Căn nhà nhỏ hai gian của gia đình anh Biên nằm im lìm ở xã biển bãi ngang Ngư Thủy Trung (Lệ Thủy, Quảng Bình). Từ chỗ có hai lao động chính, gia đình 5 thành viên này giờ chỉ còn chị vợ đảm đang, cáng đáng cho cả nhà. Cùng phụ mẹ là cậu con trai đầu vừa qua tuổi 16 nhưng đã nghỉ học.
8 tháng sống với quả tim nhân tạo bán phần trong lồng ngực, anh Biên đã dần quen với “nhịp đập” của nó. Quả tim “sống” bằng nguồn điện từ bên ngoài nên ở ổ bụng phải anh Biên có một điểm nối để tiếp điện. Trước khi xuất viện, anh được hướng dẫn sử dụng đầy đủ chiếc máy điều khiển quả tim ở bên ngoài, kèm với 4 viên pin có tuổi thọ 500 lần xạc.
Thiết bị điều khiển cùng hai viên pin cấp điện cho quả tim nhân tạo thông qua điểm nối ở ổ bụng của anh Biên. Ảnh: Hoàng Táo |
Bất cứ đi đâu, làm gì anh Biên đều mang theo chiếc túi đựng hai viên pin và thiết bị điều khiển nặng khoảng 2 kg bên người. “Suốt ngày tôi ôm khư khư chiếc túi, khi thay pin cũng thao tác thật nhanh vì sợ tim ngừng chạy”, anh Biên hài hước nói.
Sức khỏe phụ thuộc vào chiếc túi này nên anh Biên chỉ quanh quẩn ở nhà, phụ vợ mấy việc nhẹ nhàng. “Tôi không dám đi xa và lâu vì sợ hết pin, phải mang theo pin dự phòng hoặc xạc. Nhiều khi sợ người khác tưởng có gì quý giá giật mất thì chết”, anh Biên nói vui.
Nhắc đến bệnh tình, người đàn ông 42 tuổi này cho biết, hơn chục năm nay anh sống chung với chứng tức ngực, khó thở, khi đi khám thì được biết mắc bệnh cơ tim giãn, làm giảm khả năng bơm máu của tim, tỷ lệ tử vong cao. Biết bệnh tình nhưng không có khả năng điều trị, anh Biên chỉ đi khám ở Quảng Bình rồi cắt thuốc về nhà uống.
Đến năm 2013, anh Biên vào Bệnh viện trung ương Huế điều trị, bác sĩ cho hay bệnh ở giai đoạn cuối, không thể điều trị nội khoa như trước. Anh được đưa vào danh sách ghép tim phổi, nhưng nguồn nội tạng rất hiếm trong khi bệnh nhân có nguy cơ tử vong cao do bệnh ở giai đoạn cuối.
Những lúc ngủ, anh Biên tháo pin, kết nối trực tiếp quả tim nhân tạo với thiết bị xạc với hy vọng tăng tuổi thọ viên pin. Ảnh: Hoàng Táo |
Cùng giai đoạn này, Bệnh viện trung ương Huế thực hiện đề tài khoa học cấp nhà nước “Nghiên cứu ghép khối tim phổi trên bệnh nhân được cấy thiết bị hỗ trợ thất trái Heartware trong giai đoạn chờ ghép”, áp dụng công nghệ tim nhân tạo bán phần điều trị hỗ trợ cho những bệnh nhân suy tim phổi giai đoạn cuối.
Vào tháng 6/2014, anh Biên may mắn trở thành người Việt Nam đầu tiên được ghép tim nhân tạo bán phần. Ca mổ này được miễn phí hoàn toàn tiền phẫu thuật và thiết bị do nằm trong khuôn khổ đề tài khoa học.
Số phận mỉm cười với gia đình người đàn ông này khi cả mổ với sự góp sức của 50 chuyên gia, bác sĩ đã thành công. Hai tháng sau, anh Biên xuất viện với tình trạng sức khỏe tốt. Thời gian sau mổ, anh Biên phải vào Huế mỗi tuần một lần để kiểm tra “sức khỏe cho quả tim điện”. Nay thì không thường xuyên như vậy, nhưng hàng ngày anh phải uống nhiều loại thuốc.
Từ ngày mổ tim, cuộc sống của anh Biên thay đổi hoàn toàn. Dù túi pin mang đến nhiều điều bất tiện, nhưng ngược lại anh Biên vui mừng vì ca mổ giữ cho anh có sức khỏe ổn định, tâm lý thoải mái hơn.
Cùng chung tâm trạng, chị Ngô Thị Dương (38 tuổi, vợ anh Biên) bớt được nhiều phần lo âu khi sức khỏe của chồng được đảm bảo. “Ngày trước anh ấy hay ngất xỉu, phải đi cấp cứu liên tục. Cả nhà rất lo sợ cho tính mạng của anh. Bây giờ thì rất an tâm, bà con xóm làng đều vui vẻ, động viên”, chị Dương nói.
Anh Biên và gia đình cảm thấy thoải mái vì sức khỏe ổn định nhờ quả tim nhân tạo bán phần được cấy ghép. Ảnh: Hoàng Táo |
Đến này, dù đôi lần có khó thở, đau nhức nhưng với người đàn ông này, quả tim nhân tạo bán phần trong lồng ngực mang lại niềm tin để vững tâm sống tiếp. “Bác sĩ nói quả tim này không chạy mãi được, nhưng nó giúp người bệnh có sức khỏe ổn định trong thời gian chờ ghép tạng. Tôi hạnh phúc vì mình khỏe mạnh đến hôm nay”, anh Biên nói.
Điều duy nhất khiến anh Biên băn khoăn là tuổi thọ của mỗi viên pin chỉ khoảng 500 lần sạc. “Nhiều đêm không ngủ, tôi nhẩm tính 4 viên pin thay nhau chỉ kéo dài khoảng một năm, sau đó tôi vẫn chưa biết tính sao. Bác sĩ nói nên mua ắc quy dự phòng khi mất điện, nhưng gia đình điều kiện khó khăn nên cũng chưa sắm được”, anh Biên lo lắng.
Vào tháng 6/2014, ê kip y bác sĩ Bệnh viện trung ương Huế với sự hỗ trợ của chuyên gia Bệnh viện Saint Vincent (Australia) đã thực hiện ca ghép tim nhân tạo bán phần (heartware) đầu tiên cho anh Hoàng Quốc Biên bị bệnh cơ tim giãn giai đoạn cuối. Theo GS Bùi Đức Phú, Giám đốc Bệnh viện trung ương Huế, thành công của ca mổ mở ra một hướng đi mới trong điều trị các bệnh suy tim, suy tim - phổi giai đoạn cuối bằng công nghệ hiện đại. Quả tim nhân tạo không thay thế được tim thật mà chỉ hỗ trợ tim thật bơm máu, giúp bệnh nhân có sức khỏe và tâm lý ổn định trong khi chờ ghép tạng từ người hiến chết não. Thế giới đã ghi nhận có bệnh nhân sống được bảy năm bằng quả tim nhân tạo heartware với chất lượng cuộc sống tốt hơn. Hiện chi phí ghép tim nhân tạo bán phần rất đắt, lên đến tiền tỷ. Nhưng trong tương lai, với sự hỗ trợ của nhà nước để phát triển nhiều ca ghép tim nhân tạo thì giá thành sẽ giảm xuống. |
Hoàng Táo