Điểm mới trong dự thảo luật lần này là, cơ quan thuế được thực hiện điều tra đối với các trường hợp trốn thuế gian lận thuế có tổ chức và được áp dụng các biện pháp như thu thập thông tin, tài liệu, chứng cứ liên quan đến đối tượng điều tra. Trong đó, Tổng cục trưởng Tổng cục thuế, Hải quan, thủ trưởng lực lượng điều tra thuộc cơ quan thuế... có thẩm quyền ban hành các quyết định điều tra trốn thuế...
Tuy nhiên, điều khiến các đại biểu quan tâm nhất vẫn là những vấn đề liên quan đến công tác điều tra trốn thuế và gian lận thuế được nêu trong dự thảo luật. Một số ý kiến cho rằng, việc trốn lậu thuế ngày càng tinh vi và diễn ra phức tạp, để khắc phục tình trạng này và tăng cường hiệu lực pháp lý của Luật khi ban hành thì cần giao nhiệm vụ điều tra cho cơ quan quản lý thuế. nhiều nước trên thế giới đã áp dụng cách này rất thành công. Tuy nhiên, không ít ý kiến phản đối khi cho rằng, không nên giao chức năng điều tra cho cơ quan quản lý thuế mà chỉ cần họ tập trung làm tốt chức năng kiểm tra thuế là đủ.
 |
|
Cán bộ thuế làm việc với doanh nghiệp. Ảnh: Trường Giang. |
Đại biểu Hoàng Văn Minh cho rằng, nếu quả thực, lâu nay do không có cơ quan điều tra thuế nên tình trạng gian lận gia tăng gây thất thu cho ngân sách Nhà nước thì ban soạn thảo cũng cần báo cáo rõ cho Quốc hội biết. "Thời gian qua, chúng ta đã giao quá nhiều quyền hạn cho cơ quan hải quan trọng việc điều tra xử lý các vi phạm. Thế nhưng số vụ vi phạm mà cơ quan này đưa ra để xử lý rất ít, điều này có phải do các anh vẫn chưa cảm thấy đủ quyền lực hay còn lý do nào khác", ông Minh nói. Theo ông, nếu không thực sự thấy cần thiết thì không nên thành lập cơ quan điều tra thuế, để tránh trường hợp mỗi khi một Dự án Luật mới ra đời lại xuất hiện thêm một cơ quan mới.
Đại biểu tỉnh Lào Cai Vũ Ngọc Cừ thì nhấn mạnh, dự thảo luật quy định rất chi tiết về hình thức khen thưởng và mức xử phạt, song các điều khoản dường như vẫn nghiêng về các các đối tượng nộp thuế còn chế tài xử phạt đối với cán bộ thuế thì quy định rất chung chung. Nếu cán bộ thuế lạm quyền hoặc làm sai, ảnh hưởng đến quyền lợi của người nộp thuế thì trách nhiệm của công chức đến đâu, luật chưa quy định. Không có cơ sở trách nhiệm cho các công chức dễ dẫn đến tình trạng hạch sách, gây khó khăn cho người nộp thuế. "Theo tôi cần bổ sung thêm các điều khoản hay quy định chế tài xử phạt đối với các hành vi vi phạm của cả cán bộ nộp thuế để tránh tiêu cực", ông nói.
Một vấn đề khiến khá nhiều đại biểu băn khoăn là liệu Dự án Luật Quản lý thuế ra đời có hạn chế được tình trạng nhũng nhiễu gây phiền hà cho doanh nghiệp và đối tượng nộp thuế. Ông Nguyễn Ngọc Trân, Đại biểu tỉnh An Giang cho rằng, thời gian qua, lương cán bộ thuế luôn ở mức cao hơn các ngành khác do có một khoản trợ cấp nhất định, vậy mà còn rất nhiều doanh nghiệp phản ánh chuyện cán bộ thuế "vòi tiền". Thậm chí trong bảng xếp hạng chỉ số năng lực cạnh tranh giữa các tỉnh Hà Nội tụt tới 26 bậc, một vấn đề nổi cộm là trong số các doanh nghiệp được hỏi thì có tới 74,3% thừa nhận đã chấp nhận và thương lượng với cán bộ thuế để ăn chia và giảm bớt số thuế phải nộp.
Ông Lê Minh Hồng, Đại biểu tỉnh Ninh Bình cho rằng, tình trạng tiêu cực trong ngành thuế và hải quan vẫn còn nhiều. Không ít trường hợp cán bộ thuế móc nối với doanh nghiệp khiến tiền thuế của Nhà nước bị chia năm xẻ bảy chứ không về hết ngân khố quốc gia. "Vậy thì khi Dự án Luật này ra đời, khoản lương khoán thêm cho hải quan và cơ quan thuế có còn?", ông đặt câu hỏi.
Dự thảo luật cũng đề cập đến vai trò và trách nhiệm của đại lý thuế -cơ quan trung gian làm nhiệm vụ tư vấn pháp luật thay mặt doanh nghiệp thực hiện các thủ tục về thuế. Đại lý này có nghĩa vụ cung cấp cho cơ quan thuế các tài liệu, chứng từ để xác minh tính chính xác của việc quyết toán thuế, miễn giảm, hoàn thuế... và chịu trách nhiệm trước pháp luật. Tuy nhiên, theo ý kiến của nhiều đại biểu thì việc thành lập thêm cơ quan thứ 3 này là không thực sự cần thiết. Theo họ, nếu quản lý không tốt thì đây lại là kẽ hở cho một số đối tượng lợi dụng ôm tiền của Nhà nước rồi bỏ trốn, hoặc đại lý biến thành "cò môi giới" giữa cơ quan thuế và doanh nghiệp.
Một lý do nữa theo các đại biểu, việc có thêm đại lý thuế sẽ khiến bí mật doanh nghiệp khó có thể được giữ kín, và biết đâu đơn vị trung gian lại sử dụng thông tin này bán cho tổ chức khác gây sức ép với người nộp thuế.
Minh Khuyên