Từ 29/11, sự cố cáp ngầm vượt biển 110 kV ở Hà Tiên - Phú Quốc đã gây mất điện diện rộng ở các khu vực Dương Đông, Cửa Cạn, Cửa Dương, Hàm Ninh và toàn bộ khu vực Bắc đảo. Công ty điện lực An Giang đã cô lập cáp ngầm để kiểm tra, dự kiến thời gian khắc phục có thể kéo dài, tùy thuộc mức độ hư hỏng và phương án xử lý.
Những người kinh doanh dịch vụ du lịch ở Phú Quốc đang trải qua chuỗi ngày "mở mắt thấy mất hàng chục triệu đồng" trong khi đang là mùa cao điểm du lịch khách nước ngoài.
Sáng 2/12, ông Lê Hồng Sơn, chủ resort Bờ Biển Vàng ở Gành Dầu, vừa mua thêm 1.000 lít dầu để vận hành máy phát điện. Mỗi ngày, riêng tiền nhiên liệu để vận hành hệ thống máy phát điện công suất lớn đã "ngốn" của doanh nghiệp này khoảng 20 triệu đồng. Con số này dự kiến còn tăng lũy tiến nếu sự cố không được khắc phục sớm.
Theo ông Sơn, đây là thời điểm "vàng" của du lịch Phú Quốc khi lượng khách quốc tế, đặc biệt là khách Âu, Mỹ đổ về tránh đông. Tỷ lệ lấp đầy phòng tại resort đang đạt mức cao nhất. Tuy nhiên, sự cố mất điện khiến khoảng 40% lượng khách đặt trước trong tuần đã yêu cầu hủy phòng để chuyển sang khu vực Nam đảo hoặc bay đến địa phương khác. Hiện tại, cơ sở đang duy trì điện khoảng 10 tiếng mỗi ngày và báo du khách về các khung giờ cắt điện để khách chủ động điều chỉnh lịch trình quay về resort nghỉ ngơi.
"Chi phí nhiên liệu chúng tôi có thể gồng gánh, nhưng việc khách hủy tour và những đánh giá không tốt về trải nghiệm dịch vụ mới là thiệt hại lâu dài cho thương hiệu du lịch địa phương", ông Sơn nói.
Một resort với hơn 1.000 phòng ở bắc đảo. Ảnh: Agoda
Tình cảnh của ông Sơn không phải cá biệt. Tại các khu nghỉ dưỡng quy mô lớn từ 300 phòng trở lên, thiệt hại được tính bằng tiền tỷ. Bà Lê Thị Hải Châu, quản lý một chuỗi resort 5 sao tại Bắc đảo cho biết, trung bình một cơ sở quy mô 300 phòng tiêu tốn khoảng 1,5 tỷ đồng tiền điện lưới mỗi tháng. Khi chuyển sang chạy máy phát điện diesel, chi phí này đội lên gấp đôi, thậm chí gấp ba lần, dao động từ 2,8 đến 3 tỷ đồng. Chỉ trong ba ngày đầu xảy ra sự cố, một resort trong hệ thống của bà đã phải chi 200 triệu đồng chỉ để mua dầu.
Khác với những lần mất điện cục bộ trước đây thường được báo trước và chỉ kéo dài vài giờ, sự cố lần này diễn ra bất ngờ và kéo dài nhiều ngày khiến các doanh nghiệp trở tay không kịp. Để duy trì hoạt động, hầu hết các cơ sở lưu trú buộc phải chạy máy phát điện gần như 24/24h. Tuy nhiên, công suất máy phát thường chỉ đáp ứng được khoảng 70-80% nhu cầu tải thực tế.
Để thích ứng, các resort phải kích hoạt quy trình tiết kiệm năng lượng khẩn cấp. Hệ thống chiếu sáng công cộng bị cắt giảm tối đa, điều hòa trung tâm được cài đặt cố định ở mức 24-25 độ C, các thiết bị tiêu thụ điện lớn ở khu vực nhân viên bị ngắt hoàn toàn.
Thậm chí, một số nơi phải áp dụng biện pháp cực đoan như cắt điện luân phiên tại các khu vực không có khách lưu trú.
