Cai nghiện rượu bằng 'cuộc sống thứ hai'

Điều trị tâm lý trên bờ biển ảo, thử nghiệm khả năng chịu đựng trong máy bay ảo: Các nhà khoa học Mỹ đã điều trị thành công cho những người nghiện rượu trong thế giới ảo "Second Life".

Bệnh nhân Shelly và nhà điều trị Stone trong phòng điều trị ảo... Ảnh: Spiegel Online.

Trong cuộc sống thứ nhất Shelly thường hay say rượu. Trước lễ cưới của cô cháu gái bà đã uống hết nửa chai rượu vodka rồi sau đó là thuốc an thần loại mạnh.

Trong cuộc sống thứ hai Shelly thường ngồi cạnh biển. Phía trước là sóng vỗ vào bờ, nơi nước chỉ vừa chạm vào chân. Bà có một thân thể trẻ mãi, một con hải âu đơn độc kêu vang phía xa xa. Ngọn lửa bập bùng trong một vòng tròn đá ở gần đó. Gió mang tàn lửa ra đến tận biển. Shelly cầm trên bàn tay ảo một ly nước ngọt. Bà có thể ngồi đó mãi và tiếp tục uống. Ly sẽ không bao giờ cạn.

Từ năm 16 tuổi Shelly đã bắt đầu nghiện rượu. Từ một năm nay người phụ nữ 44 tuổi này tham gia một cuộc điều trị đặc biệt: Bà là bệnh nhân của Accelerated Recovery Centers, tổ chức giúp đỡ những người nghiện rượu đầu tiên đã tích hợp thế giới ảo "Second Life" vào phương án điều trị. Bệnh nhân được chăm sóc tại Atlanta và trên hòn đảo ảo Identity Island. Trong "Second Life" họ tiến hành nhiều cuộc nói chuyện riêng biệt hay trong nhóm cũng như thực hiện nhiều chương trình huấn luyện đặc biệt, học cách cưỡng lại rượu trong những tình huống gây stress.

...và trong căn phòng thật tại Atlanta. Ảnh: Spiegel Online.

Từ 9 tháng nay, khoảng 100 người nghiện rượu và hơn 10 nhà tâm lý học đã gặp gỡ và trao đổi trên Identity Island. Sắp đến công ty sẽ công bố kết quả của giai đoạn thử nghiệm. Theo thông tin của Accelerated Recovery, việc kết nối thế giới ảo có nhiều khả năng cải thiện việc chữa trị nghiện.

Shelly xỏ dép vào chân rồi rời bờ biển. Bà đi trên một con đường lát đá, ngang qua đèn đường, hàng cây bạch dương, nhiều bụi cây màu vàng rồi bước vào trong một ngôi nhà. Trong một căn phòng là hai chiếc ghế dài bọc da đặt vuông góc với nhau, phía trước là một chiếc bàn bằng gỗ, bên trên đặt một vật bằng đồng có hình dạng kỳ lạ. Ngồi trên một chiếc ghế dài là một avatar - một con người ảo - gầy, da nâu với tóc dài màu đen. "Chào Shelly", con người thật phía sau avatar nói. "Hoan nghênh cô đến để điều trị."

Xưng tội qua bức màn che

Người đàn ông phía sau avatar là David Stone, giám đốc điều hành và cũng là người thành lập công ty Accelerated Recovery và từ hơn 20 năm nay là nhà điều trị tâm lý.

Một mặt, bệnh nhân và nhà điều trị gần nhau trong thế giới ảo, trò chuyện ở một nơi quen thuộc, nhìn những gương mặt quen thuộc. Mặt khác, trong cuộc đời thật họ lại cách xa nhau, nhờ vậy mà dễ dàng nói về những việc riêng tư. "Giống như xưng tội trong nhà thờ", ông Stone nói. "Người ta thú nhận tội lỗi của mình qua một bức màn."

Thêm vào đó, những lần gặp gỡ trong "Cuộc sống thứ hai" cũng được giữ kín tuyệt đối, giống như khi đi xưng tội hay tại một cuộc nói chuyện để điều trị trong thực tế.

