- Vừa qua Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra sai phạm trên nhiều lĩnh vực tại Hà Tĩnh. Quan điểm của tỉnh với những kết luận này như thế nào?
- Thứ nhất, việc nói Ban quản lý khu kinh tế Vũng Áng cấp giấy chứng nhận đầu tư thời hạn 70 năm cho dự án Formosa khi chưa được Chính phủ chấp thuận là không đúng.
Trước khi cấp phép, UBND tỉnh đã xin ý kiến của 11 Bộ, ngành và không nhận được ý kiến phản đối nào về thời gian thuê đất cũng như thời hạn đầu tư. Hà Tĩnh đã hai lần báo cáo việc này với Chính phủ và đều được đồng ý, hướng dẫn thực hiện. Sau khi có ý kiến các bộ ngành trung ương, Phó thủ tướng đã đồng ý cho Formosa đầu tư dự án công nghiệp nặng. Như vậy việc cấp đất 70 năm là đúng theo nghị định 181, luật đất đai 2003.
Thứ hai, việc thu thiếu tiền đất ở dự án Formosa: Theo nghị định 142/2005, các nhà đầu tư không phân biệt trong nước hay ngoài nước, khi đầu tư vào lĩnh vực đặc biệt khuyến khích đầu tư, hoặc đầu tư vào địa bàn có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn thì nhà đầu tư được hưởng một số ưu đãi, miễn tiền thuê đất suốt thời gian hoạt động dự án. Khu kinh tế Vũng Áng hội tụ hai điều kiện trên, do đó các nhà thầu không phải nộp thuê đất.
Ông Thái Sinh, Chánh thanh tra tỉnh Hà Tĩnh. Ảnh: Đức Hùng.
Thứ ba, việc nợ đọng tiền thuế tài nguyên môi trường, Thanh tra Chính phủ có văn bản kết luận thu thiếu hơn 136 tỷ đối với việc hút cát để san lấp mặt bằng xây dựng nhà máy liên hợp luyện thép và cảng Sơn Dương của Formosa, thuế này là không đúng. Trong thông báo kết luận của Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải về việc tiếp tục triển khai các biện pháp hỗ trợ và giải quyết các kiến nghị của Formosa có nội dung miễn 100% thuế tài nguyên đối với hoạt động hút cát san nền trong phạm vi diện tích mặt nước được giao 1.293 ha. Phó thủ tướng đã giao Bộ tài chính tạm ứng 250 tỷ đồng cho ngân sách Hà Tĩnh để hoàn trả thuế tài nguyên và phí môi trường đã thu của công ty với diện tích được miễn hoặc giảm thuế tài nguyên và môi trường theo quy định.
- Thanh tra Chính phủ có chỉ ra hiện tượng chỉ định thầu bất thường tại Dự án đầu tư xây dựng hệ thống cấp nước cho Khu công nghiệp Vũng Áng. Hà Tĩnh nói gì về vấn đề này?
- Dự án đầu tư xây dựng hệ thống cấp nước cho Khu công nghiệp Vũng Áng được giao cho Công ty cổ phần đầu tư và phát triển Vũng Áng làm chủ đầu tư. Công ty này được chuyển giao nhiệm vụ từ Công ty nước Hà Tĩnh. Giai đoạn đầu là vốn của Công ty nước, nên việc chỉ định thầu là do đơn vị này. Luật đấu thầu chỉ quy định nếu như công trình đầu tư mà có vốn ngân sách trên 30%, thì phải thực hiện theo luật. Với công trình này, giai đoạn đầu vốn của Công ty nước đã lên tới 100%. Trên cơ sở kiểm tra xem xét, đẩy nhanh tiến độ, Chính phủ cho phép Hà Tĩnh chủ động trong việc giao thầu và chịu trách nhiệm chia thầu. Do vậy việc nói đấu thầu bất thường là chưa thấu tình đạt lý.
- Thanh tra Chính phủ cho rằng Hà Tĩnh đã chọn một chủ đầu tư dự án là đơn vị không có chuyên môn, chưa có kinh nghiệm trong dự án có quy mô và tổng mức đầu tư lớn. Tỉnh đánh giá năng lực của chủ đầu tư này như thế nào?
