Sáng 27/1, khoảng 40 người dân và thương lái ở Kon Tum tiếp tục bám trụ trước cổng nhà máy cồn ethanol Đại Tân, thuộc Công ty cổ phần Đồng Xanh, đóng trên địa bàn xã Đại Tân (huyện Đại Lộc, Quảng Nam). Đây là ngày thứ 6 liên tiếp những chủ nợ này dựng lều trước cổng nhà máy để đòi nợ.
Khoảng 40 người dân ở Kon Tum trong đó có 9 thương lái đã dựng lều trước cổng nhà máy suốt 6 ngày để gây sức ép đòi nợ. Ảnh: Tiến Hùng.
Bà Phạm Thị Ngọc Thanh (60 tuổi, Kon Tum) cho biết, nhà máy cồn đang nợ bà hơn 6 tỷ đồng tiền thu mua sắn từ năm 2011 đến nay. "Chúng tôi đã nhiều lần bỏ công việc để xuống nhà máy đòi nợ nhưng không được. Đã có lần chúng tôi lên trụ sở UBND tỉnh Quảng Nam, gặp lãnh đạo cầu cứu nhưng vẫn không ăn thua", bà Thanh nói.
Theo bà Thanh, cuối năm 2012, người dân xuống đòi tiền nguyên liệu mới phát hiện nhà máy đã ngừng sản xuất. Gần đây, nghe tin nhà máy này đã được bán và nhận được tiền đặt cọc, nên người dân lại về nhà máy gây sức ép.
Trong buổi làm việc giữa các bên với Cục thi hành án dân sự tỉnh Quảng Nam hôm 15/1, phía doanh nghiệp đã cam kết trả 100% số nợ gốc cho tất cả 24 hộ dân với số tiền 26 tỷ đồng, chia 2 đợt: Đợt thứ nhất doanh nghiệp sẽ trả 50% trước ngày 31/3/2015; 50% còn lại sẽ được trả trước ngày 31/3/2016.
 |
|
Bà Cao Thị Long bị nhà máy hơn hơn một tỷ đồng. Ảnh: Tiến Hùng. |
Tuy nhiên, chín hộ dân không đồng ý với tiến độ thanh toán của doanh nghiệp, nên tiếp tục dựng lều trước cổng nhà máy này. "Chúng tôi yêu cầu nhà máy phải trả 50% số nợ trước Tết Nguyên đán và 50% còn lại sẽ trả trước ngày 31/3/2015. Hơn 3 năm đi đòi nợ, doanh nghiệp hứa hết lần này đến lần khác, chúng tôi đã quá mệt mỏi rồi. Nếu phía doanh nghiệp vẫn không đồng ý thì chúng tôi sẽ dựng lều ở đây cho đến Tết", bà Cao Thị Long (61 tuổi, Ngọc Hồi, Kon Tum) nói và cho biết hiện nay nhà máy này đang nợ của bà hơn một tỷ đồng tiền thu mua sắn.
Chín hộ dân này đều là thương lái, thu mua sắn của người dân sau đó bán lại cho nhà máy ethanol. "Hầu hết người dân bán sắn cho chúng tôi là đồng bào dân tộc, có hoàn cảnh khó khăn. Phía doanh nghiệp không chịu trả nợ nên chúng tôi suốt ngày bị người dân đến nhà đòi nợ. Họ nghĩ bị chúng tôi lừa, không chịu trả tiền nên đã cùng đi xuống đây để chứng kiến", bà Long lý giải.
Anh A Zin (30 tuổi, Ngọc Hồi, Kon Tum) một trong những nông dân bị nợ tiền thu mua sắn 3 năm nay cho hay, nhà có 3 ha sắn, những năm trước đến mùa thu hoạch thương lái về thu mua và hứa sẽ trả sau khi nhận tiền từ doanh nghiệp nhưng đến nay vẫn chưa nhận được tiền. Không có tiền để đầu tư trồng sắn tiếp, nhà lại có đến 7 miệng ăn nên gia đình anh lâm vào đường cùng, buộc phải theo chân các thương lái xuống Quảng Nam đòi nợ.
Ông Mai Nhơn, Chủ tịch UBND xã Đại Tân, cho biết không những nợ tiền của các thương lái, nhà máy ethanol còn nợ tiền công nhân và nhiều đối tác khác. Nhà máy đang bị phía ngân hàng phong tỏa tài sản. "Dù người dân dựng lều trước nhà máy đã cam kết không phá phách, gây rối nhưng chính quyền địa phương vẫn phải cắt cử công an túc trực 24/24 để đảm bảo an ninh", ông Nhơn nói.
Lều của người dân dựng ngay cổng nhà máy. Ảnh: Tiến Hùng.
Nhà máy cồn ethanol Đại Tân có công suất 100.000 tấn mỗi năm, lớn nhất Việt Nam, được khởi công năm 2007 với tổng vốn hơn 500 tỷ đồng và năm 2010 thì chính thức đưa vào sản xuất. Trước đây, nhà máy này tiêu thụ nguyên liệu sắn khô của 20.000 nông dân khu vực miền Trung và Tây Nguyên. Ethanol được sản xuất ra xuất khẩu khoảng 80%, còn lại 20% pha chế thành xăng sinh học E5.
Sau 2 năm đi vào hoạt động, tháng 11/2012, nhà máy phải đóng cửa vì thua lỗ và khó khăn về nguồn vốn. Thời điểm ngừng hoạt động, công ty này nợ các ngân hàng, đầu mối cung ứng và lương của công nhân khoảng 700 tỷ đồng. Chủ nợ lớn nhất là Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) Quảng Nam khoảng 500 tỷ đồng. Không có khả năng chi trả nên nhà máy đã bị ngân hàng phong tỏa và tịch thu tài sản.
Tiến Hùng