Thêm can đảm cho cuộc sống mới

Shelly đã cố cai rượu hơn 5 lần, và bà lại tiếp tục uống rượu 5 lần. Phần lớn những người nghiện rượu đều như thế: Viện Quốc gia về lạm dụng rượu và nghiện rượu ở Mỹ phỏng đoán 65% người nghiện tại Mỹ lại tái nghiện rượu vào lúc nào đó, phần lớn là trong năm đầu tiên sau khi được điều trị. Ở Đức tỷ lệ tái nghiện theo một khảo sát là hơn 60%.

Giám đốc Kelly trước trung tâm điều trị ảo, ... Ảnh: Spiegel Online.

Ông Volker Weissinger, chủ tịch Hội chống nghiện tại Đức cũng cho rằng việc điều trị trong "Second Life" có tiềm năng giảm tỷ lệ này xuống. "Phần lớn người nghiện rượu lại tái nghiện khi họ cố gắng hòa nhập vào cuộc sống bình thường", ông giải thích. "Điều quan trọng là họ được giúp đỡ một cách nhanh chóng trong những tình huống gây stress. Một nơi đến trong thế giới ảo, nơi bệnh nhân tìm được sự giúp đỡ không phụ thuộc vào thời gian và địa điểm cũng là đóng góp tốt."

Điều trị trong máy bay ảo

...trung tâm điều trị thật tại Atlanta. Ảnh: Spiegel Online.

Tuy Shelly chỉ điều trị qua những cuộc nói chuyện nhưng thế giới ảo vẫn còn có nhiều khả năng khác: Trên Identity cũng có một chiếc máy bay ảo mà Shelly có thể bước lên. Động cơ máy bay gầm rú bên trong. Đèn chớp tắt. Sàn phía dưới rung chuyển như thể đang bay qua vùng thời tiết xấu, hành khách bị ấn mạnh vào trong ghế. Một tiếp viên hàng không đứng mỉm cười trước phòng lái. Ai bấm chuột vào đấy sẽ được mời một thức uống: whiskey, bia, vodka và ở đâu đó giữa những đồ uống có rượu là nước ngọt.

Trong khi con người ảo đang bay qua những nhiễu loạn không khí, bệnh nhân nằm trên ghế da đang bị rung động mạnh. Họ mang kính đặc biệt chiếu thẳng thế giới ảo vào võng mạc. "Cảm giác thật đến gây sốc", nhà tâm lý học Stone nói. "Và nó cũng có giá trị điều trị cao. Chúng tôi cho bệnh nhân trải qua những tình huống cực kỳ căng thẳng mà trong đó họ thường hay lại với đến chai rượu. Nhờ vậy mà họ có thể học cách cưỡng lại được rượu trong những khoảnh khắc khó khăn."

Shelly không uống rượu nữa từ 2 năm nay. Trước đây không lâu bà cùng với Bob, một bệnh nhân khác, đi thơ thẩn trên con đường lát đá. Biển rì rào phía xa xa. Shelly và Bob đặt người ảo của họ vào trong một đài phun nước. Sau một lúc lâu họ mới biết rằng không ra khỏi được. Đầu tiên họ tự cười chính họ vì sự vụng về này, rồi sau đó tự hổ thẹn một ít. Nhà điều trị có thể xuất hiện bằng xương bằng thịt bất cứ lúc nào, ông ấy sẽ nghĩ gì về họ?

Hai người trò chuyện một giờ đồng hồ, về cuộc điều trị, về con cái và về một con đường thoát khỏi ngục tù ẩm ướt ảo. Thế rồi Bob khám phá ra con đường thoát: Ông bấm vào một phím và nhân vật ảo của ông bay lên khỏi mặt đất. Shelly làm theo ông và cũng bắt đầu bay lơ lững. Họ cùng nhau bay thoát khỏi nơi đó.

Phan Ba (theo Spiegel Online)