Và sai sót của một cá nhân thôi, bất kể là ai, dù là ông nọ bà kia hay phó thường dân, đều có thể gây ra sự sụp đổ không thể chống đỡ của một xã hội.
Cuộc sống vốn đa dạng muôn màu, có người giàu người nghèo, có những chênh lệch về giá trị và bất bình đẳng mà việc làm giảm, xóa bỏ chúng sẽ vẫn cần rất nhiều thời gian. Nhưng đứng trước cái chết, chúng ta hoàn toàn bình đẳng. Bạn sẽ mang theo điều gì? Sự giàu có, danh lợi? Không, bạn sẽ chẳng thể mang chúng đi cùng. Có chăng, chỉ đơn giản là một bình yên trong sâu thẳm của tâm hồn. Và rất có thể, trong giây phút đó, bạn sẽ ước rằng mình đã có thể làm khác đi, sống phần người nhiều hơn, cho đi nhiều hơn, đóng góp cho nhân loại nhiều hơn và tìm mọi cách để thực hiện điều đó. Bạn đang ước mình có một cơ hội để làm lại.
Thì đây, dịch bệnh Covid-19 đang cho bạn một cơ hội như vậy.
Chưa bao giờ vai trò của một cá nhân lại dễ dàng nhận ra như thế. Dù bạn là ai, là một người nông dân, công nhân, doanh nhân, công chức, viên chức hay chính trị gia thì bạn đều bình đẳng trước dịch bệnh. Mọi ứng xử của bạn đều có tác động rất lớn tới cộng đồng, và ngược lại, mối nguy cơ của cộng đồng cũng ràng buộc trực tiếp tới nguy cơ của bạn. Tôi biết bạn muốn vượt qua trận dịch kinh khủng này và đang tìm mọi cách để sống sót, để khỏe mạnh và để lại tiếp tục những dự định, kế hoạch cuộc đời. Bạn sẽ mặc bộ đồ vũ trụ, gom thật nhiều thực phẩm, trốn kỹ trong nhà hoặc chạy đến một hoang đảo nào đó? Rất có thể cách đó có tác dụng. Nhưng cũng có cách đơn giản hơn rất nhiều. Nó đây và nếu bạn thấy đúng, hãy chia sẻ công thức này để nhiều người cùng biết:
Hãy có trách nhiệm với cộng đồng – Đó là phương pháp đúng đắn nhất để bảo vệ bản thân
Hôm nay, bạn hãy thử suy nghĩ ở vai trò của nhà ra chiến lược, một ông bộ trưởng, một bác sỹ, một y tá hay một điều dưỡng viên. Bạn còn trẻ và khỏe, hãy nghĩ ở vị trí của một người già, một người không được khỏe và một bệnh nhân. Bạn là doanh nhân, hãy nghĩ cho những người lao động. Bạn là một dân thường, hãy nghĩ cho quân nhân, lực lượng an ninh, biên phòng. Và sau cùng, hãy nghĩ về chính mình. Bạn sẽ thấu hiểu và biết rằng mình cần làm gì vào lúc này, như thế nào để tốt cho cộng đồng và bản thân.
Dịch Covid-19 đã cho thấy khả năng lây lan và sức tàn phá của nó đối với sức khỏe và sinh mạng của con người, cũng như nền kinh tế và tài nguyên của xã hội. Phương thức tấn công của nó vô cùng đơn giản: xuất phát từ một cá nhân trong xã hội, mà với sự chủ quan, thiếu hiểu biết, ứng xử không hợp lý của người đó, nó sẽ lây nhiễm lan tỏa ra cả cộng đồng với một tốc độ chóng mặt để rồi đánh gục mọi lượng đang cố gắng ngăn chặn sự phát triển và tàn phá này.
Nếu bạn là một trong số ít không may bị mắc bệnh, hệ thống y tế sẽ đảm bảo chữa trị và phục hồi sức khỏe cho bạn. Nhưng nếu bạn mắc bệnh cùng với nhiều người, khả năng đáp ứng của hệ thống y tế có thể không đủ và bạn đứng trước rủi ro lớn về sức khỏe và tính mạng. Chỉ cần chúng ta lơ là với con virus này một tuần thôi thì mọi cố gắng sau đó có thể là đã muộn. Cộng đồng cần bạn, và cơ thể của bạn cần sự suy nghĩ tỉnh táo và hành động đúng đắn của bạn. Bạn là tế bào quan trọng của xã hội, là protein kháng tốt nhất con virus Corona lúc này. Bạn chính là vaccine hiệu quả nhất của cộng đồng xã hội, của những người thân và của chính bạn. Chỉ khi tất cả các tế bào đều khỏe mạnh, cơ thể mới không bị con virus kia làm tổn hại. Đó là một thử thách và cần một sự đồng lòng, hiệp lực từ bạn.
