Theo những cụ cao niên, dưới hàng cây me cổ dài hơn 200 m ở đường Trần Phú, đối diện UBND TP Bạc Liêu (Bạc Liêu) đã tồn tại nghề viết đơn thuê khoảng nửa thập niên. Hơn chục người hành nghề nhưng không ai có máy tính hoặc bàn làm việc. Những "luật sư vỉa hè" này chỉ có chiếc ghế cho khách ngồi, giấy và bút rồi kê lên đùi để viết đơn. Họ là thầy giáo, cán bộ nghỉ hưu, chịu khó tìm tòi kiến thức pháp luật qua sách báo, xem đài hoặc học hỏi thêm từ những luật sư thực thụ mà họ quen biết.
Thế hệ đi trước già yếu qua đời, thế hế sau tiếp tục nối nghề nhàn nhã này để kiếm những đồng tiền chân chính nuôi con cháu ăn học thành tài. Trong đó, ông Mai Hòa Hiệp ở thị xã Vĩnh Châu (Sóc Trăng) hàng ngày vượt đường xa gần 30 km sang Bạc Liêu cặm cụi viết đơn thuê dưới gốc me hơn 100 tuổi nằm ngay trung tâm TP Bạc Liêu.
Là người viết đơn vỉa hè lâu năm nhất, ông Hiệp có rất nhiều khách hàng và tạo được uy tín nên thu nhập mỗi ngày khoảng 400.000-500.000 đồng. Khách hàng của ông không chỉ ở Bạc Liêu mà còn có cả Cà Mau, Sóc Trăng, Trà Vinh... Tùy theo loại đơn mà ông lấy thù lao 20.000-100.000 đồng. Vị khách là nông dân Ngã Năm (Sóc Trăng) này đang nhờ ông Hiệp soạn đơn đề nghị tòa án xem xét theo trình tự giám đốc thẩm trong vụ tranh chấp đất đai phải trả phí ít nhất hai trăm nghìn đồng.
Những người tìm đến "luật sư vỉa hè" cho biết, họ ngại mất thời gian đi tìm văn phòng luật sư hay trung tâm tư vấn pháp lý. "Chỉ cần tấp vào lề đường Trần Phú là được tư vấn những điều cần biết và mỗi lần như vậy chỉ tốn vài chục nghìn đồng, khỏi mất thời gian tìm văn phòng luật sư thuê viết đơn tốn kém. Những điều cơ bản chúng tôi cần biết cũng được mấy bác viết đơn thuê này tư vấn, trúng lắm", người phụ nữ này nói.
Cách nơi ông Hiệp ngồi vài bước chân, một cô gái trùm kín mặt ngồi trên xe nhờ "luật sư" tư vấn làm đơn ly hôn.
Sau chừng 10 phút hỏi han tình hình và khuyên nhủ hàn gắn bất thành, "luật sư" lấy tờ giấy trắng viết đơn khởi kiện ly hôn với thù lao 50.000 đồng.
Từng là cán bộ của ngành nông nghiệp, ông Nguyễn Mạnh Nha (61 tuổi, ngụ phường 8, TP Bạc Liêu) tìm thú vui bên nghề viết đơn vỉa hè kiếm tiền trà nước sau khi về hưu. "Hàng me này thoáng mát, vỉa hè sạch sẽ, gần các cơ quan Nhà nước nên có nhiều người đến nhờ viết đơn, ghi hộ giấy tờ theo mẫu. Có trường hợp bà con nhờ viết đơn khiếu nại nhưng đã quá hạn hoặc thấy không thể thắng kiện thì tôi từ chối ngay vì viết cũng mất công, tốn kém chi phí cho bà con. Có vài trường hợp tôi viết đơn giúp dân đòi được quyền lợi, khi thắng kiện họ quay lại cám ơn, mời ly cà phê khiến mình vui lây", ông Nha chia sẻ.
Không chỉ có cánh đàn ông, nhiều phụ nữ biết chút ít kiến thức pháp luật cũng làm nghề tư vấn pháp luật dưới phố hàng me.
Nhiều khách hàng cho biết họ đặt niềm tin vào sự hướng dẫn thủ tục pháp lý của người phụ nữ viết đơn thuê kiêm nghề ép dẻo này, vì từng được bà hướng dẫn trong những vụ khiếu nại trước đó.
Không chỉ đơn, những "luật sư vỉa hè" còn giúp bà con thủ tục giấy tờ nhà đất, hộ tịch, chuyển nhượng, chuyển trường...
|
Trao đổi với VnExpress, Chủ tịch UBND TP Bạc Liêu Dương Phương Nam cho biết, những người viết đơn thuê đa số viết theo ý và yêu cầu của bà con nông thôn không rành thủ tục giấy tờ khi có dịp lên tỉnh gửi đơn cho cơ quan chức năng. Khách hàng của họ thường được nhà chức trách giám sát xem có đến từ những điểm "nóng" nào về khiến kiện, khiếu nại hay không để có biện pháp can thiệp kịp thời, nhưng thời gian qua chưa phát hiện trường hợp nào tiêu cực hay mất an ninh trật tự. "Có người ngồi cả ngày được 1-2 khách nhờ viết đơn hoặc ghi tên họ vào những giấy tờ pháp lý theo mẫu với mức thù lao vài chục nghìn đồng. Họ viết đơn để kiếm ít tiền mưu sinh chứ không làm 'cò' thủ tục giấy tờ gì cả", Chủ tịch UBND TP Bạc Liêu cho biết thêm. |
Ái Nam