"Chúng tôi đang phải xoay xở từng giờ để giảm thiểu tác động đến kỳ nghỉ của du khách. Nếu tình trạng này kéo dài qua lễ Giáng sinh và Tết Dương lịch, hậu quả sẽ rất khó lường", bà Châu nhận định.
Không chỉ các "ông lớn", các doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng lao đao. Chị Hoàng Linh, chủ một resort tại phường Dương Đông cho biết, sau hai ngày chạy liên tục, máy phát điện của cơ sở đã bị hỏng do quá tải. Chị buộc phải thuê máy phát bên ngoài với chi phí cao nhưng chỉ đủ duy trì điện cho quầy lễ tân và hệ thống wifi. Buổi tối, khách hàng phải dùng đèn sạc hoặc nến trong phòng nghỉ. Trước sự bất tiện này, chị Linh đã chủ động hoàn tiền 100% cho những khách muốn rời đi và miễn phí toàn bộ dịch vụ cho khách ở lại.
"Mất doanh thu mùa cao điểm rất xót xa, nhưng giữ uy tín và sự an toàn cho du khách là ưu tiên hàng đầu lúc này", chị Linh nói.
Anh Hà Tuấn Minh, Giám đốc Công ty du lịch quốc tế Winner Phú Quốc, cho biết chi phí vận hành hiện tại đã cao gấp 5 lần so với bình thường. Điều đáng lo ngại hơn là sự cố điện áp không ổn định khi chuyển đổi giữa điện lưới và máy phát đã khiến nhiều thiết bị điện tử đắt tiền trong khách sạn bị hư hỏng.
Resort ở phường Dương Đông mất điện trong khi máy phát chỉ đủ cấp điện cho khu vực lễ tân và nhà hàng. Ảnh: Hoàng Linh
Theo Tổng công ty Điện lực miền Nam (EVNSPC), tuyến cáp ngầm 110 kV Hà Tiên - Phú Quốc là một trong hai tuyến cáp quan trọng cấp điện cho đảo ngọc, bên cạnh tuyến 220 kV Kiên Bình - Phú Quốc. Sự cố lần này được xác định là khá phức tạp, khiến việc tiếp cận và sửa chữa gặp nhiều khó khăn.
Đại diện Công ty Điện lực An Giang cho biết đã huy động tối đa nhân lực và thiết bị chuyên dụng để khắc phục, đồng thời thực hiện phương án điều tiết phụ tải, ưu tiên cấp điện cho các khu vực trung tâm và các cơ sở hạ tầng quan trọng, tuy nhiên việc khôi phục hoàn toàn cần thêm thời gian.
Nhiều doanh nghiệp kiến nghị, bên cạnh việc khắc phục sự cố, Phú Quốc và ngành điện cần có cơ chế bồi thường hoặc hỗ trợ thỏa đáng cho các đơn vị bị thiệt hại, thay vì chỉ dừng lại ở việc thông báo và xin lỗi.
Về lâu dài, các chủ đầu tư như chị Hoàng Linh đang tính đến phương án lắp đặt hệ thống điện năng lượng mặt trời áp mái để tự chủ một phần nguồn điện. Dù chi phí đầu tư ban đầu lớn, đây được xem là giải pháp để giảm rủi ro trong tương lai, đồng thời hướng tới tiêu chí du lịch xanh mà Phú Quốc đang theo đuổi.
Anh Tuấn Minh, đại diện Winner Phú Quốc, chủ khu lưu trú hơn 50 phòng, cho biết sự cố mất điện ảnh hưởng nặng nề nhất là các khách sạn nhỏ, homestay du lịch vì họ khó có thể gồng được chi phí chạy máy phát. Hơn nữa, đây lại là mùa du lịch cao điểm cũng là nguồn thu nhập chính trong năm, nếu bị thất thu xem như cả năm mất trắng.
"Thiệt hại là chắc rồi nhưng kêu ai để được bồi thường đây", anh Minh băn khoăn.
Theo số liệu từ Sở Du lịch An Giang, trong 11 tháng, tỉnh đã đón hơn 22,7 triệu lượt khách, tăng 24% so với cùng kỳ và vượt 8% kế hoạch năm. Trong đó, đặc khu Phú Quốc đón khoảng 7,6 triệu lượt khách, tăng 35% so với cùng kỳ, vượt mục tiêu năm gần 5%.
Ngọc Tài - Tú Nguyễn