Chúng ta hãy cùng chơi trò đứng yên lặng nhất có thể. Ai ở đang ở đâu, hãy đứng yên ở đó. Chúng ta hãy tạm thời đổi cách giao tiếp từ gặp mặt trực tiếp sang qua smart phone, internet. Hạn chế ra ngoài, hạn chế tiếp xúc. Bạn ở nhà cũng là để các bác sỹ có cơ hội ở nhà. Nếu tất cả cùng thực hiện nghiêm túc, trong vòng khoảng 2 tuần thôi chúng ta sẽ tìm ra được những trường hợp nhiễm còn sót, mà bằng phương pháp truy theo vết hiện nay không thể tìm ra, và từ đó hoàn toàn lật ngược tình huống. Chiến thắng dịch bệnh này có công sức lớn của bạn trong công sức chung của cộng đồng.
Khủng hoảng cũng có mặt tốt nhất định. Nó giúp chúng ta có cơ hội nhìn nhận bản thân, về những giá trị của cuộc sống, về tình bạn, lòng trắc ẩn và tình yêu thương. Mà trong đó, những toan tính ích kỷ bỗng nhiên trở nên vô nghĩa và không có chỗ đứng trong tâm hồn. Những ganh đua hàng ngày tự nhiên thành lố bịch. Và có một điều rất đơn giản, giá trị về bản thân lại do chính mỗi người quyết định.
Một quốc gia thực chất là một gia đình mà bạn là thành viên trong đó. Vì đó là một gia đình lớn nên cũng thường gặp việc các giá trị mà quốc gia đó theo đuổi có thể là khác nhau. Ứng xử của quốc gia đôi khi được quyết định bởi một số thành viên có vai trò trong một khoảng thời gian nào đó. Nghĩa là, cũng có những người bạn tốt và những người bạn đỡ tốt hơn. Cách giải quyết khủng hoảng giúp chúng ta hiểu hơn về những người bạn của mình.
Tôi muốn lưu ý bạn đọc là bài viết này sử dụng dẫn chứng nhiều hơn về nước Đức và Việt Nam, đơn giản là bởi tôi có thông tin ở đó đầy đủ hơn so với nước khác. Lòng nhân ái ở đâu cũng có và rất nhiều. Vậy xin các bạn hãy bổ sung giúp tôi trong các bình luận để chúng ta có một bức tranh đầy đủ sắc màu.
Bạn có biết, Đức là một trong những nước sản xuất ra bộ test Covid-19 từ rất sớm (tháng 1 năm 2020) và đã phân phối 250 nghìn bộ cho thế giới thông qua WHO. Họ đã chi 10 đồng cho việc sản xuất một bộ test nhưng để lại cho các nước châu Á với giá chỉ là 2,5 đồng. Nghĩa là lỗ mất 7,5 đồng. Giúp chống dịch ở nơi khác cũng là giúp chống dịch ở mình.
Bài viết cùng tác giả:
>> Dịch nCoV - nên để bà hay cháu đi chợ?
>> Bài học từ tỷ lệ tử vong thấp ở Đức
Bạn có biết, mới tối hôm trước có một người ở bang Sachen có ý tưởng nhận một số bệnh nhân nặng ở Ý về để chữa trị. Khi đó, số ca nặng ở Đức chưa cao và còn dư nhiều giường bệnh. Sáng sớm hôm sau, máy bay đã thực hiện xong việc vận chuyển ca đầu tiên đưa đến bệnh viện ở Leipzig. Ngay lập tức các bang khác như Baden-Württemberg cũng đón những người hàng xóm Pháp về chữa trị. Họ còn bố trí thêm các giường điều trị tích cực ở khu vực biên giới với Pháp để thực hiện việc này được thuận tiện. Bang Bayern vừa góp sức bằng việc hỗ trợ giường điều trị tích cực cho Ý và cũng nhận thêm bệnh nhân từ đó. Ngày hôm nay, bang Hessen cũng tiếp nhận 14 bệnh nhân nặng đầu tiên từ Ý và Pháp về phân bổ cho các bệnh viện để chữa trị. Một ý tưởng hay dựa trên những điều tốt đẹp có sức lan tỏa nhanh đến nhường nào.
