ sơ.

Theo bà Nguyễn Thúy Hà, Ban tiếp nhận bán nhà 61, Công ty Quản lý và phát triển nhà Hà Nội, trong tháng 8, các xí nghiệp tiếp nhận hơn 3.000 hồ sơ, cao gấp 4-5 lần so với năm trước. Đường dây nóng của các đơn vị luôn bận rộn, liên tục giải đáp thông tin. Quân số phải tăng gấp 3-4 lần để giải quyết hồ sơ.

Lượng hồ sơ lớn nên thời gian giải quyết phải kéo dài. Bà Hà cho hay, hiện nay mới giải quyết xong số hồ sơ nhận vào trong quý 1, bắt đầu áp giá cho những trường hợp nhận vào quý 2.

Áp giá cao, 2.000 hộ dân từ chối mua nhà

Ông Nguyễn Viết Thinh, Giám đốc Xí nghiệp quản lý và phát triển nhà số 5 cho hay, không ít hộ dân đã nộp hồ sơ mua nhà song từ chối ký hợp đồng mua bán khi biết phải nộp nghĩa vụ tài chính để nhận sổ đỏ. Theo quy định, mua nhà thông tầng, nhà biệt thự thời điểm này hiện cao gấp 1,8 lần so với mua trước 1/7/2004. Chưa kể hầu hết trường hợp nhận sổ đỏ sẽ phải đóng thuế sử dụng đất tới 40% theo giá thành phố. Theo ông Thinh, tại khu mặt đường Quan Hoa, Xuân Thủy, nhiều gia đình phải đóng thuế sử dụng đất 50-70 triệu đồng. Số tiền quá cao so với khả năng nên họ trì hoãn hợp đồng mua nhà.

Theo thống kê của Công ty quản lý và phát triển nhà Hà Nội, toàn thành phố có khoảng 2.000 trường hợp hồ sơ đã hoàn tất song người dân không ký hợp đồng vì số tiền phải nộp cao. Bà Nguyễn Thúy Hà, Ban tiếp nhận bán nhà 61, thừa nhận, nếu so với việc cấp sổ đỏ theo nghị định 60 thì nhiều trường hợp mua nhà của Nhà nước bị thiệt thòi hơn. Ví dụ, theo nghị định 60 thì đất ở ổn định trước năm 1993 thì được miễn tiền sử dụng đất, song nghị định 61 thì phải nộp 40%.

"Có những hộ dân ở biệt thự đã xuống cấp, không khác ở nhà chung cư, song quy định vẫn áp giá cao hơn nhà chung cư, khiến người dân phản đối", bà Hà nói. Ngoài ra, các hộ dân thiếu giấy tờ mua bán, thiếu hợp đồng mua nhà... không đủ điều kiện mua theo nghị định 61 thì phải chuyển sang mua theo nghị định 60. Trường hợp này sẽ phải nộp tiền sử dụng đất nhiều hơn nếu nhà được chuyển giao sau năm 1993.

Theo Công ty quản lý và phát triển nhà Hà Nội, còn khoảng 5.000 trường hợp do các doanh nghiệp, tổ chức quản lý mà chưa chuyển giao cho thành phố. Do vậy, không thể bán nhà cho các hộ dân vào thời điểm này, mặc dù người dân có nhu cầu mua. 

Theo ông Nguyễn Viết Thinh, Giám đốc Xí nghiệp quản lý và phát triển nhà số 5, nhiều hồ sơ không thể giải quyết do nằm trong quy hoạch, đất có tranh chấp, khiếu kiện. Ngoài ra, một số trường hợp hộ dân ngoại tỉnh mua nhà và sinh sống ổn định hàng chục năm, nhưng họ làm việc trong công ty tư nhân, không đủ thời gian đóng bảo hiểm 3 năm thì không đủ điều kiện mua nhà. Hoặc người đóng bảo hiểm và công tác đủ trong 3 năm nhưng không liên tục cũng phải tập hợp báo cáo Sở Tài nguyên Môi trường giải quyết.

Ngoài ra, có không ít giấy tờ mà ngay cán bộ chuyên môn và người dân đều không đồng tình áp dụng. Như đơn mua nhà phải có kê khai và chữ ký của tất cả thành viên trong gia đình hoặc phải ủy quyền cho một thành viên đứng ra làm thủ tục. Vấn đề này sẽ nảy sinh phức tạp khi sổ đỏ đứng tên nhiều người.

Ông Nguyễn Văn Thông, quận Cầu Giấy, phàn nàn với VnExpress, "Lúc trước tôi chỉ kê khai một mình đứng tên mua nhà, nay lại phải kê khai lại theo mẫu mới là phải đưa cả gia đình vào lá đơn. Đơn vị bán nhà phải thống nhất mẫu tờ khai chứ không nên gây phiền hà cho dân như vậy. Cả nhà tôi phải đứng tên vào sổ đỏ thì sẽ phải đưa nhau đi công chứng nếu bán nhà. Quả là phiền phức".

Những rắc rối về thủ tục nhà đất cũng đang khiến một bộ phận người dân không muốn mua nhà của nhà nước. Trường hợp này đang sinh sống ổn định, không có nhu cầu chuyển nhượng, thế chấp. Theo Công ty quản lý và phát triển nhà Hà Nội, có khoảng 10.000 căn hộ mà người dân không có nhu cầu mua dù đơn vị đã có thông báo đến gia đình.  

"Người dân kêu là cơ quan bán nhà gây phiền nhiễu vô lý. Song quy định của thành phố như vậy, chúng tôi chỉ biết thực thi", bà Hà nói.

Đoàn Loan