Sáng 28/5, gặp gỡ đại biểu tri thức, Bí thư Thành ủy TP HCM Nguyễn Thiện Nhân đặt ra hàng loạt bài toán lớn để thành phố phát triển, bền vững và góp sức nhiều hơn cho đất nước.
Theo ông Nhân, muốn TP HCM trở thành đáng sống, đáng đến, cần một chính quyền thông minh với quy hoạch, điều hành thông minh. Kết quả đo lường tiêu chí này là sự hài lòng của người dân.
"Chính người dân TP HCM cũng phải trở thành công dân thông minh để sử dụng được chính quyền thông minh đó", ông nói và giải thích, người dân phải có khả năng tự học liên tục, biết cách sống trong 2 không gian thực và trên mạng. Mỗi người phải trở thành một "cảm biến xã hội" để phản ánh những bức xúc hoặc hiến kế cho thành phố phát triển.
Kèm với đó, thành phố phải phát triển được doanh nghiệp và dịch vụ thông minh. Những nhân tố này sẽ hợp sức để giải quyết các vấn đề bức thiết của thành phố hiện nay với mục tiêu 4 giảm (ngập nước, ô nhiễm môi trường, kẹt xe và tội phạm) và 4 tăng (thu nhập bình quân đầu người, quy mô và chất lượng sinh hoạt cộng đồng, chất lượng tài nguyên văn hóa của thành phố, sự hài lòng của người dân).
Ông Nguyễn Thiện Nhân phát biểu tại buổi gặp gỡ đại biểu trí thức TP HCM. Ảnh: M.T.
Một bài toán khác được Bí thư TP HCM đặt ra là phát huy tối đa nguồn lực của con người, mà muốn làm được điều này thì chính quyền phải mạnh và trong sạch. "Mỗi cán bộ công chức phải lắng nghe dân, biết sợ dân khi dân không hài lòng. Đảng viên phải gương mẫu, tuân thủ pháp luật", người đứng đầu Thành ủy TP HCM khẳng định.
Ngoài ra, chính quyền phải có giải pháp để đội ngũ trí thức phát huy được năng lực nghiên cứu và sáng tạo ở từng đơn vị, doanh nghiệp, rộng hơn là toàn thành phố và cho cả vùng.
Khẳng định TP HCM là nền kinh tế lớn nhất, đóng góp ngân sách lớn nhất cả nước với con số cụ thể năm 2016, GDP của thành phố chiếm tỷ trọng 22,7%, thu ngân sách chiếm 27,8% cả nước, song đô thị này cũng đang đối mặt với hàng loạt thách thức.
TP HCM là thành phố dịch vụ - công nghiệp nhưng cơ cấu sử dụng đất bất hợp lý khi đất cho công nghiệp, dịch vụ chiếm 6,8% tạo ra 99% GDP; trong khi đất sản xuất nông - lâm - ngư nghiệp chiếm hơn 56% nhưng chỉ đóng góp 1% GDP.
Ông Nhân cho rằng, bên cạnh việc giữ rừng, giữ hệ sinh thái, thành phố phải tính toán lại quỹ đất cho những mục đích sử dụng sao cho phù hợp và phát huy cao nhất tiềm năng, thế mạnh.
Ông cũng bày tỏ lo lắng khi dân số thành phố liên tục tăng mạnh, trong khi diện tích không thay đổi, cường độ lao động, cường độ chất thải gấp 13-15 lần bình quân cả nước. Trước dự báo lượng chất thải sẽ đạt gần 3,6 triệu tấn vào năm 2020 và 4,5 triệu tấn trong năm 2025, ông đặt vấn đề cách thức xử lý chất thải. "Chúng ta tiếp tục xử lý bằng cách chôn lấp đến khi nào, hậu quả ra sao?", ông Nhân tỏ ra sốt ruột.
Về lĩnh vực xã hội, ông Nhân cho biết năng suất lao động trong sản xuất - kinh doanh của thành phố cao gấp gần 3 lần, trong dịch vụ quản lý nhà nước gấp 2 lần bình quân cả nước. Thu nhập của người dân TP HCM cao gấp 2,5 lần bình quân cả nước nhưng lương trả cho công chức vẫn như các nơi khác.
Ông Nguyễn Thiện Nhân trao đổi với chuyên gia quy hoạch đô thị. Ảnh: M.T.
Tại buổi gặp gỡ, hàng chục đại biểu là doanh nhân, nhà khoa học và lãnh đạo các trường đại học đã trình bày giải pháp cho những vấn đề được ông Nhân đặt ra.
Kỹ sư Hà Ngọc Trường, Phó chủ tịch Hội Cầu đường - Cảng TP HCM gửi đến Bí thư Thành uỷ 5 kiến nghị giải quyết các vấn đề giao thông, đô thị. Trong đó, ông nhấn mạnh thành phố phải tăng cường năng lực vận tải, quy hoạch và đổi mới hệ thống giao thông công cộng, đề ra các chính sách quản lý giao thông hợp lý, hợp tình.
"Vấn đề xe cá nhân của thành phố cũng cần có lộ trình phù hợp và minh bạch, có giải pháp tổ chức thực hiện cụ thể", ông Trường đề xuất.
Trong lĩnh vực khởi nghiệp, ông Trần Hữu Đoàn (Tổng giám đốc Công ty kỹ nghệ thực phẩm Việt Sin) nhận xét, nhiều trường đại học ở TP HCM thời gian qua đã có các chương trình, cuộc thi cho phong trào này nhưng mới dừng ở mức tạo ra động lực, suy nghĩ mà chưa đạt nhiều kết quả thực chất.
Theo ông Đoàn, khoảng cách giữa nhà đầu tư và những người khởi nghiệp còn khá xa, nhà khởi nghiệp cũng chưa dễ dàng tiếp cận các nguồn vốn. "Thành phố cần có cơ chế để các trường đại học phát triển khởi nghiệp mạnh mẽ hơn, đồng thời phải có được chuyên gia tư vấn khởi nghiệp giúp người trẻ biến ý tưởng thành hiện thực", ông Đoàn góp ý.
Ông Lê Anh Tuấn (giám đốc một công ty sản xuất hệ thống tự động) lại tỏ ra lo lắng khi sức cạnh tranh của doanh nghiệp nội địa không bằng các doanh nghiệp nước ngoài. Ông Tuấn muốn mối liên kết giữa doanh nghiệp và các đại học, viện nghiên cứu phải chặt chẽ hơn để có nhiều giải pháp khoa học, phù hợp nâng cao năng lực trên thị trường.
Mạnh Tùng