Bạn có biết trong lúc bệnh dịch đang phát triển ngày càng nghiêm trọng thì Đức và các nước châu Âu vẫn bàn về việc giải quyết bài toán người tỵ nạn. Trong 8 năm qua nước Đức đã nhận hơn 2.3 triệu người tỵ nạn. Sự nhất quán trong chính sách nhân văn là cơ sở của sự tin cậy lâu dài.
Bạn có biết Cuba cũng đang đối diện với trận dịch Covid-19 nhưng vẫn nhanh chóng cử nhiều bác sỹ sang hỗ trợ cho Ý. Dù còn nhiều khó khăn về kinh tế nhưng Cuba đã luôn tham gia những hoạt động nhân đạo một cách nhất quán, tin cậy từ nhiều năm, trong đó có cả những giai đoạn khó khăn của Việt Nam ta.
Và chúng ta cũng rất may mắn có một chính phủ đầy trách nhiệm trong trận dịch này. Ngay từ đầu chúng ta đã ủng hộ người dân Vũ Hán bằng hàng triệu khẩu trang. Những hỗ trợ về khẩu trang cho Ý từ Việt Nam cũng đã đến, và còn những bộ test virus chất lượng nữa.
Đánh giặc Corona là việc không của riêng ai
Giặc đến nhà đàn bà cũng đánh. Ai cũng là một chiến binh. Trong trận chiến này, công bằng mà nói thì chị em phụ nữ của chúng ta đang ở tiền tuyến nhiều hơn. Đó là các bác sỹ, y tá, điều dưỡng. Đó là những người bán hàng trong siêu thị. Họ trực tiếp tiếp xúc với bệnh nhân, khách hàng và bởi vậy có nguy cơ lây nhiễm cao nhất. Họ làm việc tận tụy để đảm bảo sức khỏe, lương thực cho tất cả chúng ta. Đó còn là những người chị, người mẹ đã tranh thủ thời gian tối đa để may cho nhanh thật nhiều khẩu trang để góp cùng đồng bào chống dịch.
Đó là các chiến sỹ ngủ trong rừng, trên nền đất ngoài đường trong đêm mưa lạnh để nhường chỗ ở khô ráo ấm áp cho bà con trong khu cách ly. Họ vẫn thức dậy sớm, chuẩn bị chu đáo những bữa cơm cho rất đông người. Là những quán 0 đồng ở đó.
Đó là những chuyến bay mà cả phi hành đoàn sẵn sàng thực hiện để đón đồng bào từ các vùng dịch về nước và rồi sau đó thực hiện việc cách ly. Ngành hàng không đã có nhiều chuyến bay một chiều (chỉ đón). Trong bối cảnh hạn chế đi lại và các nước hạn chế giao thông rồi đóng cửa biên giới thì ngành hàng không chịu nhiều tổn hại nhất. Các nhân viên bị giảm lương, nghỉ không lương. Nhưng chúng ta vẫn thực hiện thêm nhiều chuyến bay trong thời gian qua, chấp nhận chịu lỗ và khó khăn để đón được đồng bào về nước nhiều nhất có thể.
Đó là những bạn sinh viên nhường phòng cho những người cách ly và gửi gắm nhắn nhủ qua các mẩu giấy nhỏ. Đó là những tình nguyện viên, những cán bộ y tế về hưu hay những sinh viên năm cuối ngành y. Tất cả đều đang sẵn sàng cống hiến.
Đó là những sáng kiến về máy khử trùng tự động, là những kế hoạch chế tạo rô bốt hỗ trợ, sản xuất các thiết bị y tế hoặc thay thế những bộ phận dễ bị hỏng. Là sự sẻ chia khẩu trang ưu tiên cho bác sỹ. Đó là cụ già 91 tuổi hay em bé lớp 2 đập lợn đất ủng hộ tiền tiết kiệm cho công tác chống dịch. Đó là những bài thơ, bài hát cổ động tinh thần cho cộng đồng.
Đó còn nhiều chiến binh thầm lặng mà tôi không thể kể hết ở đây.
Mau với chứ, vội vàng lên với chứ.
