Nhiều doanh nghiệp bảo hiểm vi phạm công bố thông tin
Công bố thông tin bất thường, doanh nghiệp bảo hiểm gặp khó
Gần đây nhà đầu tư thờ ơ với cổ phiếu bảo hiểm do lãi suất tiền gửi giảm, lợi nhuận từ đầu tư tài chính của khối doanh nghiệp này cũng giảm xuống. Dưới đây là chia sẻ của bà Nguyễn Thu Hà, Phòng phân tích và tư vấn đầu tư Công ty chứng khoán Bảo Việt (BVSC) về yếu tố khiến cổ phiếu bảo hiểm kém hấp dẫn.
- Lãi suất tiền gửi giảm sẽ khiến doanh nghiệp bảo hiểm bớt lãi khi lợi nhuận lâu nay đến chủ yếu đến từ lãi tiền gửi. Đó có phải là nguyên nhân chính khiến cổ phiếu ngành bảo hiểm kém hấp dẫn, thưa bà?
- Hiện tại, khoảng 72% danh mục đầu tư của khối bảo hiểm phi nhân thọ là tiền gửi tại các tổ chức tín dụng. Do đó, khi lãi suất giảm, thu nhập từ lãi tiền gửi của các doanh nghiệp bảo hiểm cũng sẽ bị ảnh hưởng.
Theo báo cáo của Ủy ban giám sát tài chính quốc gia, thị trường chứng khoán sụt giảm cũng là một trong những nguyên nhân khiến cổ phiếu ngành bảo hiểm kém hấp dẫn và thiếu thanh khoản. Trong khi đó, hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp này vẫn phụ thuộc nhiều vào nguồn vốn bên ngoài. Năm 2011 tỷ lệ vốn chủ sở hữu và tổng tài sản chỉ là 47,2%, giảm so với cùng kỳ năm 2010 (49,7%). Điều này tiềm ẩn nguy cơ rủi ro chi trả bồi thường cho những tổn thất lớn ngoài dự tính của các doanh nghiệp bảo hiểm.
- Bà có nghĩ sự kém hấp dẫn của cổ phiếu bảo hiểm được đánh giá là còn bắt nguồn từ yếu tố độc quyền ngành cộng với việc cổ đông chiến lược sở hữu tỷ lệ chi phối trong các doanh nghiệp?
- Đa số các doanh nghiệp bảo hiểm niêm yết đều là các doanh nghiệp nội ngành như PVI, BMI, PTI, PGI. Tính đến 30/9/2011, các doanh nghiệp trên cùng với MIC, SVIC, Toàn Cầu, Hàng không nắm tới 59,1% tổng phí bảo hiểm toàn ngành.
Như vậy, doanh thu phí bảo hiểm của các doanh nghiệp bảo hiểm nội ngành khối tập đoàn kinh tế chiếm quá nửa thị phần tổng phí bảo hiểm toàn ngành và có xu hướng tăng lên. Điều này phản ánh, hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp bảo hiểm nội ngành khối tập đoàn sẽ đối mặt với việc không phân tán được rủi ro.
Tuy nhiên, sự kém hấp dẫn của cổ phiếu bảo hiểm không hẳn do yếu tố độc quyền ngành (trong một số trường hợp, đó còn là sức hút nhà đầu tư), mà nguyên nhân quan trọng là việc các doanh nghiệp bảo hiểm tập trung sở hữu vào một số cổ đông lớn, thường là các cổ đông chiến lược. Số lượng nhà đầu tư nhỏ lẻ không nhiều cũng khiến tính thanh khoản cũng như tính thị trường của các cổ phiếu bảo hiểm không cao.
- Khi tin tốt được tung ra trong điều kiện thị trường ổn định thì có thể được phản ánh vào giá cổ phiếu. Nhưng với cổ phiếu bảo hiểm dường như là ngoại lệ. Đơn cử như trường hợp của PVI, mặc dù giá bán cho cổ đông chiến lược nước ngoài là 36.000 đồng một cổ phiếu nhưng thị giá cổ phiếu này vẫn chỉ trên dưới 20.000 đồng một cổ phiếu. Theo bà, nguyên nhân là vì sao?
- Sự tăng hoặc giảm giá cổ phiếu do nhiều yếu tố tác động, chẳng hạn như biến động thị trường, tình hình kinh tế vĩ mô, thông tin tích cực hay tiêu cực về doanh nghiệp. Thời điểm thông tin cũng tương đối quan trọng, nếu doanh nghiệp có thông tin tốt trong bối cảnh thị trường thuận lợi sẽ hỗ trợ tốt cho giá cổ phiếu. Nếu doanh nghiệp có tin tốt, nhưng trong điều kiện thị trường xấu thì tác dụng của thông tin đó không còn lớn nữa.
Hơn nữa, việc chào bán cho cổ đông chiến lược nước ngoài như trường hợp của PVI cũng có 2 chiều hướng tích cực và tiêu cực đối với cổ đông hiện hữu. Tich cực là doanh nghiệp có thêm được nguồn vốn mới bổ sung cho hoạt động kinh doanh, tạo thặng dư vốn. Tiêu cực là dẫn đến hiện tượng pha loãng cổ phiếu. Khó có thể lượng hóa được chiều hướng nào mạnh hơn.
- Ngoài yếu tố thị trường, đâu là lý do khiến cổ phiếu ngành này chưa thực sự hấp dẫn nhà đầu tư trong nước, trong khi các nhà đầu tư ngoại thì có vẻ mặn mà hơn?
- Xét về quy mô, đúng là thị trường bảo hiểm Việt Nam vẫn còn nhiều tiềm năng tăng trưởng, khi quy mô của thị trường này hiện còn rất nhỏ nếu so sánh với các quốc gia khác trong khu vực.
Trên thực tế, quy mô của thị trường bảo hiểm vẫn tăng trưởng với tốc độ cao trong những năm gần đây. Tuy nhiên, khả năng sinh lời của các doanh nghiệp bảo hiểm hiện chỉ ở mức thấp. Năm 2011, ROE khu vực bảo hiểm phi nhân thọ tăng 23%, khối bảo hiểm nhân thọ giảm mạnh 33% so với cùng kỳ năm 2010...
Năm qua, toàn thị trường có 5 trong số 29 doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ và 5 trong số 14 doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ kinh doanh thua lỗ. Trong đó, có tới 63% doanh nghiệp thua lỗ trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm gốc. Do đó, có thể thấy thị trường bảo hiểm mới phát triển mạnh về quy mô, chứ chưa hấp dẫn về khả năng sinh lời.
(Theo Đầu tư chứng khoán)