Tại hội nghị tổng kết 4 năm thi hành Luật khiếu nại, tố cáo trên địa bàn TP HCM ngày 4/11, Cục trưởng Cục III Thanh tra Chính phủ Võ Văn Đồng chỉ ra rằng, chính việc liên tục thay đổi điều luật này đã dẫn đến sự chuệch choạc giữa thực tiễn với quá trình giải quyết vụ việc. Luật ra đời được một thời gian rất ngắn thì lại sửa đổi, gây khó khăn cho quá trình điều hành, xử lý các vấn đề xã hội.
"Ở các nước luật pháp rất ổn định, đặc biệt là trong khiếu nại, tố cáo. Tôi đi nhiều nước tham khảo, có thể nói không có nước nào làm như chúng ta. Khiếu nại tố cáo ở TP HCM có đến 83% liên quan đến đất đai, đền bù giải tỏa và các tỉnh khác cũng tương tự. Ở các nước, nghe như thế thì rất ngạc nhiên và cho rằng với cách làm như chúng ta mà người dân không khiếu nại thì mới lạ", ông Đồng nói.
Lãnh đạo TP HCM đối thoại với các hộ dân khiếu nại về quy hoạch, đền bù giải tỏa khu đô thị mới Thủ Thiêm (quận 2) hồi tháng 6. Ảnh: NLĐ
Ông Đồng cho biết, ở Nhật Bản chính quyền không bao giờ can thiệp vào việc thu hồi đất của dân, kể cả về giá cả. Họ có hội đồng riêng gồm các tổ chức dân sự và luật sư tham gia. Khi người ta thu hồi đất thì không chỉ tính giá bằng thị trường (hoặc cao hơn thị trường) mà còn cả giá trị vô hình.
"Ví dụ như khu đất đó của cha ông người ta để lại, gắn với nhiều kỷ niệm, sẽ được tính toán và có mức đền bù phù hợp. Hầu như khi nhận đền bù người dân không khiếu nại, mà còn mừng vì sau đó đời sống họ khá lên", ông Đồng nói và cho biết ở nước ta thì tình hình khiếu nại tăng lên chứ không giảm và tính chất ngày càng phức tạp.
Theo ông Đồng, những yếu tố lịch sử để lại hậu quả rất lớn liên quan đến khiếu nại. Nhưng trong quá trình giải quyết mỗi địa phương giải quyết một kiểu và rất phức tạp. Bên cạnh đó, cơ chế chính sách, quy định bồi thường thay đổi liên tục khiến người dân so bì vì không công bằng dẫn đến khiếu nại.
"Người trước chấp hành tốt thì cảm thấy bị thiệt thòi. Còn người chây lì, cương quyết khiếu nại thì quyền lợi được đảm bảo hơn. Điều này dẫn đến sự so bì giữa người trước với người sau và gây ra nhóm khiếu nại đông người vô cùng phức tạp", ông Đồng dẫn chứng.
Cục trưởng Cục III Thanh tra Chính phủ cho rằng, có thể khẳng định dù có chính sách bồi thường thế nào đi nữa thì người dân trong diện thu hồi đất vẫn bị thiệt. Mà người dân cảm thấy bị thiệt thì đấu tranh quyết liệt, mà nhiều khi không phải vì tiền.
"Có người ở An Giang đi bán vé số nuôi con được đền bù gần 2 tỷ nhưng bà không nhận. Dù họ rất nghèo nhưng cho rằng bất công, so với người trước đó thì họ bị thiệt. Và liệu câu chuyện có chấm dứt?", ông Đồng đặt vấn đề.
"Pháp luật có đúng, có tốt thế nào đi nữa thì cơ quan chức năng phải giải quyết kịp thời, có trách nhiệm và công tâm thì người dân mới yên tâm", ông nhắn nhủ.
Trung Sơn