Cảnh sát đã không kịp khống chế các cổ động viên Liverpool. |
Ngày 29/5/1985, trận chung kết Cup C1 châu Âu giữa Liverpool và Juventus được tổ chức tại SVĐ Heysel ở thủ đô Brussels, nước Bỉ. Các khán giả đã ngồi gần như kín sân từ trước giờ thi đấu khoảng vài tiếng đồng hồ. Tại khán đài Z, nơi được dành cho các cổ động viên trung lập của nước Bỉ, xuất hiện rất nhiều tifosi của Juventus (theo quy định, xen kẽ giữa hai nhóm cổ động viên đối địch là nhóm cổ động viên trung lập). Sở dĩ xảy ra chuyện này là vì, các fan của Juve đã tìm mọi cách để mua lại vé của người Bỉ để được vào sân. Và không ngờ đó là những tấm vé định mệnh.
Trước giờ thi đấu khoảng một tiếng rưỡi, các hooligan người Anh ở khán đài bên cạnh phá được hàng rào, và tấn công một cách điên cuồng vào nhóm người Italy này, bằng tay không, gậy, và cả dao găm, gây ra rất nhiều thương vong. Một bức tường của khán đài Z không chịu nổi sức nặng đã sụp đổ, càng làm tăng thêm số nạn nhân của ngày hôm đó. Cảnh sát không kịp can thiệp, bởi khán đài trung lập chỉ bố trí hai cảnh sát.
Cảnh tan hoang của khán đài Z sau thảm họa. |
Hậu quả là 39 người thiệt mạng và 376 người bị thương. Thế nhưng, BTC vẫn cho tiến hành trận đấu, sau khi bị hoãn hơn 1 tiếng. Các cầu thủ của hai bên do ở trong phòng thay đồ nên chỉ được biết rằng có người chết, có bạo loạn, nhưng không thể nắm rõ được chi tiết những gì đã xảy ra. Sau này, Boniek, cầu thủ đã ngã đẹp mắt để kiếm quả penalty quyết định cho Juventus giành chiến thắng, kể lại: "Người ta (UEFA) đã nói với chúng tôi con số thương vong là không đáng kể, nhưng chúng tôi biết là có khá nhiều. Họ còn dọa rằng nếu không ra thi đấu, chiếc Cup sẽ được trao cho đối thủ". Và các cầu thủ đã buộc phải ra sân với những nụ cười nhỏ trên môi.
Đội hình thi đấu hồi đó:
Juventus (HLV Trapattoni): thủ môn Tacconi; hậu vệ Favero, Cabrini, Brio, Scirea; tiền vệ Bonini, Platini, Tardelli; tiền đạo Briaschi (Prandelli), Rossi (Vignola), Boniek
Liverpool (HLV Fagan): thủ môn Grobbelaar; hậu vệ Neal, Beglin, Lawrenson (Gillespie), Hansen; tiền vệ Nicol, Dalglish, Whelan, Wark; tiền đạo Rush, Walsh (Johnson)
Sau thảm họa này, UEFA đã cấm những CLB Anh thi đấu tại các Cup châu Âu trong 5 năm liên tiếp. Và nền bóng đá xứ sở sương mù phải trả giá đắt hơn bằng sự lạc hậu không thể cứu vãn so với các cường quốc bóng đá trong khu vực. Điều này thể hiện rất rõ qua các con số. Trong 14 năm trước thảm họa (1970-1984), bóng đá Anh đoạt 7 Cup C1, 2 Cup C2, và 6 chiếc Cup C3. Còn 14 năm sau khi trở lại với đấu trường châu lục (1990-2004), quê hương của bóng đá chỉ được đón nhận có 1 Cup C1, 3 Cup C2, và 1 Cup C3. Đó chính là hậu quả không thể lường hết của bạo lực.
UEFA cũng bị chỉ trích bởi những sai lầm của họ: Không có kế hoạch kiểm soát hooligan. Xem thường công tác phân phối vé, để quá nhiều vé tuồn ra ngoài. Sử dụng SVĐ quá cũ kỹ cho một sự kiện quan trọng (Heysel được xây từ năm 1930), hậu quả là tường rào không chịu được sức ép từ các cổ động viên.
Tại Euro 2000 đồng tổ chức ở Bỉ, thủ quân đội tuyển Italy, Maldini (trái) đã đến đặt hoa bên bức tường tưởng niệm các nạn nhân xấu số. |
Cuộc tái đấu sau 20 năm, dành cho tình bạn và bóng đá chân chính
Trải qua 20 năm, dù rất nỗ lực tổ chức giao hữu nhưng không thành, hai CLB Juventus và Liverpool vẫn cố gắng duy trì mối quan hệ hữu hảo. Hai năm sau thảm họa Heysel, tiền đạo Ian Rush từ đội bóng thành phố cảng nước Anh gia nhập sân Delle Alpi với giá 3,2 triệu bảng. Và dù thi đấu không thành công, nhưng anh cũng để lại tình cảm đẹp trong việc hàn gắn lại các vết thương.
Đêm thứ ba này, cầu thủ hai đội sẽ tay trong tay bước ra sân Anfield để đấu một trận để đời tại tứ kết lượt đi Champions League, và tất cả chỉ dành cho bóng đá. Để kỷ niệm sự kiện này, Bỉ cho xây một bức tường tưởng niệm cho các nạn nhân xấu số. Nó cao 60 m, với sự đóng góp thép từ Italy, đá của Bỉ và các vần thơ ghi lên sẽ do nước Anh đảm nhận.
Chùm ảnh về thảm họa Heysel 1985 |
Tuy nhiên, vẫn còn rất nhiều những hooligan Anh hung bạo, các ultra Italy quá khích tuyên bố sẵn sàng gây náo động và trả thù. Dù vậy, đó cũng chỉ là những nhóm nhỏ so với các cổ động viên chân chính. Một tifosi nói: "Tất cả đã là quá khứ, hãy để nó trôi qua. Hận thù và bạo lực chỉ đem lại những kết cục buồn. Và chúng tôi thì không muốn bóng đá Italy bị cấm thi đấu như họ".
Còn Jacques Van Camp, một thành viên kỳ cựu của tổ chức những fan cuồng nhiệt của Liverpool (Kop) phát biểu: "Những gì xảy ra năm xưa thật đáng sợ. Tôi sẽ không bao giờ quên những hình ảnh kinh hoàng đó. Hãy dành chỗ cho bóng đá chân chính được tồn tại".
Việt Phương