Trong số 18 đại biểu đóng góp ý kiến sáng nay thì đến hơn nửa đề cập đến trách nhiệm quản lý, sử dụng nguồn vốn ODA.
Bộ trưởng Tài chính cần phải giải trình
Khai mào cho diễn đàn về ODA, đại biểu Tào Hữu Phùng, Phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Ngân sách, thẳng thắn bác bỏ việc Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Võ Hồng Phúc cho rằng những thiếu sót trong việc quản lý, phân bố và sử dụng nguồn vốn ODA là trách nhiệm của tập thể Chính phủ.
Ông Phùng dẫn ra một loạt quy định của Nghị định 17 về quy chế quản lý và sử dụng vốn ODA để thấy rõ trách nhiệm của từng bộ. Theo đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư là cơ quan đầu mối trong việc thu hút, điều phối, quản lý ODA. Bộ Tài chính có trách nhiệm quản lý tài chính đối với các chương trình, dự án ODA, tổ chức cho vay lại và thu hồi phần vốn cho vay lại của các chương trình, dự án ODA...
Ông Nguyễn Ngọc Trân hứa sẽ chất vấn tiếp về ODA. Ảnh: TTXVN |
Dù đã quá thời gian quy định được phát biểu 10 phút, đại biểu Phùng vẫn tiếp tục đề xuất những giải pháp để quản lý vốn ODA. Ông nói: "Đã đến lúc Quốc hội phải dành nhiều thời gian xem xét trách nhiệm của các cơ quan trong việc quản lý, sử dụng vốn ODA. Đây là nợ của nhà nước, vì thế cũng như ngân sách, nó phải được đưa ra Quốc hội thảo luận. Phải xem xét ban hành luật về sử dụng ODA cũng như đòi hỏi kiểm toán nhà nước phải vào cuộc một cách quyết liệt".
Tiếp theo mạch vấn đề, đại biểu Nguyễn Ngọc Trân, Phó chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại, cho rằng bản báo cáo dài 19 trang của Bộ trưởng Võ Hồng Phúc về quản lý, sử dụng ODA quá rối rắm, khó hiểu. " Sai phạm trong quản lý vốn ODA vừa qua, trách nhiệm đầu tiên phải là Bộ Kế hoạch và Đầu tư", ông thẳng thắn.
Không chỉ dừng lại ở trách nhiệm của Bộ Kế hoạch Đầu tư, ông Trân đề nghị "xem xét trách nhiệm của Bộ Tài chính" trong việc quản lý nguồn vốn ODA, cũng như việc ra các chính sách tài chính tận thu thuế, mà theo đánh giá của ông là không tốt vì đã "khoan" sức dân. "Cử tri đề nghị Bộ trưởng Nguyễn Sinh Hùng phải giải trình rõ những việc trên trước khi chuyển sang vị trí công tác mới. Sự phân công nhiệm vụ mới phải tùy thuộc vào sự giải trình cũng như thái độ cầu thị của bộ trưởng", ông bộc trực.
Để tham nhũng hoành hành, Chính phủ phải xin lỗi dân
Không chỉ dừng lại ở vụ PMU18, đại biểu Nguyễn Minh Thuyết nhìn nhận: "Từ ngày thành lập nước cho tới nay, chưa bao giờ có nhiều vụ tham nhũng lớn, liên quan đến nhiều cán bộ cấp cao như hiện nay. Nhưng trong báo cáo đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 2001-2010, Chính phủ chỉ vỏn vẹn thừa nhận 10 chữ: quan liêu, tham nhũng, lãng phí chưa bị đẩy lùi".
Lý giải tại sao tham nhũng ngày càng phát triển, ăn sâu vào bộ máy nhà nước, mà không được ngăn chặn, ông Thuyết cho rằng: "Tham nhũng đã là ung nhọt, dao kéo đụng vào ngại vì sợ đau". Đại biểu Thuyết cho rằng, để tham nhũng xảy ra, trách nhiệm trước hết là Chính phủ. "Chính phủ phải thành thật xin lỗi trước nhân dân", ông Thuyết kiến nghị.
Ở một khía cạnh khác, đại biểu Nguyễn Mạnh Đức cho rằng phải xác định rõ trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan xảy ra tham nhũng, tiêu cực. "Hiện, nhiều bộ ngành sai phạm đã rõ ràng, nhưng bộ trưởng vẫn ung dung ngồi đó, không bị xử lý. Cần phải xác định lại cơ chế chịu trách nhiệm, không thể mãi tồn tại cơ chế nếu có thành tích thì thủ trưởng nhận hết, nhưng khi xảy ra sai phạm thì đẩy hết cho tập thể", ông Đức nói.
Bức xúc trước những hạn chế còn tồn tại, nhiều đại biểu đã thẳng thắn chỉ ra khuyết điểm của chính Quốc hội và khẳng định Quốc hội có một phần trách nhiệm. Không ít ý kiến cho rằng, rất nhiều dự án của Chính phủ, Quốc hội đã giám sát, phát hiện sai phạm, đưa ra công luận nhưng rồi lại bỏ đó, không kiến nghị xử lý triệt để. "Là cơ quan quyền lực tối cao, nhưng tôi thấy quyền lực của Quốc hội chưa được phát huy", đại biểu Đức bày tỏ.
Chốt lại buổi thảo luận sáng nay, Phó chủ tịch Quốc hội Trương Quang Được đề nghị các đại biểu cần tăng phần tranh luận, chất vấn các bộ ngành. "Các bộ trưởng nên đăng đàn trả lời, hoặc ghi nhớ để chuẩn bị cho phần chất vấn cuối kỳ họp", ông nói.
Chiều nay, Quốc hội tiếp tục thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội.
Hồng Khánh