Chỉ vài tuần sau nỗ lực tiêm vaccine Covid-19 của Mỹ, các tiểu bang đã bắt đầu mở rộng khả năng tiếp cận với các mũi tiêm nhanh hơn kế hoạch, trong bối cảnh nhu cầu lớn của người dân và những lời chỉ trích về tốc độ triển khai.
Một số quan chức y tế công cộng lo lắng việc mở rộng các đối tượng đủ điều kiện tiêm vaccine có thể khiến cho hoạt động tiêm chủng phức tạp hơn và tăng khả năng một số người Mỹ có nguy cơ mắc bệnh cao sẽ bị bỏ qua. Cuộc tranh luận về vấn đề này đang ngày càng gay gắt khi số ca tử vong do nCoV tiếp tục gia tăng, các bệnh viện quá tải với những bệnh nhân nặng và hàng triệu liều vaccine được phân phối vào tháng trước vẫn còn trong tủ đông.
Các thống đốc cũng đang phải chịu áp lực rất lớn từ các cử tri của họ (nhất là những người lớn tuổi, có khả năng đối mặt với nguy cơ tử vong do nCoV cao nhất) để nhanh chóng nhận được những liều vaccine phòng bệnh.
Hôm 9/1, Tổng thống đắc cử Joe Biden có kế hoạch sẽ phân phối gần như tất cả liều vaccine có sẵn cho các bang khi ông nhậm chức vào ngày 20/1, thay vì giữ một nửa để đảm bảo mọi người nhận được mũi tiêm thứ hai đúng lúc sau mũi thứ nhất vài tuần. Điều này có khả năng làm tăng thêm áp lực đang có.
Một số tiểu bang bao gồm Florida, Louisiana và Texas hiện mở rộng đối tượng đủ điều kiện để tiêm vaccine, mặc dù khoảng 21 triệu người trong nhóm ưu tiên hàng đầu được khuyến nghị bởi Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) là nhân viên chăm sóc sức khỏe quốc gia và ba hàng triệu người già ở các viện dưỡng lão và các cơ sở chăm sóc dài hạn khác vẫn chưa được tiêm.
Thống đốc Ron DeSantis của bang Florida (bên phải) trong đợt tiêm chủng tại một viện dưỡng lão ở bang này vào tháng 12/2020.
Hôm 9/1, New York trở thành bang mới nhất cho phép những người từ 75 tuổi trở lên và một số công nhân thiết yếu nhất định được tiêm vaccine vào đầu tuần này. Quan chức y tế cho biết, tiêm vaccine cho số lượng người lớn đòi hỏi nhiều tiền hơn số tiền mà các bang đã nhận để thực hiện nhiệm vụ và cần thời gian hơn để tinh chỉnh hệ thống vận chuyển vaccine, tăng số lượng điểm tiêm chủng...
Mở rộng tiêm chủng của một số tiểu bang dẫn đến nhiều áp lực. Sau khi Florida mở cửa tiêm chủng cho bất kỳ ai từ 65 tuổi trở lên vào cuối tháng trước, nhu cầu lớn đến mức các cổng đăng ký trực tuyến nhanh chóng bị quá tải và gặp sự cố. Mọi người dành hàng giờ trên điện thoại để cố gắng đảm bảo các cuộc hẹn và những người khác đợi qua đêm tại các cơ sở tiêm chủng để đến lượt trước. Những cảnh tương tự đã diễn ra ở các vùng của bang Texas, Tennessee và một số tiểu bang khác.
Vaccine của Moderna đã được chuẩn bị để vận chuyển tại một trung tâm phân phối ở Olive Branch, Mississippi vào tháng 12/2020.
Các hướng dẫn của CDC Mỹ được soạn thảo bởi ủy ban gồm các chuyên gia y tế và sức khỏe cộng đồng nhằm tư vấn về thực hành tiêm chủng; các hướng dẫn đã được cân nhắc trong nhiều tháng về việc ai nên tiêm vaccine đầu tiên trong khi nguồn cung cấp vẫn còn rất hạn chế.
Ủy ban đã cân nhắc các bằng chứng khoa học về những người có nguy cơ mắc bệnh nặng hoặc tử vong vì Covid-19, cũng như vấn đề về đạo đức, chẳng hạn như cách tốt nhất để đảm bảo quyền tiếp cận bình đẳng giữa các chủng tộc và các nhóm kinh tế xã hội khác nhau.
Mặc dù các khuyến nghị của ủy ban không ràng buộc, các bang thường tuân theo chúng. Trong trường hợp mở rộng đối tượng đủ điều kiện tiêm vaccine, ủy ban gợi ý các tiểu bang có thể xem xét mở rộng sang các nhóm ưu tiên bổ sung như khi nhu cầu trong giai đoạn hiện tại dường như đã được đáp ứng, nguồn cung vaccine tăng đáng kể...
Tiến sĩ, bác sĩ sản khoa Kevin Ault tại Trung tâm Y tế Đại học Kansas, người phục vụ trong ủy ban cố vấn đã đưa ra hướng dẫn của CDC cho rằng việc các bang bắt đầu tiêm chủng cho các nhóm mới trước khi kết thúc những nhóm khác là hợp lý, nhưng nên cẩn thận về việc làm trầm trọng thêm tình trạng bất bình đẳng.
Nhân viên chăm sóc sức khỏe tuyến đầu và những người từ 65 tuổi trở lên đã chờ được tiêm tại một khu liên hợp thể thao ở Fort Myers, Florida vào tháng 12/2020.
Sau khi những liều vaccine đầu tiên được tiêm vào giữa tháng 12, các thống đốc ở các bang của nước này cũng chia làm hai luồng ý kiến. Thống đốc Andrew M. Cuomo của New York, một đảng viên Đảng Dân chủ cho biết sẽ phạt các bệnh viện cung cấp vaccine cho những người không phải là nhân viên y tế. Ngược lại, Thống đốc Ron DeSantis của Florida, một đảng viên Đảng Cộng hòa đã đến các cộng đồng hưu trí xung quanh tiểu bang của mình để nhấn mạnh tầm quan trọng tiêm vaccine những người từ 65 tuổi trở lên nhanh chóng.
"Ở Florida, chúng tôi phải đặt cha mẹ và ông bà của chúng tôi lên hàng đầu," ông DeSantis nói tại The Villages, cộng đồng hưu trí lớn nhất quốc gia, ngay trước Giáng sinh.
Ngọc An (Theo New York Times)
