Từ sáng 13/7, người dân sinh sống gần hồ Tàu Voi (phường Kỳ Thịnh) và hồ Thượng Sông Trí (xã Kỳ Hoa, thị xã Kỳ Anh) bất ngờ khi thấy hồ xả nước, trong khi họ không có nhu cầu nước cho sản xuất nông nghiệp. Bình thường phải cuối tháng 7, đầu tháng 8 hồ mới xả để đón lũ.
Một số người nghi vấn việc xả nước có thể để xóa dấu vết chất thải của Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa, vốn đang được chôn lấp ở trang trại tại phường Kỳ Trinh gần đó.
Trả lời về nghi vấn trên, chiều 15/7, ông Phan Viết Liệu, Phó giám đốc Công ty Thủy lợi Nam Hà Tĩnh cho biết, đơn vị đã ngừng xả nước ở hai hồ Tàu Voi và hồ Thượng Sông Trí. Đầu năm 2016, Công ty Thủy lợi Nam Hà Tĩnh và Formosa ký hợp đồng sử dụng nước thô của hồ Thượng Sông Trí. Formosa có một đường ống ngầm dài hơn 20 km nối từ hồ điều hòa của công ty này tới hồ Thượng Sông Trí, chi phí 1m3 nước là 900 đồng, nước từ hồ sẽ được sử dụng cho các nhà máy.
"Mỗi tháng Formosa sẽ lấy nước khoảng 5 lần, mỗi lần khoảng 700 m3. Trong tháng 7 họ mới lấy 3 lần, khi nào họ có nhu cầu thì chúng tôi mở cống", ông Liệu nói và khẳng định kế hoạch xả nước trùng ngẫu nhiên với thời điểm phát hiện 100 tấn chất thải tự ý chôn lấp tại trang trại phường Kỳ Trinh.
Vị này giải thích, nơi chôn lấp chất thải của Formosa thuộc phường Kỳ Trinh có hồ Mục Hương chảy theo nhánh về sông Quyền. Còn vị trí xả nước là hồ Thượng Sông Trí ở xã Kỳ Hoa, cách nơi chôn lấp chất thải khoảng 10 km, nhánh chảy theo hướng khác, không liên quan tới nhánh chảy ở phường Kỳ Trinh.
"Nói xả nước để xóa sạch vết trầm trích trên các lạch nước vì nghi có chất thải được chôn ở đây là thiếu căn cứ, không thể chôn lấp rác ở dưới lòng sông", ông Liệu nhấn mạnh.
Trong một diễn biến khác, ngày 14/7, Formosa Hà Tĩnh đã có văn bản gửi các bộ và địa phương khẳng định chất thải mà Công ty Môi trường đô thị thị xã Kỳ Anh vận chuyển từ nhà máy đưa về chôn ở trang trại là chất thải rắn công nghiệp thông thường.
Formosa viện dẫn một số điều trong hợp đồng vận chuyển và xử lý bùn bánh với Công ty Môi trường đô thị thị xã Kỳ Anh, cho rằng nếu trường hợp xảy ra sai phạm thì phía Công ty Môi trường đô thị thị xã Kỳ Anh phải chịu hoàn toàn trách nhiệm, Formosa không liên quan.
Trước việc đối tác chối bỏ trách nhiệm, ông Lê Quang Hòa, Giám đốc Công ty Môi trường đô thị thị xã Kỳ Anh, khẳng định hợp đồng có ghi rõ là chở chất thải sinh hoạt và chất thải công nghiệp. Về chất thải công nghiệp, Formosa đã gọi Sở Tài nguyên và Môi trường vào làm văn bản chứng minh đó là chất thải công nghiệp thông thường và được phép chôn lấp, không phải qua xử lý.
“Trong hợp đồng chỉ rõ tất cả bùn thải bên A đã được Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Tĩnh chứng nhận là chất thải thông thường, tiếp đó là bên A phải đi theo xe để giám sát bên B. Phía Formosa đã theo xe khi chở đi chôn lấp để chụp ảnh, thì đương nhiên là đơn vị này phải biết hết. Nếu tình huống xấu nhất đó là chất thải nguy hại thì công ty chúng tôi là nạn nân bị họ lừa, bởi hợp đồng không thể hiện chở chất thải nguy hại”, ông Hòa nói.
Trước đó chiều 11/7, Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Tĩnh cùng đoàn liên ngành đã lập biên bản Công ty Môi trường đô thị thị xã Kỳ Anh về việc tự đào hố rộng khoảng 300 m2, sâu một mét, chôn lấp khoảng 100 tấn chất thải của Formosa tại trang trại ở thôn Hoàng Trinh (phường Kỳ Trinh). Bộ Tài nguyên và Môi trường cùng nhà chức trách Hà Tĩnh đã vào hiện trường để kiểm tra, lấy mẫu phân tích với tinh thần "làm đến cùng, ai làm bậy sẽ xử lý".
Formosa cắt bỏ đường ống xả thải ra ngoài khu dân cư
Trong ngày 15/7, ông Trần Đình Thành, Bí thư Đảng ủy phường Kỳ Phương cho biết, phía Formosa đã điều động máy móc tới cắt một đường ống xả nước thải được chôn dưới lòng đất, từ phía trong nhà máy ra ngoài mương thoát lũ trên địa bàn. Đây là đường ống không nằm trong thiết kế ban đầu của Formosa. Theo ông Thành, gần đây người dân phát hiện đường ống nêu trên xả nước bẩn ra ngoài nên báo chính quyền. Nhà chức trách vào làm việc và phía Formosa giải thích đây là đường ống xả nước thải sinh hoạt thông thường, tuy nhiên theo quy định thì việc xả nước thải ra ngoài là sai, do vậy Formosa có trách nhiệm cắt bỏ đường ống. |
Đức Hùng