Theo Trung tướng Vịnh, thách thức chung với các quốc gia ASEAN hiện nay là vấn đề an ninh phi truyền thống như: thiên tai, bão lụt, cướp biển, nạn buôn người, buôn lậu vũ khí... Đây là những thách thức được các nước chia sẻ tại Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN lần thứ tư (ADMM 4) và là nội dung được đề cập sâu nhất tại hội nghị.
Để tìm giải pháp giải quyết vấn đề an ninh phi truyền thống, lần đầu tiên Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN mở rộng (ADMM+) sẽ được tổ chức tại Hà Nội vào cuối năm nay.
Ông Vịnh cho biết, cơ sở để đưa ra mô hình ADMM+ trước hết xuất phát từ nhu cầu của cả khối ASEAN. Theo đó, cơ chế mở rộng hợp tác sẽ được thiết lập với 8 đối tác gồm Trung Quốc, Ấn Độ, Nga, Mỹ, Nhật, Hàn Quốc, Australia và New Zealand.
Theo Trung tướng Nguyễn Chí Vịnh, hợp tác quốc phòng giữa ASEAN với các cường quốc ngoài khối xuất phát từ mong muốn của cả hai phía. Ảnh: Nguyễn Hưng. |
"Những thách thức về an ninh trong khu vực bản thân mỗi nước cũng như cả khối không thể tự giải quyết được vì an ninh phi truyền thống mang tính chất xuyên quốc gia, toàn cầu. Cần có sự trao đổi nguồn lực với các nước có trao đổi đối thoại đầy đủ với ASEAN", Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nguyễn Chí Vịnh khẳng định.
Ngoài ra, những năm gần đây, nhiều nước lớn ngoài khối cũng bày tỏ mong muốn hợp tác với ASEAN để đối phó với những thách thức này, chứng tỏ sự lớn mạnh, phát triển của ASEAN trên tư cách là một cộng đồng.
Trả lời câu hỏi của VnExpress.net về việc trang bị tàu ngư chính nhằm bảo vệ, hướng dẫn ngư dân đánh bắt xa bờ ông Vịnh cho biết, "chưa nhận được thông tin đề nghị" từ phía Bộ Nông nghiệp Phát triển Nông thôn. "Tuy nhiên trong những năm qua lực lượng hải quân đã giúp đỡ ngư dân rất nhiều trong cứu hộ cứu nạn, tránh bão, sửa chữa tàu thuyền, bảo vệ họ trong vùng biển của Việt Nam", ông Vịnh nói.
Cũng theo ông Vịnh, không thể nào có một đường ranh giới rõ rệt cho việc đánh bắt cá trên biển Đông. Ngư dân Việt Nam cũng như nhiều nước khác không thể có đủ điều kiện kỹ thuật hiện đại hoặc tri thức "để tuyệt đối không gây ra phức tạp".
"Quan trọng nhất là những nước gặp phải những trường hợp ấy phải đối xử với ngư dân, tàu cá một cách nhân đạo", ông Vịnh nói.
Lý giải việc vấn đề biển Đông không được bàn thảo tại ADMM, Trung tướng Vịnh cho biết, vấn đề biển Đông được giải quyết bằng diễn đàn DOC, tức là Bộ quy tắc ứng xử trên biển Đông. "Không phải Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng không quan tâm nhưng ASEAN có nhiều diễn đàn và mỗi diễn đàn sẽ giải quyết một vấn đề", ông Vịnh nói.
Ngày 11/5, kết thúc phiên họp chính thức Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN lần thứ 4 tại Hà Nội, bộ trưởng các nước đã ký Tuyên bố chung về tăng cường hợp tác quốc phòng. Sau 4 năm thành lập, ADMM được bộ trưởng quốc phòng các quốc gia ASEAN đánh giá có những bước tiến đáng ghi nhận trong nỗ lực xây dựng lòng tin, củng cố đoàn kết, thúc đẩy tự cường khu vực và vị thế của khối trên trường quốc tế.
Hai văn kiện làm cơ sở pháp lý cho việc mở rộng hợp tác quốc phòng an ninh với 8 đối tác đầu tiên thông qua tiến trình ADMM+ là ADMM+: Cơ cấu và thành phần (xác định cơ cấu và thành phần phù hợp nhất đối với ADMM+) và ADMM+: Thể thức và thủ tục (quy định các thể thức và thủ tục đối với hoạt động của ADMM+).
Khác với ARF (Diễn đàn an ninh khu vực - chủ yếu trao đổi thông tin về quốc phòng, an ninh) ADMM+ sẽ là diễn đàn trao đổi, chia sẻ các nguồn lực, kinh nghiệm về an ninh quốc phòng giữa ASEAN với các nước đối tác, qua đó giải quyết các vấn đề an ninh trong nội khối, tăng cường sự hiện diện, vai trò quốc phòng của ASEAN trong khu vực và trên thế giới; xây dựng tiềm lực và khả năng sẵn sàng đối phó tốt hơn với những thách thức an ninh phức tạp.
Nguyễn Hưng