Sáng 22/10, ông Vũ Trọng Kim, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trình bày tờ trình về Dự án luật MTTQ Việt Nam (sửa đổi) trước Quốc hội. Theo đó, Luật MTTQ Việt Nam (sửa đổi) bổ sung thêm hoạt động giám sát, tức là theo dõi, đánh giá, kiến nghị với hoạt động của cơ quan, đại biểu dân cử, cán bộ, công chức nhà nước trong việc thực hiện chủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam sẽ mang tính nhân dân, hỗ trợ cho công tác giám sát của Nhà nước, góp phần phát hiện những sai sót, yếu kém và kiến nghị sửa đổi, bổ sung các chính sách cho phù hợp. Khi phát hiện có hành vi gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân thì kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xem xét áp dụng các biện pháp cần thiết để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Vũ Trọng Kim trình bày Tờ trình về dự án Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (sửa đổi).
Theo dự thảo, định kỳ tại kỳ họp, Quốc hội và Hội đồng nhân dân sẽ nghe Ủy ban MTTQ Việt Nam cung cấp thông báo kết quả giám sát. Các cơ quan nhà nước trong phạm vi chức năng của mình có trách nhiệm tạo điều kiện và cung cấp thông tin, tư liệu cần thiết cho hoạt động giám sát theo yêu cầu, hỗ trợ để Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thực hiện quyền giám sát; xem xét, giải quyết kiến nghị giám sát của MTTQ Việt Nam theo quy định.
"MTTQ có thể đề nghị bãi nhiệm đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân, kiến nghị bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn, do vi phạm pháp luật nghiêm trọng hoặc không còn được cử tri, nhân dân tín nhiệm", dự thảo nêu.
Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp ở địa phương có quyền kiến nghị với Thường trực Hội đồng nhân dân trình Hội đồng nhân dân bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Hội đồng nhân dân bầu.
Một điểm mới được đưa ra trong dự thảo luật là MTTQ tham gia xây dựng nhà nước. Cụ thể là tham gia công tác bầu cử, tham gia tuyển chọn Thẩm phán, Kiểm sát viên, giới thiệu Hội thẩm Toà án nhân dân, tham gia xây dựng pháp luật, tham dự các kỳ họp của Quốc hội, phiên họp của Ủy ban thường vụ Quốc hội, Chính phủ, kỳ họp Hội đồng nhân dân, phiên họp Ủy ban nhân dân, tham gia phòng, chống tham nhũng, lãng phí và tham gia góp ý với Nhà nước.
Tuy nhiên, tại tờ trình, MTTQ Việt Nam vẫn còn một số vấn đề xin ý kiến Quốc hội. Ông Vũ Trọng Kim cho biết đa số ý kiến cho rằng Luật không nên quy định về việc MTTQ Việt Nam tham gia góp ý xây dựng Đảng, giám sát hoạt động của tổ chức Đảng, đảng viên và phản biện xã hội đối với dự thảo các chủ trương, đường lối của Đảng, mà nên quy định trong các văn bản của Đảng. Nhưng cũng có một số ý kiến đồng tình.
Thẩm tra dự án luật này, Ủy ban pháp luật của Quốc hội cho rằng, để MTTQ Việt Nam tiếp tục phát huy và nâng cao vai trò thì cần tiếp tục nghiên cứu để quy định cụ thể hơn cơ chế để MTTQ Việt Nam tham gia hoạt động, nhất là hoạt động giám sát, phản biện xã hội. Đa số ý kiến thành viên Uỷ ban pháp luật tán thành với dự thảo Luật không quy định việc Mặt trận tham gia góp ý xây dựng Đảng, giám sát hoạt động của tổ chức Đảng, đảng viên, phản biện xã hội đối với dự thảo đường lối, chính sách của Đảng.
Song cũng có một số ý kiến khác cho rằng, một trong những điểm mới của Hiến pháp vừa được Quốc hội khóa XIII thông qua năm 2013 là ghi nhận chức năng của Mặt trận trong việc “giám sát và phản biện xã hội”, đồng thời quy định Đảng “chịu sự giám sát của Nhân dân”. Như vậy, việc giám sát và phản biện xã hội, tham gia xây dựng Đảng và Nhà nước của Mặt trận được thực hiện trên nhiều lĩnh vực, áp dụng với mọi cơ quan, tổ chức, cá nhân, trong đó có cả tổ chức Đảng, đảng viên cũng như đường lối, chính sách của Đảng.
Do đó, ý kiến này đề nghị dự thảo Luật cần được bổ sung quy định về việc MTTQ Việt Nam tham gia góp ý xây dựng Đảng, giám sát hoạt động của tổ chức Đảng, đảng viên và phản biện xã hội đối với cả dự thảo đường lối, chính sách của Đảng.
Hoàng Thuỳ