Tôi thấy nên có hội thảo lớn để chọn ra Quốc Hoa, không nên tham khảo khảo ý kiến của một thiểu số, một vùng miền mà đã ra quyết định. Theo tôi thấy, đa số mọi người chỉ nhìn giá trị của Quốc hoa ở khía cạnh nghệ thuật. Riêng tôi, tôi thiển nghĩ, chọn Quốc hoa phải xét về nhiều yếu tố, khía cạnh. Tôi thấy đối với dân tộc Việt nào, không có hoa nào có thể sánh được ngang hàng với hoa Lúa.
Về vật chất: sự trường tồn của dân tộc việc được dựa trên cây lúa. Từ bột gạo người ta có thể làm ra nhiều loại thực phẩm khác nhau. Cây lúa nuôi dưỡng người dân Việt lúc no cũng như lúc đói; thời bình cũng như thời chiến. Thử nghĩ, nếu một năm mất mùa thôi, nguồn gạo dữ trữ không có. Lúc đó, lòng trí chúng ta không biết có nghĩ đến việc tìm kiếm Quốc hoa được nữa hay không.
Về kinh tế: Ngày nay, cây lúa có giá trị xuất khẩu cao, và là mặt hàng xuất khẩu mang lợi nhuận về cho đất nước, tạo nên nội lực của một đất nước. Người nông dân hiền lành, họ không biết bon chen làm kinh tế. Nếu không có cây lúa, thì có lẽ 70% người dân Việt Nam là nông dân không biết phải làm gì để sống.
Về thẩm mỹ: những cánh đồng lúa vàng, luôn là cảm hứng bất tận cho các nghệ sĩ và cả những người không biết về nghệ thuật. Cánh đồng lúa luôn được mọi người nhìn nhận là một bức tranh sống.
Về tinh thần: hình ảnh bông lúa kết chặt lại với nhau, nặng trĩu trên thân cây lúa mảnh mai, thể hiện một tinh thần đoàn kết, yêu thương nhau của người dân Việt, dựa trên người mẹ là tổ quốc của mình. Cây lúa mọc lên từ bùn, nhưng vẫn thơm ngát mùi hương, vẫn sạch sẽ thể hiện tính cần cù siêng năng, yêu lao động, giỏi chịu đựng, và thanh cao của dân tộc Việt. Màu sắc của bông lúa là màu vàng, màu vàng thuộc thổ, tính của thổ bao dung, là đất mẹ chứa đựng tất cả vào lòng, và cũng từ đó sinh ra vạn vật.
Tôi thiết nghĩ, khi chọn Quốc hoa, chúng ta phải xem xét về nhiều khía cạnh, ưu điểm, nhược điểm rồi mới lựa chọn. Vì một khi đã chọn lựa rồi, thì không thể thay đổi được nữa. Ở bông lúa, gần như khó mà tìm thấy khuyết điểm. Ưu điểm của bông lúa thì nhiều, trong đó có cả ưu điểm “gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn”. Hình tượng bông lúa mang tính tập thể, đoàn kết, hướng thượng.
Nếu so sánh với hình tượng hoa Sen, thì tôi có cảm giác hoa Sen hướng tâm, có tính tôn sùng chủ nghĩa cá nhân, mang tính lệ thuộc (nô lệ) nhiều hơn. Ở hoa Sen, ưu điểm tập trung chủ yếu là về nghệ thuật. Ở bông lúa, ưu điểm được thể hiện ở nhiều mặt. Bông lúa không những là Quốc hoa mà còn là Quốc hồn, Quốc Túy của người Việt.
Trần Quang Thống