- Chủ đầu tư dự án được đề cập trong kết luận của Thanh tra Chính phủ liên quan Tập đoàn Hoành Sơn (đóng ở thị xã Hồng Lĩnh). Tập đoàn này từng bàn giao những công trình chất lượng như đường ống tunnel dẫn nước cấp cho Khu kinh tế Vũng Áng, cống ngăn mặn Kỳ Hà, đập dâng Lạc Tiến... được Bộ Nông nghiệp đánh giá vượt tiến độ, chất lượng đảm bảo trong điều kiện khí tượng thủy văn phức tạp. Kết luận họ chưa có kinh nghiệm cũng không thỏa đáng, bởi khi thi công một công trình nào đó, tập đoàn đều ký hợp đồng với những đơn vị rất có chuyên môn. Tập đoàn này giống như một nhà quản lý, hợp đồng với những đơn vị có chuyên môn, sự kết hợp ấy sẽ cho kết quả tốt khi thi công, do vậy không thể đánh giá được việc chọn chủ đầu tư thiếu chuyên môn.
- Ngoài những vấn đề trên, còn điểm nào chưa Hà Tĩnh chưa đồng tình trong kết luận thanh tra, thưa ông?
- Còn một số điểm chúng tôi chưa đồng tình. Chẳng hạn như kết luận sai phạm trong quản lý đầu tư, bố trí vốn, việc không theo sát nợ đọng, nhiều gói thầu có tỷ lệ giảm giá thấp, bộc lộ hạn chế trong việc tổ chức đấu thầu dẫn đến thiếu cạnh tranh và minh bạch, sai phạm về kinh tế số tiền 493,6 tỷ đồng.
Trong những điểm này, việc nói về sai phạm kinh tế lên tới hơn 493 tỷ đồng là không hợp lý nhất. Bởi những khoản thu như thuê đất, diện tích mặt nước không thể đưa vào kết luận thanh tra bởi lẽ những khoảng này phải được miễn theo quy định.
Một góc của dự án Formosa thuộc Khu kinh tế Vũng Áng. Ảnh: Đức Hùng.
- Hà Tĩnh đã làm gì sau khi có kết luận thanh tra?
- Những vấn đề Thanh tra Chính phủ nêu, Hà Tĩnh đều đã giải trình. Chúng tôi đã có 4 văn bản giải trình. Những thiếu sót được chỉ ra, Hà Tĩnh sẽ tiến hành khắc phục. Những gì chưa đồng tình, chúng tôi sẽ tiếp tục giải trình và trong lần làm việc tới đây, tỉnh sẽ không nêu lại những việc cũ, chỉ nêu những vấn đề chưa thỏa đáng.
|
"Có một số kết luận đúng. Đầu tiên là những dự án khai thác khoáng sản tồn tại hàng loạt thiếu sót. Thời điểm Formosa bắt đầu xây dựng, nhu cầu về đá rất cao, do đó xảy ra cạnh tranh bất cập. Tỉnh ủy sau đó đã có bàn bạc, cấp một số điểm mỏ để hài hòa cân bằng cung-cầu. Tiếp đến là việc thu hồi, bồi thường giải phóng mặt bằng tại huyện Kỳ Anh để lấy đất cho dự án Formosa đã xảy ra một số khuyết điểm lớn, gây thất thoát cho Nhà nước và tiềm ẩn khiếu kiện phức tạp... Tỉnh ghi nhận điều này, về kết luận thất thoát thì phải xem xét cụ thể. Trong số 404 gói thầu được lựa chọn hình thức đấu thầu hạn chế có hơn 40% gói chậm tiến độ, đánh giá này có phần đúng, có phần sai. Bởi đánh giá được là rất khó, một tích tắc sai số cũng dẫn tới kết luận chưa chuẩn. Tuy nhiên tỉnh vẫn ghi nhận", ông Thái Sinh, Chánh thanh tra tỉnh Hà Tĩnh. |
Đức Hùng