Chúng ta đang có một bài toán thực và rất cấp bách. Để giải được nó trọn vẹn, chúng ta cần rất nhiều sự đóng góp, tiếp cận cũng như những lời giải chi tiết hơn. Hãy sát đầu, hãy kề vai để cùng nhau chiến đấu, cùng nhau vượt qua khó khăn thử thách này. Dù bạn đang làm ở lĩnh vực nào đều có thể tham gia vào cuộc, bằng cách sử dụng khối óc, hiểu biết và chuyên môn và khả năng sáng tạo của mình để làm tốt hơn, hiệu quả hơn trong công việc, cũng như nếu có thể, để đóng góp các giải pháp mới không chỉ cho tiền tuyến mà cả hậu phương trong trận chiến cam go này. Điều quan trọng, chúng ta hãy mau hơn nữa, khẩn trương hơn nữa. Sự tự chủ, tự lực tự cường là chìa khóa của lời giải bài toán Covid-19. Chiến lược và chiến thuật của chúng ta đang cho thấy là đúng đắn. Ta luôn chủ động nắm được những điểm mấu chốt. Đó là: đảm bảo khẩu trang, chủ động trong thiết bị xét nghiệm (test kit) và đang tích cực nghiên cứu sản xuất vaccine. Chúng ta đã tránh được đáng kể sự phụ thuộc vào nước khác, khi mà giá khẩu trang đang bị thao túng và đội lên cỡ 20 lần ở Châu Âu cũng như sai sót trong những bộ test virus đang dùng ở một số nước.
Bình tĩnh, tỉnh táo để hành động đúng.
Ngay từ đầu, chủ trương của nhà nước là đón các công dân của mình về tránh dịch, cho dù bạn có bị mắc bệnh hay không. Mặc dù vậy, có lẽ bạn chỉ nên về khi thực sự cần thiết. Trong giai đoạn dịch bệnh tràn lan và các nước đóng cửa hàng không, đã có nhiều bạn phải chọn một hành trình vất vả qua nhiều nước. Chắc hẳn bạn không muốn gặp tình trạng vật vã trở về để rồi vật vã ra đi khi quay lại để tiếp tục học tập và công tác.
Với đồng bào đang ở lại, hãy mạnh mẽ, cùng nhau chia sẻ và có những hoạt động cùng người dân bản xứ giúp hệ thống y tế nước sở tại chống dịch. Mỗi nước có một hoàn cảnh khác nhau và tình huống dịch khác nhau nên các giải pháp sẽ khác nhau mà không thể so sánh một cách đơn giản được. Bạn cần tưởng vào chính quyền sở tại và hãy tâm niệm, giúp nhau lúc này cũng là giúp mình.
Mỗi người Việt ở nước ngoài là một đại sứ cho quê hương. Cùng làm việc chăm chỉ, tuân thủ pháp luật, các hướng dẫn của nước sở tại, có trách nhiệm với cộng đồng, chia sẻ hỗ trợ các tổ chức y tế, cứu nạn bằng tất cả những gì bạn làm được và có thể tự hào nói tôi là người Việt Nam.
Cộng đồng người Việt ở Séc đã phát động phong trào may khẩu trang để phát tặng cho người già, người vô gia cư, công an, bảo vệ và nhân rộng trên khắp cả nước. Nhiều cửa hàng tạp hóa người Việt ở đây với logo hình „trái tim" cũng cung cấp độ uống và đồ ăn nhẹ miễn phí cho lực lượng trên tuyến đầu của cuộc chiến chống Covid-19 như bác sỹ, cảnh sát và cứu hỏa. Ngoài ra, cộng đồng người Việt tại thành phố Usti nad Labem ở miền bắc đã quyên góp tiền mua máy trợ thở tặng bệnh viện Masaryk. Tại Đức cũng có nhiều người Việt làm dịch vụ nail đã và đang tiếp tục quyên góp khẩu trang và tặng cho một số bệnh viện, nơi mà vấn đề chống lây nhiễm vẫn đang là thách thức. Đó là những hành động thiết thực, chủ động và có trách nhiệm với cộng đồng cũng như bản thân mình. Chúng ta sẽ cùng nhau vượt qua cơn sóng dữ này.
Sống trong đời sống, cần có một tấm lòng. Và bạn biết rồi đấy, đôi khi đơn giản chỉ là để gió cuốn đi.
>>Chia sẻ bài viết của bạn cho trang Ý kiến tại đây.
Trần Thu Thuỷ
