Chánh Thanh tra TP HCM vừa kiến nghị Chủ tịch UBND thành phố cân nhắc chủ trương đóng cửa bãi chôn lấp rác số 3 - thuộc khu liên hiệp xử lý chất thải rắn Phước Hiệp, huyện Củ Chi, nhằm tránh lãng phí ngân sách nhà nước.
Theo cơ quan này, nếu vẫn quyết đóng cửa bãi rác, thành phố phải mất khoảng 1.000 tỷ đồng, gồm 600 tỷ đồng đã đầu tư xây dựng và 400 ty đồng dự kiến phải bồi thường cho nhà đầu tư Hàn Quốc - nhà thầu chính xây dựng bãi chôn lấp rác.
Dự án bãi chôn lấp số 3 trong khu xử lý chất thải rắn Phước Hiệp đang được xây dựng. Ảnh: H.P
Bãi rác số 3 do Công ty Môi trường Đô thị TP HCM làm chủ đầu tư và Liên danh nhà thầu KBEC (Hàn Quốc), bắt đầu nhận rác từ năm 2013. Tính đến đầu năm 2015, bãi rác đã hoàn thành xây dựng 70% diện tích và đang trong quá trình tiếp nhận 2.000 tấn rác mỗi ngày.
Tuy nhiên, đầu năm ngoái, UBND thành phố có chủ trương đóng cửa bãi rác số 3, chuyển rác về khu xử lý chất thải rắn Đa Phước (Bình Chánh). Chính quyền thành phố cũng đồng ý điều chỉnh giấy chứng nhận đầu tư cho Công ty TNHH Xử lý chất thải rắn Việt Nam nâng công suất tiếp nhận, xử lý của Khu liên hợp xử lý chất thải rắn Đa Phước từ 3.000 lên 10.000 tấn mỗi ngày.
Trước đó, tháng 8/2015, Tổng lãnh sự quán Hàn Quốc tại TP HCM đã có thư gửi UBND TP cho rằng, tính đến khi nhận được thông báo ngưng dự án, nhà thầu KBEC (Hàn Quốc) đã rót nhiều chi phí đầu tư cho bãi rác như nhân lực, máy móc, thiết bị, vật tư nhập từ Hàn Quốc, thu mua vật tư tại chỗ... Quyết định dừng dự án bãi chôn lấp số 3 khiến nhà thầu KBEC đối mặt với nhiều khó khăn.
Theo phía Hàn Quốc, chính quyền thành phố dừng hay tạm dừng dự án bãi chôn lấp số 3 không có lý do chính đáng mà chỉ vì chính sách thay đổi là điều không công bằng và không chấp nhận được theo thông lệ hợp đồng quốc tế, có thể dẫn đến tranh chấp pháp lý mang tính quốc tế.
Cũng theo kết luận của Thanh tra thành phố, Khu liên hợp xử lý chất thải Đa Phước (nơi tiếp nhận thêm 2.000 tấn rác mỗi ngày từ bãi chôn lấp số 3 Phước Hiệp) theo dự án được duyệt ban đầu có công suất 3.000 tấn mỗi ngày và hiện nay đã tiếp nhận bình quân 5.000 tấn mỗi ngày. Song, theo báo cáo của Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố, lực lượng kiểm tra, giám sát về môi trường bị hạn chế trong việc tiếp cận hoạt động xử lý chất thải của khu liên hợp này.
Do vậy, Thanh tra đề nghị thành phố cần cân nhắc đến công tác quản lý nhà nước về tài nguyên môi trường, việc hợp tác và chấp hành các quy định pháp luật của chủ đầu tư dự án Khu liên hợp xử lý chất thải Đa Phước, đánh giá tác động môi trường, sức chịu tải của nền đất và hạ tầng kỹ thuật khu xử lý rác này. Đặc biệt là vấn đề an ninh chất thải trong trường hợp Khu xử lý chất thải Đa Phước xảy ra tình trạng sụt, lún, cháy nổ,…
Thanh tra cũng kiến nghị thành phố cần tổ chức đấu thầu cung ứng dịch vụ công ích trong lĩnh vực xử lý rác thải theo đúng Nghị định của Chính phủ về sản xuất và cung ứng sản phẩm, dịch vụ công ích để tránh tình trạng độc quyền, tiết kiệm kinh phí cho ngân sách.
Hữu Nguyên